Οι επισκέψεις στο Ocean City με τον παππού και τη γιαγιά το καλοκαίρι είναι από τις πιο όμορφες αναμνήσεις μου. Ο παππούς μου πήγαινε πάντα στο αρτοποιείο να φέρει τσίζκεϊκ για πρωινό. Η μυρωδιά του αλμυρού θαλασσινού αέρα, οι κραυγές των γλάρων που έψαχναν για ψίχουλα στον κοντινό πεζόδρομο, η γλύκα του τσίζκεϊκ και η άνεση της μεγάλης αγκαλιάς του παππού μου – όλα αυτά είναι φυλαγμένα στη μνήμη μου σαν πολύτιμο δώρο.
Τώρα, όταν πηγαίνω στην παραλία ή όταν τρώω τσίζκεϊκ, οι σκέψεις μου επιστρέφουν σε εκείνες τις ανέμελες, ζεστές μέρες του καλοκαιριού. Αναμνήσεις σαν αυτές, που αποτελούν σύνθετες εμπειρίες, είναι πολύ δυνατές. Κάθε αίσθηση ενεργοποιεί ένα διαφορετικό μέρος του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα η ανάμνηση να είναι πολύ ισχυρή και να μπορούμε να την ανακαλούμε γρήγορα.
Επομένως, όταν προσφέρουμε στα παιδιά μια ποικιλία δραστηριοτήτων που εμπλέκουν τουλάχιστον δύο ή περισσότερες από τις αισθήσεις του παιδιού, η κατανόηση των εννοιών και των μαθημάτων θα βελτιωθεί κατά πολύ, όπως και η ικανότητά τους να ανακαλούν αργότερα – ακόμα και πολλά χρόνια μετά – αυτές τις πληροφορίες.
Ανάπτυξη της μεθόδου μικτής αισθητηριακής μάθησης
Η Μαρία Μοντεσσόρι γεννήθηκε το 1870 στη μικρή πόλη Κιαράβαλλε της Ιταλίας, αλλά μεγάλωσε στη Ρώμη, όπου έλαβε εξαιρετική εκπαίδευση. Της άρεσε ιδιαίτερα να επισκέπτεται βιβλιοθήκες και μουσεία, καθώς ήταν μανιώδης αναγνώστρια, όπως και η μητέρα της, με έντονη επιθυμία για γνώση.
Μετά την αποφοίτησή της από την ιατρική σχολή, η Μοντεσσόρι έγινε μια από τις πρώτες γυναίκες γιατρούς στην Ιταλία. Η πρώτη της ιατρική εμπειρία ήταν στην ψυχιατρική. Αφού δούλεψε με παιδιά με ειδικές ανάγκες, άρχισε να ενδιαφέρεται για την εκπαίδευση και άρχισε να μελετά την εκπαιδευτική φιλοσοφία και τις αρχές διδασκαλίας.
Πιο γνωστή για την πρωτοποριακή εκπαιδευτική της φιλοσοφία της πρακτικής, σκόπιμης μάθησης, η Μοντεσσόρι κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα παιδιά μαθαίνουν καλύτερα σε ένα παιδοκεντρικό περιβάλλον, που ενθαρρύνει τα παιδιά να το εξερευνήσουν χρησιμοποιώντας όλες τις αισθήσεις τους. Αφιέρωσε το υπόλοιπο της ζωής της αναπτύσσοντας την εκπαιδευτική μέθοδο που πήρε το όνομά της και στις αρχές του 1900 τα σχολεία Μοντεσσόρι άρχισαν να ανοίγουν σε όλο τον κόσμο.
Η εμπλοκή πολλών αισθήσεων είναι ευεργετική για τα παιδιά
Η πολυαισθητηριακή μάθηση είναι ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους εμπλοκής των παιδιών στη μάθηση και λειτουργεί καλά για μαθητές όλων των ηλικιών και αναπτυξιακών σταδίων, καθώς και για χαρισματικά παιδιά και παιδιά με ειδικές ανάγκες.
Οι Λάνταν Σαμ [Ladan Sham] και Ααρών Ρ. Ζάιτς [Aaron R. Seitz], καθηγητές και ερευνητές στον τομέα της γνωστικής ψυχολογίας, υποστηρίζουν ότι επειδή ο εγκέφαλος λαμβάνει συνεχώς αισθητηριακά ερεθίσματα κατά τη διάρκεια της ημέρας, αναπτύσσεται, προσαρμόζεται και λειτουργεί βέλτιστα σε ένα πολυαισθητηριακό περιβάλλον.
Όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν πολλές αισθήσεις ταυτόχρονα κατά τη διάρκεια της μάθησης, δημιουργούνται ισχυρότερες συνδέσεις μεταξύ εννοιών, εμπειριών και γεγονότων. Επιπλέον, ενισχύεται η ικανότητά τους να επεξεργάζονται, να κατανοούν και να διατηρούν πληροφορίες για ευκολότερη ανάκληση αργότερα.
Η χρήση της πολυαισθητηριακής προσέγγισης στη μάθηση δεν είναι σίγουρα μια νέα έννοια. Είναι ένας φυσικός τρόπος μάθησης, που συμπληρώνει τον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Όταν την ενσωματώνετε στην εκπαίδευση του παιδιού σας στο σπίτι, εκείνο θα κάνει αμέτρητες ανακαλύψεις, έτσι ώστε η μάθηση να είναι πάντα μια νέα και συναρπαστική διαδικασία, διεγείροντας δημιουργικά τη σκέψη.
Πώς να ενσωματώσετε την πολυαισθητηριακή μάθηση στην κατ’ οίκον εκπαίδευση
Τα παιδιά είναι από τη φύση τους περίεργα. Τα πάντα είναι καινούργια για αυτά και κάθε στιγμή κρύβει και μία νέα ανακάλυψη. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η πολυαισθητηριακή μάθηση είναι μια τόσο αποτελεσματική στρατηγική. Αξιοποιεί τη φυσική περιέργεια του παιδιού (ή του βρέφους) και ενθαρρύνει την αισθητηριακή εξερεύνηση.
Η ενσωμάτωση της πολυαισθητηριακής μάθησης στην εκπαίδευση στο σπίτι είναι αρκετά εύκολη, ειδικά αν ξεκινήσετε με το βασικό στοιχείο της μεθόδου Μοντεσσόρι – τη συμμετοχή στις καθημερινές δραστηριότητες του σπιτιού όπως το πλύσιμο των πιάτων, την προετοιμασία του γεύματος, τη φροντίδα ενός κατοικίδιου ζώου ή τη φύτευση και τη περιποίηση του κήπου. Αυτές οι δραστηριότητες, που απαιτούν από το παιδί να προσέξει, να εκτελέσει μια σειρά από ενέργειες, να κάνει καλές επιλογές, να ασχοληθεί με μια εργασία από την αρχή μέχρι το τέλος και να επιμείνει στα προβλήματα και να τα λύσει, είναι όλες απαραίτητες δεξιότητες για την κατάκτηση των βασικών μαθημάτων με τα οποία θα έρθει αντιμέτωπο αργότερα, στο σχολείο.
Γλώσσα και Μαθηματικά
Για να βοηθήσετε το παιδί σας με τα μαθήματα, προσφέρετε βοηθήματα όπως μικρά πλαστικά τετράγωνα μέτρησης, μολύβι και χαρτί για να απεικονίσετε ένα πρόβλημα ή κράκερ που του αρέσουν και συνδυάζουν τη νοστιμιά με τη γνώση. Η προσθήκη μουσικής και κίνησης έχει επίσης νόημα. Τα παιδιά μπορούν να εξασκηθούν στους χρόνους των ρημάτων και στην προπαίδεια ρυθμικά, δηλαδή χτυπώντας ένα τύμπανο ή κατσαρόλες στην κουζίνα, ή πηδώντας, χειροκροτώντας ή βαδίζοντας και μετρώντας παράλληλα τους αριθμούς που λείπουν.
Για μαθήματα γλώσσας, ετοιμάστε σπιτική αρωματισμένη πλαστελίνη και ζητήστε από τα παιδιά να προφέρουν τα γράμματα του αλφαβήτου που σχηματίζουν χρησιμοποιώντας την πλαστελίνη. Ή, ως οπτικό βοήθημα, προσφέρετε στα παιδιά απλές κάρτες μνήμης που απεικονίζουν αντικείμενα που ξεκινούν με ένα συγκεκριμένο γράμμα. Τα παιδιά μπορούν επίσης να ζωγραφίσουν και να πουν ένα γράμμα ή να ζωγραφίσουν ένα αντικείμενο και να πουν το όνομά του.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ενσωματωθούν οι αισθητηριακές εμπειρίες στην κατ’ οίκον εκπαίδευση, επειδή η μάθηση με την ενεργοποίηση πολλαπλών αισθήσεων έχει καλά αποτελέσματα ασχέτως του θέματος ή του αντικειμένου. Αν χρειάζεστε έμπνευση, υπάρχουν πολλές υπέροχες ιδέες στο Pinterest.
