Τη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, το 2022, εξαπέλυσε η Μόσχα στις 18 Μαΐου, σύμφωνα με τις ουκρανικές αρχές, με αποτέλεσμα την καταστροφή κατοικιών και τον θάνατο τουλάχιστον μίας γυναίκας.
Η επίθεση καταγράφηκε μόλις μία ημέρα πριν από την κρίσιμη τηλεφωνική επικοινωνία του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, με αντικείμενο την πιθανότητα κατάπαυσης του πυρός για τον τερματισμό του πολέμου.
Η ουκρανική υπηρεσία πληροφοριών ανέφερε ότι υπάρχουν ενδείξεις πως η Ρωσία σχεδίαζε να εκτοξεύσει την ίδια ημέρα ένα διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο ως ένδειξη ισχύος προς τη Δύση, εν όψει των πιθανών ειρηνευτικών συνομιλιών. Από ρωσικής πλευράς δεν υπήρξε άμεση τοποθέτηση επί του ζητήματος.
Σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης των εντάσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, έπειτα από την επεισοδιακή συνάντηση του Φεβρουαρίου στον Λευκό Οίκο, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συναντήθηκε στις 18 Μαΐου, στο Βατικανό, με τον Αμερικανό αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και τον υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, στην τελετή ενθρόνισης του νέου Πάπα, Λέοντα ΙΔ΄.
Ο Ουκρανός πρόεδρος χαρακτήρισε εποικοδομητική τη συνάντηση με τους Αμερικανούς αξιωματούχους, δημοσιεύοντας και σχετικές φωτογραφίες όπου εμφανίζονται να συνομιλούν σε εξωτερικό χώρο. Σύμφωνα με ουκρανικά μέσα ενημέρωσης, η συζήτηση διήρκεσε 40 λεπτά.
Ο Ζελένσκι φέρεται να επανέλαβε ότι η Ουκρανία είναι έτοιμη να συμμετάσχει σε ουσιαστική διπλωματική διαδικασία και τόνισε την ανάγκη για πλήρη και άνευ όρων κατάπαυση πυρός το συντομότερο δυνατό.
Μετά τη λειτουργία ενθρόνισης στο Βατικανό, ο Ζελένσκι συναντήθηκε και με τον νέο προκαθήμενο της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας.
Στις 16 Μαΐου, πραγματοποιήθηκε η πρώτη δια ζώσης συνάντηση εκπροσώπων Ουκρανίας και Ρωσίας έπειτα από περισσότερα από τρία χρόνια πολέμου, υπό την πίεση του Αμερικανού προέδρου για σύναψη συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός. Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα δηλώσει την πρόθεσή του να δώσει τέλος στον πόλεμο το ταχύτερο δυνατό.
Οι δύο πλευρές φέρεται να συμφώνησαν επί της αρχής στην ανταλλαγή 1.000 αιχμαλώτων, χωρίς ωστόσο να καταλήξουν σε τελική συμφωνία, καθώς – σύμφωνα με μέλος της ουκρανικής αντιπροσωπείας – η Μόσχα έθεσε όρους που κρίθηκαν απαράδεκτοι.
Μιλώντας στο Συνέδριο Ασφαλείας του Μονάχου στην Ουάσιγκτον, στις 7 Μαΐου, ο Τζ. Ντ. Βανς ανέφερε ότι η ρωσική ηγεσία απαιτεί υπερβολικές παραχωρήσεις στις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου. Όπως είπε, η πρώτη πρόταση της Ρωσίας χαρακτηρίστηκε από τις ΗΠΑ ως μη ρεαλιστική, ωστόσο σημείωσε ότι έτσι εξελίσσονται συχνά οι διαπραγματεύσεις.
Σε συνέντευξή του στο Fox News, στις 9 Μαΐου, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος δήλωσε ότι ο Πούτιν απαίτησε την παράδοση εδαφών από πλευράς Ουκρανίας, τα οποία η Ρωσία ούτε έχει καταλάβει ούτε έχει κατακτήσει.
Ευρωπαίοι ηγέτες θα συνομιλήσουν με τον Τραμπ πριν την κλήση Πούτιν
Ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς δήλωσε στις 18 Μαΐου ότι ο ίδιος και οι ηγέτες του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας και της Πολωνίας προγραμματίζουν τηλεφωνική συνομιλία με τον Τραμπ πριν από την επικείμενη κλήση του Αμερικανού προέδρου προς τον Πούτιν, η οποία έχει οριστεί για τις 19 Μαΐου.
Την προηγούμενη εβδομάδα, οι τέσσερις Ευρωπαίοι ηγέτες επισκέφθηκαν το Κίεβο και ζήτησαν την επιβολή νέων κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, σε περίπτωση που ο Πούτιν δεν αποδεχθεί κατάπαυση του πυρός. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες τον πλαισίωσαν και στην τηλεφωνική του επικοινωνία με τον Τραμπ στις 16 Μαΐου, αμέσως μετά τη λήξη των ρωσο-ουκρανικών διαπραγματεύσεων.
Ο Πούτιν δεν συμμετείχε αυτοπροσώπως στις ειρηνευτικές συνομιλίες στην Τουρκία, που διεξήχθησαν στις 16 Μαΐου, με επικεφαλής της ρωσικής αντιπροσωπείας τον προεδρικό σύμβουλο Βλαντιμίρ Μεντίνσκι.
Στις 17 Μαΐου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ότι θα συνομιλήσει τηλεφωνικά με τον Πούτιν στις 19 Μαΐου, στις 10 το πρωί. Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ανέφερε ότι τα θέματα της συζήτησης θα είναι η «αιματοχυσία» που στοιχίζει τη ζωή σε περισσότερους από 5.000 Ρώσους και Ουκρανούς στρατιώτες εβδομαδιαίως, καθώς και οι εμπορικές σχέσεις.
Του Jacob Burg
Με τη συμβολή των Tom Ozimek και Andrew Thornebrooke, και πληροφορίες από το Reuters
