Το κυβερνών Φιλελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (LDP) της Ιαπωνίας εξέλεξε στις 4 Οκτωβρίου την πρώην υπουργό Οικονομικής Ασφάλειας Σανάε Τακάιτσι ως νέα του αρχηγό, ανοίγοντάς της τον δρόμο για να γίνει η επόμενη πρωθυπουργός της χώρας, σε κοινοβουλευτική ψηφοφορία που αναμένεται στα μέσα Οκτωβρίου.
Η 64χρονη Τακάιτσι, γνωστή για τον έντονα συντηρητικό της προσανατολισμό και τη σκληρή της στάση απέναντι στην Κίνα, επικράτησε του μετριοπαθούς αντιπάλου της, Σιντζίρο Κοϊζούμι, με 185 ψήφους έναντι 156, σε δεύτερο γύρο ψηφοφορίας που διεξήχθη στα κεντρικά γραφεία του LDP στο Τόκιο. Η νίκη της την καθιστά την πρώτη γυναίκα πρόεδρο κόμματος στην Ιαπωνία και, σχεδόν βέβαια, την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό της χώρας, καθώς το LDP εξακολουθεί να αποτελεί τη μεγαλύτερη κοινοβουλευτική δύναμη, ενώ τα κόμματα της αντιπολίτευσης παραμένουν κατακερματισμένα και αδύναμα να διαμορφώσουν κοινό μέτωπο.
Κάλεσμα για ενότητα και ανασυγκρότηση
Λίγο μετά την ανακοίνωση του αποτελέσματος, η Τακάιτσι κάλεσε σε ενότητα και ανανέωση στο εσωτερικό του κόμματος, το οποίο έχει πληγεί από σκάνδαλα και εκλογικές ήττες. Τόνισε ότι, περισσότερο από χαρά, αισθάνεται το βάρος των προκλήσεων που βρίσκονται μπροστά, υπογραμμίζοντας πως όλα τα μέλη του κόμματος πρέπει να συνεργαστούν ενωμένα, πέρα από γενιές, για να αναδομήσουν το LDP. Επεσήμανε ότι «όλοι θα πρέπει να εργαστούν ακούραστα», δίνοντας έμφαση στην ανάγκη συλλογικής προσπάθειας.
Η εσωκομματική αναμέτρηση ήρθε μετά την παραίτηση του πρωθυπουργού Σιγκερού Ισίμπα στις αρχές Σεπτεμβρίου, ύστερα από μόλις έναν χρόνο στην εξουσία και δύο εκλογικές ήττες. Η αλλαγή ηγεσίας πραγματοποιείται σε μια περίοδο οικονομικής αβεβαιότητας, κοινωνικών μετασχηματισμών και εντεινόμενων γεωπολιτικών εντάσεων στην περιοχή Ασίας–Ειρηνικού.
Θαυμάστρια της πρώην πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Μάργκαρετ Θάτσερ και προστατευόμενη του αείμνηστου Σίνζο Άμπε, η Τακάιτσι έχει υπερασπιστεί με συνέπεια τη συντηρητική πολιτική γραμμή του Άμπε και έχει επισκεφθεί επανειλημμένα τον Ναό Γιασουκούνι – σημείο τριβής στις σχέσεις της Ιαπωνίας με τους ασιατικούς της γείτονες. Η νίκη της αναμένεται να καθησυχάσει τη συντηρητική βάση του LDP, αλλά ενδέχεται να περιπλέξει τη διπλωματία της χώρας με την Κίνα και τη Νότια Κορέα.
Οι προκλήσεις της επόμενης ημέρας
Σε πρόσφατο άρθρο της στην εφημερίδα The Epoch Times, η διεθνής αναλύτρια Σάσα Χάννιγκ επεσήμανε ότι ο επόμενος ηγέτης της Ιαπωνίας αναλαμβάνει την εξουσία σε μια περιοχή γεμάτη κινδύνους, όπου η επιθετική στάση της Κίνας και η αστάθεια γύρω από την Ταϊβάν, τη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα αναδιαμορφώνουν τα δεδομένα ασφάλειας. Η Χάννιγκ τόνισε ότι ο διπλασιασμός του αμυντικού προϋπολογισμού της Ιαπωνίας στο 2% του ΑΕΠ και η εθνική στρατηγική ασφάλειας του 2022 σηματοδοτούν μια μετα-ειρηνιστική στροφή, που απαιτεί από τον νέο ηγέτη να εξισορροπήσει την αποτροπή με τη διπλωματία.
Η αναλύτρια προσέθεσε ότι οι επιλογές της νέας πρωθυπουργού θα είναι καθοριστικές για τον ρόλο της Ιαπωνίας στη διαμόρφωση του μέλλοντος της περιοχής, απαιτώντας συνδυασμό στρατηγικής διορατικότητας, διπλωματικής ευελιξίας και εσωτερικών μεταρρυθμίσεων, ώστε να μπορέσει να κινηθεί αποτελεσματικά σε ένα ολοένα και πιο ταραχώδες διεθνές περιβάλλον.
Αν επιβεβαιωθεί από το κοινοβούλιο, η Τακάιτσι θα βρεθεί σύντομα αντιμέτωπη με την πρώτη της διπλωματική δοκιμασία: μια πιθανή συνάντηση με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στα τέλη Οκτωβρίου, πριν από τη σύνοδο κορυφής του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας Ασίας–Ειρηνικού (APEC) στη Νότια Κορέα. Η ίδια έχει δηλώσει ότι θα καταστήσει τη συμμαχία Ιαπωνίας–Ηνωμένων Πολιτειών θεμέλιο της εξωτερικής της πολιτικής, τονίζοντας πως είναι ζωτικής σημασίας να επιβεβαιωθεί η ενίσχυσή της. Παράλληλα, έχει επισημάνει ότι η Ιαπωνία πρέπει να εμβαθύνει τη συνεργασία της με χώρες όπως η Νότια Κορέα, η Αυστραλία και οι Φιλιππίνες, προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο Ινδο–Ειρηνικός θα παραμείνει ελεύθερος και ανοικτός.
Οι διεθνείς αντιδράσεις
Η εκλογή της Τακάιτσι προκάλεσε άμεσες διεθνείς αντιδράσεις. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Ιαπωνία, Τζορτζ Γκλας, εξέδωσε ανακοίνωση με την οποία συνεχάρη την Τακάιτσι για την εκλογή της ως 29ης προέδρου του LDP και πρώτης γυναίκας ηγέτιδας του κόμματος, εκφράζοντας την προσδοκία να συνεργαστεί στενά μαζί της για την ενίσχυση και ανάπτυξη της διμερούς συνεργασίας σε όλους τους τομείς.
Ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, εξέφρασε μέσω της πλατφόρμας X τα «θερμότερα και ειλικρινέστερα συγχαρητήριά του», χαρακτηρίζοντας την Τακάιτσι «σταθερή φίλη της Ταϊβάν» και εκφράζοντας την ελπίδα ότι η ηγεσία της θα ανοίξει ένα «νέο στάδιο συνεργασίας» στους τομείς του εμπορίου, της ασφάλειας και της τεχνολογίας.
Αντίθετα, το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας αντέδρασε συγκρατημένα, χαρακτηρίζοντας το αποτέλεσμα «εσωτερική υπόθεση της Ιαπωνίας». Σε δήλωσή του, το γραφείο του εκπροσώπου Τύπου τόνισε ότι το Πεκίνο ελπίζει ότι η ιαπωνική κυβέρνηση θα προωθήσει μια «στρατηγική και αμοιβαία επωφελή σχέση».
Η επιλογή της Τακάιτσι ενισχύει τη συντηρητική εικόνα του LDP στο εσωτερικό, ωστόσο μεγάλο μέρος της προσοχής της αναμένεται να στραφεί στο διεθνές πεδίο, όπου η Ιαπωνία καλείται να κινηθεί ανάμεσα στην όλο και πιο τεταμένη σχέση ΗΠΑ–Κίνας και στις μεταβαλλόμενες περιφερειακές συμμαχίες.
