Ιδιαίτερη ανησυχία έχει προκαλέσει στη Σουηδία η έντονη αύξηση των περιστατικών παρεμβολών στο παγκόσμιο δορυφορικό σύστημα πλοήγησης (GNSS) στην ευρύτερη περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας, με τη χώρα να καταδεικνύει ως υπαίτια τη Ρωσία.
Η σουηδική υπηρεσία μεταφορών, Transportstyrelsen, ανέφερε σε ανακοίνωσή της στις 4 Σεπτεμβρίου πως οι αναφορές για τέτοιου είδους διαταραχές έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, καταγράφοντας πλέον σχεδόν καθημερινή συχνότητα.
Συγκεκριμένα, από τις αρχές του τρέχοντος έτους μέχρι και τις 28 Αυγούστου έχουν καταγραφεί 733 περιστατικά, σε πλήρη αντίθεση με τα μόλις 55 που είχαν καταγραφεί το 2023 συνολικά—αύξηση που φτάνει το εντυπωσιακό 1.232,73%. Η υπηρεσία προειδοποιεί πως τα πραγματικά περιστατικά ίσως είναι ακόμα περισσότερα, καθώς αρκετές ξένες αεροπορικές εταιρείες καταθέτουν σχετικές αναφορές μόνο στις εθνικές αρχές αεροπλοΐας τους.
Οι έρευνες εντοπίζουν την πηγή των σημερινών παρεμβολών στο ρωσικό έδαφος. «Τον τελευταίο καιρό, οι διαταραχές έχουν αυξηθεί τόσο γεωγραφικά όσο και ως προς την ένταση», σημείωσε ο Αντρέας Χόλμγκρεν, επικεφαλής μονάδας της Transportstyrelsen.
«Η κατάσταση είναι σοβαρή και αποτελεί κίνδυνο για την ασφάλεια της πολιτικής αεροπορίας, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη την έκταση, τη διάρκεια και τη φύση των παρεμβολών». Διευκρίνισε, ωστόσο, ότι οι πιλότοι διαθέτουν εναλλακτικά συστήματα πλοήγησης σε περίπτωση βλάβης των δορυφορικών.
Σύμφωνα με τον ιστότοπο Gpsjam, η περιοχή της Βαλτικής αντιμετωπίζει σήμερα σημαντικές παρεμβολές στο σήμα GPS. Τον Ιούνιο, η Σουηδία από κοινού με την Εσθονία, τη Φινλανδία, τη Λετονία, τη Λιθουανία και την Πολωνία έθεσαν το ζήτημα στο Συμβούλιο του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας (ICAO), του οποίου μέλος είναι και η Ρωσία.
Κατόπιν της αναφοράς αυτής, το συμβούλιο του ICAO εξέφρασε έντονη ανησυχία για τις σοβαρές επιπτώσεις των ραδιοπαρεμβολών στα δορυφορικά συστήματα GNSS, υπογραμμίζοντας ότι οι διαταραχές αποτελούν κίνδυνο για την ασφάλεια και ασφάλιση της διεθνούς πολιτικής αεροπορίας.
Σε ανακοίνωση της εσθονικής υπηρεσίας μεταφορών τον Ιούλιο αναφέρεται ότι το συμβούλιο του ICAO κάλεσε τη Ρωσική Ομοσπονδία να τηρεί αυστηρά τις υποχρεώσεις της που απορρέουν από τη Σύμβαση του Σικάγου για τη Διεθνή Πολιτική Αεροπορία, καθώς και από την ισχύουσα διεθνή νομοθεσία, ζητώντας να αποτραπούν παρόμοια περιστατικά στο μέλλον.
Παρά τις σχετικές πιέσεις, ωστόσο, τα περιστατικά παρεμβολών στη Βαλτική φαίνεται να αυξάνονται.
Η Σύμβαση του Σικάγου, που υπεγράφη για πρώτη φορά το 1944 και τέθηκε σε ισχύ το 1947, θέτει τα βασικά πρότυπα και κανόνες που διέπουν τις διεθνείς αερομεταφορές και την αεροπλοΐα. Έως το 2024, το σύμφωνο είχε επικυρωθεί από 193 κράτη.
Η ανακοίνωση της σουηδικής υπηρεσίας μεταφορών ήρθε λίγες ημέρες έπειτα από αναφορές για διακοπή του μηχανισμού GPS σε πτήση τσάρτερ, η οποία μετέφερε την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από τη Βαρσοβία προς το Πλόβντιβ της Βουλγαρίας.
«Μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι υπήρχε παρεμβολή στο GPS, αλλά το αεροσκάφος προσγειώθηκε με ασφάλεια στη Βουλγαρία», δήλωσε η εκπρόσωπος της Κομισιόν, Αριάνα Ποντέστα, την 1η Σεπτεμβρίου. Συμπλήρωσε ότι, σύμφωνα με τις βουλγαρικές αρχές, το περιστατικό οφειλόταν σε άμεση ρωσική παρέμβαση.
Ωστόσο, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Ρόσεν Ζελιάζκοφ, διέψευσε τις καταγγελίες αυτές κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της Βουλής. «Έπειτα από έλεγχο των καταγραφών στο αεροσκάφος, διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρχε λόγος ανησυχίας εκ μέρους του πιλότου», ανέφερε.
«Το αεροσκάφος παρέμεινε για πέντε λεπτά στη ζώνη αναμονής και η ποιότητα του σήματος ήταν καλή σε όλη τη διάρκεια. Μικρές διακοπές είναι αναμενόμενες σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, αλλά εδώ η σύνδεση ήταν συνεχής».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε στη Βουλή ο κ. Ζελιάζκοφ, δεν εντοπίστηκε καμία παρεμβολή στο σήμα GPS εντός της βουλγαρικής επικράτειας ούτε υπήρχαν ενδείξεις εξωτερικής επίδρασης σε άλλα αεροσκάφη που πετούσαν στην ίδια περιοχή τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.
