Η Ρωσία έγινε την Πέμπτη η πρώτη χώρα που αναγνώρισε επίσημα την de facto κυβέρνηση των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν, με το σουνιτικό ισλαμιστικό κίνημα να έχει καταλάβει την εξουσία από τον Αύγουστο του 2021.
Όπως ανακοίνωσε το ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών, η επίσημη αναγνώριση αποσκοπεί στην ενίσχυση παραγωγικής διμερούς συνεργασίας.
Το Υπουργείο υπογράμμισε: «Βλέπουμε σημαντικές προοπτικές για συνεργασία στο εμπόριο και την οικονομία, με επίκεντρο έργα στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών, της γεωργίας και των υποδομών».
Προσέθεσε ακόμη: «Θα συνεχίσουμε να συνδράμουμε την Καμπούλ στην ενίσχυση της περιφερειακής ασφάλειας και στη μάχη κατά των τρομοκρατικών απειλών και του εγκλήματος που σχετίζεται με τα ναρκωτικά».
Το ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν χαιρέτισε την αποδοχή των διαπιστευτηρίων του νέου πρέσβη του στη Μόσχα, Γκουλχασάν Χασάν, από τη Ρωσική Ομοσπονδία ως σημαντική εξέλιξη, εκφράζοντας την ελπίδα ότι η κίνηση αυτή θα διευρύνει και θα ενισχύσει τις διμερείς σχέσεις.
Ο νέος Ρώσος πρέσβης στην Καμπούλ, Ντμίτρι Ζόρνοφ, δήλωσε στο κρατικό κανάλι της Ρωσίας ότι η απόφαση για επίσημη αναγνώριση των Ταλιμπάν ελήφθη προσωπικά από τον πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, μετά από εισήγηση του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ, ο οποίος είχε συναντηθεί τον Οκτώβριο του 2024 με τον υπουργό Εξωτερικών των Ταλιμπάν, Αμίρ Χαν Μετάκι.
Ο Ζόρνοφ σχολίασε: «Η απόφαση αυτή δείχνει πως η Ρωσία επιδιώκει την ανάπτυξη πλήρων σχέσεων με το Αφγανιστάν».
Τον Απρίλιο, το Ανώτατο Δικαστήριο της Ρωσίας αφαίρεσε τους Ταλιμπάν από τη λίστα των τρομοκρατικών οργανώσεων.
Το ρωσικό ΥΠΕΞ σημείωσε: «Η άρση της τρομοκρατικής ιδιότητας από το κίνημα των Ταλιμπάν, που συγκρότησε την αφγανική κυβέρνηση μετά την κατάρρευση του φιλοδυτικού καθεστώτος του Ασράφ Γκάνι το 2021, ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εταιρικής σχέσης με την Καμπούλ προς όφελος των λαών Ρωσίας και Αφγανιστάν».
Η ιστορική εμπλοκή της Ρωσίας στο Αφγανιστάν χρονολογείται από την εποχή του Μεγάλου Παιγνιδιού, όταν οι Τσάροι ανταγωνίζονταν τη Βρετανική Αυτοκρατορία για τον έλεγχο της περιοχής.
Η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στο Αφγανιστάν το 1979, διεξάγοντας μακρόχρονο πόλεμο κατά των Μουτζαχεντίν με υποστήριξη των ΗΠΑ, έως την αποχώρησή της το 1989. Οι Ταλιμπάν κατέλαβαν για πρώτη φορά την Καμπούλ το 1996, αλλά απομακρύνθηκαν τον Νοέμβριο του 2001 από δύναμη υπό τις ΗΠΑ, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.
Όταν ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε την ολοκληρωτική αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων μέχρι τις 11 Σεπτεμβρίου 2021, οι Ταλιμπάν κατέλαβαν και πάλι την Καμπούλ τον Αύγουστο του 2021, επιβάλλοντας έκτοτε τη σκληρή ερμηνεία τους του ισλαμικού νόμου.
Τον Αύγουστο του 2024, οι Ταλιμπάν απαγόρευσαν στις γυναίκες να εμφανίζονται με ακάλυπτο πρόσωπο ή να μιλούν δημοσίως. Κατά την πρώτη περίοδο διακυβέρνησής τους, μόνον τρεις χώρες—Πακιστάν, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα—είχαν αναγνωρίσει επίσημα τους Ταλιμπάν.
Έκτοτε, η Ρωσία γίνεται η πρώτη χώρα που προχωρά σε επίσημη αναγνώριση του καθεστώτος Ταλιμπάν μετά την επανακυριαρχία τους στην Καμπούλ το 2021. Οι Ταλιμπάν έχουν ξεκινήσει συνομιλίες με την Ινδία και έχουν συνάψει διπλωματικές σχέσεις με την Κίνα και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Τον Μάιο, η Ρωσία προσέφερε βοήθεια στους Ταλιμπάν για την αντιμετώπιση του παρακλαδιού του ISIS στο Αφγανιστάν, γνωστού ως ISIS-Khurasan ή ISIS-K. Ο ειδικός εκπρόσωπος του Ρώσου προέδρου για το Αφγανιστάν, Ζαμίρ Καμπίλοφ, δήλωσε σε συνέντευξή του: «Αναγνωρίζουμε και εκτιμούμε τις προσπάθειες των Ταλιμπάν στη μάχη κατά της αφγανικής πτέρυγας του ISIS. Πρόκειται για κοινό εχθρό Ρωσίας και Αφγανιστάν, και θα παρέχουμε κάθε δυνατή συνδρομή στις αρχές της χώρας μέσω ειδικών μηχανισμών».
Το καθεστώς των Ταλιμπάν έχει έρθει επανειλημμένα αντιμέτωπο με το ISIS-K, το οποίο έχει αναλάβει την ευθύνη για επιθέσεις και στη Ρωσία, όπως αυτή στο Crocus City Hall της Μόσχας τον Μάρτιο του 2024, όπου 145 άνθρωποι σκοτώθηκαν και εκατοντάδες τραυματίστηκαν.
Σε σχετική εξέλιξη, ο πακιστανικός στρατός ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι εξόντωσε 30 μέλη των Πακιστανών Ταλιμπάν που πέρασαν τα σύνορα από το Αφγανιστάν, υπογραμμίζοντας ότι οι Πακιστανοί Ταλιμπάν αποτελούν ξεχωριστή αλλά στενά συνδεδεμένη οργάνωση με τους Αφγανούς Ταλιμπάν.
Ο στρατός ισχυρίστηκε ότι οι μαχητές αυτοί είχαν την υποστήριξη της Ινδίας και κάλεσε την κυβέρνηση της Καμπούλ να αποτρέψει τη χρήση του αφγανικού εδάφους από ξένους proxy. Το Πακιστάν έχει κατηγορήσει επανειλημμένα την Ινδία για υποστήριξη τόσο των Πακιστανών Ταλιμπάν όσο και του Απελευθερωτικού Στρατού του Μπαλουχιστάν.
