Σύγχρονες μέθοδοι αντιμετώπισης του εγκεφαλικού
Κάθε 40 δευτερόλεπτα, κάποιος άνθρωπος παθαίνει εγκεφαλικό. Το 2021, το εγκεφαλικό ήταν υπεύθυνο για έναν στους έξι θανάτους από καρδιαγγειακά νοσήματα.
Υπάρχουν δύο τύποι εγκεφαλικών επεισοδίων: τα ισχαιμικά και τα αιμορραγικά. Ένα ισχαιμικό εγκεφαλικό συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο στον εγκέφαλο φράσσεται από θρόμβο αίματος, ενώ ένα αιμορραγικό εγκεφαλικό συμβαίνει όταν ένα εξασθενημένο αγγείο στον εγκέφαλο σπάει και προκαλεί αιμορραγία στο εσωτερικό του εγκεφάλου. Σύμφωνα με την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία, το ισχαιμικό εγκεφαλικό ευθύνεται για το 87% όλων των εγκεφαλικών επεισοδίων.
Το μόνο φάρμακο που διατίθεται σήμερα για τη θεραπεία του οξέος ισχαιμικού εγκεφαλικού είναι ο ενεργοποιητής πλασμινογόνου ιστού (tPA), ένας θρομβολυτικός παράγοντας που διασπά τους θρόμβους αίματος και αποκαθιστά την επαρκή ροή αίματος στον εγκέφαλο. Δυστυχώς, το tPA έχει σοβαρούς περιορισμούς και πιθανούς κινδύνους, περιλαμβανομένης της εγκεφαλικής αιμορραγίας, η οποία έχει ποσοστό θνησιμότητας έως και 45%.
Ο Σου Λίου, επικεφαλής ερευνητής της μελέτης, κάτοχος διδακτορικού στη χημική βιολογία, δήλωσε στην ιστοσελίδα του HRI το 2022:
«Οι τρέχουσες μέθοδοι θεραπείας είναι δίκοπο μαχαίρι: καθαρίζοντας τους θρόμβους αίματος, αυξάνεται ο κίνδυνος αιμορραγίας στον εγκέφαλο του ασθενή, άρα και η ανάγκη επείγουσας χειρουργικής επέμβασης. Ψάχνουμε στη φύση για να βρούμε το μαγικό φάρμακο κατά των θρόμβων αίματος, που θα δρα όπου χρειάζεται, επιτρέποντας παράλληλα στους ασθενείς να λαμβάνουν αντιθρομβωτική θεραπεία».
Οι ερευνητές του HRI ανακάλυψαν ότι μια φυσική χημική ουσία που σχηματίζεται στο μπρόκολο, η σουλφοραφάνη, μπορεί να ενισχύσει τα αποτελέσματα του tPA και να οδηγήσει στην ανακάλυψη νέων, ασφαλέστερων και πιο αποτελεσματικών φαρμάκων για τη θεραπεία του οξέος εγκεφαλικού.
«Γνωρίζουμε ότι η κατανάλωση άφθονων φρέσκων φρούτων και λαχανικών και τροφών χαμηλής περιεκτικότητας σε κορεσμένα λιπαρά συμβάλλει στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων και εγκεφαλικών, αλλά θα μπορούσαν κάποια από αυτά τα λαχανικά να θεραπεύσουν και να αναστρέψουν το εγκεφαλικό; Νομίζω πως ναι, και η ομάδα μου εργάζεται για να το αποδείξει σε μοριακό επίπεδο», δήλωσε ο Δρ Λίου σε συνέντευξη του HRI το 2022.
Προστατευτικές ιδιότητες της σουλφοραφάνης
Σε συνέντευξή του στο αυστραλιανό ραδιόφωνο, ο Δρ Λίου είπε ότι η ομάδα του άρχισε να μελετά το μπρόκολο και άλλα σταυρανθή λαχανικά πριν από τρία χρόνια, δοκιμάζοντας περισσότερες από 100 υγιεινές φυσικές τροφές για να βρει αυτές που θα μπορούσαν να αποτρέψουν τον σχηματισμό θρόμβων αίματος στον εγκέφαλο.
Στο παρελθόν, ο Δρ Λίου εργαζόταν για την ανακάλυψη τρόπων πρόληψης του καρκίνου μέσω της υγιεινής διατροφής, αλλά όταν ανέλαβε τη σημερινή του θέση στο HRI, αποφάσισε να μελετήσει τη σουλφοραφάνη, ουσία που βρίσκεται στα σταυρανθή λαχανικά, και το πώς θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε με τη βοήθειά της τους θρόμβους αίματος στο κυκλοφορικό σύστημα.
Σύμφωνα με τον Δρα Λίου, η σουλφοραφάνη δεν βρίσκεται μόνο στο μπρόκολο. Σε μια ραδιοφωνική συνέντευξη, ο ερευνητής ανέφερε ότι τα σταυρανθή λαχανικά παράγουν σουλφοραφάνη ως αμυντικό μηχανισμό ενάντια στα έντομα και άλλους τύπους καταστροφής.
Για παράδειγμα, ένα άθικτο κομμάτι μπρόκολου δεν περιέχει σουλφοραφάνη. Μόνο όταν κοπεί ή μασηθεί, συμβαίνει η χημική αντίδραση που έχει ως αποτέλεσμα το σχηματισμό σουλφοραφάνης. Οι αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της σουλφοραφάνης προορίζονται για την προστασία του φυτού, αλλά όταν καταναλώνεται από τον άνθρωπο, η σουλφοραφάνη εμφανίζει πολυάριθμες αντικαρκινικές και προστατευτικές ιδιότητες, σύμφωνα με μελέτες.
Αποτελέσματα και επόμενα βήματα
«Σε προκλινικές δοκιμές, διαπιστώσαμε ότι η αποτελεσματικότητα του tPA αυξήθηκε κατά 60% όταν το φάρμακο παρασκευάστηκε με το παράγωγο του μπρόκολου σουλφοραφάνη», είπε ο Δρ Λίου. «Αυτή η φυσική ένωση δεν προκαλεί σημάδια αιμορραγίας, η οποία είναι μια κοινή παρενέργεια των αντιπηκτικών φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του εγκεφαλικού».
Προκλινικές δοκιμές έχουν δείξει ότι η λήψη σουλφοραφάνης μειώνει τους θρόμβους αίματος και βελτιώνει τη δράση του tPA. Οι αρχικές δοκιμές έδειξαν επίσης ότι η σουλφοραφάνη μπορεί να επιβραδύνει την έναρξη του εγκεφαλικού. Ο Δρ Λίου ισχυρίζεται ότι:
«Η σουλφοραφάνη όχι μόνο ενισχύει την επίδραση των θρομβολυτικών φαρμάκων μετά το εγκεφαλικό, αλλά μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως προληπτικός παράγοντας για ασθενείς με υψηλό κίνδυνο εγκεφαλικού.»
Το επόμενο βήμα του Δρος Λίου θα είναι να συγκεντρώσει χρηματοδότηση για κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους, με την ελπίδα να αναπτύξει μια νέα προληπτική και αντιθρομβωτική θεραπεία εντός πέντε ετών.
«Αυτό το φυσικό προϊόν έχει ήδη χρησιμοποιηθεί για την πρόληψη του καρκίνου, επομένως πιστεύω ότι έχουμε μια καλή βάση όσον αφορά την ασφάλεια και άλλες φαρμακολογικές ιδιότητες», δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξη.
Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε
