Η Ντον ΜακΓκράθ έχει διαπιστώσει από πρώτο χέρι τη θετική επίδραση που έχουν τα κατοικίδια στη ζωή των ανθρώπων. Οι σκύλοι, παραδείγματος χάριν, προάγουν σημαντικά την κοινωνικότητα, μειώνοντας το άγχος και τη μοναξιά. Η ίδια επισκέπτεται μαζί με τους σκύλους της γηροκομεία, κέντρα αποκατάστασης, νοσοκομεία, σχολεία και βιβλιοθήκες. Όπως ανέφερε σε μήνυμά της στην Epoch Times, αυτές οι επισκέψεις φέρνουν ειλικρινή χαμόγελα, ανοιχτές αγκαλιές και θερμές εκδηλώσεις αγάπης, γεγονός που έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της διάθεσης, της κινητοποίησης και της γενικότερης ευεξίας των εμπλεκομένων μερών.
Περίπου τα μισά νοικοκυριά στις Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν ένα τουλάχιστον κατοικίδιο, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι ιδιοκτήτες αποκομίζουν μεγάλη χαρά από τη συντροφιά ενός σκύλου ή μιας γάτας. Ωστόσο, το ερώτημα παραμένει: λειτουργούν όντως θεραπευτικά τα κατοικίδια ;
Αν και ορισμένες έρευνες δείχνουν ότι τα κατοικίδια προάγουν τη σωματική και ψυχολογική ευεξία, άλλα αποτελέσματα παραμένουν ασαφή. Παρά την έλλειψη ισχυρών επιστημονικών αποδείξεων, τα εμπειρικά στοιχεία υπέρ της θεραπευτικής αξίας των κατοικίδιων είναι άφθονα.
Οφέλη για τους φοιτητές
Τα προβλήματα ψυχικής υγείας μεταξύ των φοιτητών αυξάνονται παγκοσμίως, σύμφωνα με έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας που διεξήχθη σε 19 πανεπιστήμια, σε οκτώ χώρες, μεταξύ των οποίων και οι Ηνωμένες Πολιτείες. Η έρευνα έδειξε ότι το 35% των φοιτητών πληρούσε τα κριτήρια για τουλάχιστον μία κοινή ψυχική διαταραχή, όπως γενικευμένη αγχώδης διαταραχή, κατάθλιψη ή διαταραχή χρήσης αλκοόλ. Η απομάκρυνση από ένα κατοικίδιο που είχαν στην οικογενειακή εστία επιδεινώνει περαιτέρω την κατάσταση, καθώς τους στερεί έναν μηχανισμό αντιμετώπισης.
Η μελέτη που δημοσιεύθηκε στο MDPI περιελάμβανε 145 άτομα που είχαν αφήσει το κατοικίδιό τους στο σπίτι για να σπουδάσουν. Οι ερευνητές χώρισαν τους συμμετέχοντες σε δύο ομάδες: η πρώτη παρακολούθησε επτά συνεδρίες με σκύλους θεραπείας, ενώ η δεύτερη ήταν σε λίστα αναμονής. Οι συνεδρίες περιελάμβαναν χάιδεμα, συνεύρεση και συνομιλία με τους σκύλους σε ένα ήσυχο περιβάλλον.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι φοιτητές που συμμετείχαν στο πρόγραμμα με τους σκύλους παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και στρες σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι εκτός από την παρουσία των σκύλων, το ήρεμο περιβάλλον και η αλληλεπίδραση με άλλους φοιτητές και συνοδούς συνέβαλαν επίσης θετικά.
«Πρόκειται για έναν σχετικά εύκολο και χαμηλού κόστους τρόπο υποστήριξης των φοιτητών», δήλωσε η συν-συγγραφέας Πατρίσια Πέντρι, καθηγήτρια ανθρώπινης ανάπτυξης του WSU, σε δήλωση Τύπου.
Σωματικά οφέλη
Οι σκύλοι έχουν ανάγκη τη βόλτα τους, κάτι που παρακινεί τους ιδιοκτήτες τους να περπατούν περισσότερο. Τα οφέλη της φυσικής δραστηριότητας περιλαμβάνουν τη βελτίωση της καρδιαγγειακής υγείας και πολλών άλλων παραμέτρων ευεξίας.
Μελέτη του 2019, που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports, ανέλυσε δεδομένα από 191 ενήλικες που είχαν σκύλο, 455 ενήλικες χωρίς σκύλο και 46 παιδιά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Η έρευνα διαπίστωσε ότι οι ιδιοκτήτες σκύλων περπατούσαν περισσότερο και ήταν πιο πιθανό να ακολουθούν την οδηγία για φυσική δραστηριότητα. Επιπλέον, τα παιδιά με σκύλους ήταν πιο δραστήρια σε σχέση με εκείνα χωρίς κατοικίδιο.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) συνιστούν στους ενήλικες 150 λεπτά άσκησης μέτριας έντασης την εβδομάδα, τα οποία μπορούν να κατανεμηθούν σε πέντε ημίωρα ανά εβδομάδα.
Σύμφωνα με μια συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο Circulation: Cardiovascular Quality and Outcomes, το να έχετε έναν σκύλο συσχετίστηκε με καλύτερη καρδιαγγειακή υγεία. Η ανασκόπηση εξέτασε μελέτες που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 1950 και 2019, και αφορούσαν δεδομένα από περίπου 4 εκατομμύρια άτομα. Ορισμένες μελέτες υπέδειξαν ότι η φροντίδου σκύλου συνδέθηκε με μειωμένη αρτηριακή πίεση, βελτιωμένα επίπεδα χοληστερόλης και χαμηλότερη απόκριση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος στο στρες, που είναι υπεύθυνο για την πάλη ή τη φυγή.
Η ανάλυση όλων των δεδομένων έδειξε ότι η ιδιοκτησία σκύλου σχετιζόταν με 31% μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακού θανάτου. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, ένας πιθανός λόγος για την αυξημένη αυτή μακροζωία μπορεί να προέρχεται από την πρόσθετη άσκηση που συνεπάγεται.
Ψυχικά και ψυχολογικά οφέλη
Τα κατοικίδια συμβάλλουν στη μείωση του στρες και στη βελτίωση της διάθεσης. Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Σέμπνα Οσανμό, η ιδιοκτησία ενός κατοικιδίου μειώνει την κορτιζόλη, την κύρια ορμόνη του στρες. Ο ίδιος επικαλέστηκε κλινική δοκιμή του 2019, που δημοσιεύθηκε στο Sage Journals, όπου συμμετείχαν 249 φοιτητές. Η μελέτη έδειξε ότι η επαφή με σκύλους ή γάτες για μόλις 10 λεπτά μείωσε τα επίπεδα κορτιζόλης, προσφέροντας προσωρινή ανακούφιση από το στρες.
Ο γιατρός Μάικλ Βαλντέζ επεσήμανε ότι η αλληλεπίδραση με τα κατοικίδια ευνοεί την έκκριση σεροτονίνης και ντοπαμίνης, ουσιών που συνδέονται με τη χαλάρωση και την καλή διάθεση. Επιπλέον, μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης, ενώ συμβάλλει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης.
Τέλος, η ψυχοθεραπεύτρια Αναλίζα Σμίθσον υπογράμμισε τη θετική επίδραση των κατοικίδιων στην ψυχοθεραπεία. Σύμφωνα με την ίδια, οι ασθενείς που δυσκολεύονται με την παραδοσιακή θεραπεία συχνά αισθάνονται πιο άνετα και εκφράζονται πιο εύκολα όταν αλληλεπιδρούν με σκύλους και κουνέλια, γεγονός που διευκολύνει τη διαδικασία θεραπείας.
Κοινωνικά οφέλη για την υγεία
Τα κατοικίδια δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την ανθρώπινη συντροφιά, αλλά μπορούν να διευκολύνουν την κοινωνική επαφή.
Η Μελίσσα Λεζέρ, οικογενειακή σύμβουλος και κλινική διευθύντρια του California Behavioral Health, εξηγεί ότι η κατοχή ενός σκύλου δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για κοινωνική αλληλεπίδραση. Όπως ανέφερε σε μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου στην Epoch Times, η βόλτα του σκύλου είναι αφορμή για πολλές αυθόρμητες συνομιλίες με γείτονες και άλλους ιδιοκτήτες σκύλων στο πάρκο. Τόνισε ότι αυτός είναι ένας εύκολος τρόπος για να κάνει κάποιος καινούριες γνωριμίες, και πρόσθεσε ότι οι άνθρωποι τείνουν να είναι πιο προσιτοί και ανοικτοί όταν υπάρχει ένας σκύλος ως ενδιάμεσος.
Παρότι η βόλτα του σκύλου δίνει πολλές ευκαιρίες για να μιλήσει κάποιος με νέο κόσμο, η προοπτική δημιουργίας νέων φιλικών σχέσεων μπορεί να φαίνεται δύσκολη. Η Στέφανι Μπουσέ, ψυχοθεραπεύτρια και ιδρύτρια του θεραπευτικού κέντρου The Mindful Loft Betrayal Trauma and Relational Recovery Centre Ontario, αναφέρει ότι τα σκυλιά βοηθούν και σε αυτό. Σύμφωνα με όσα δήλωσε στην Epoch Times, η συναισθηματική ασφάλεια και υποστήριξη που προσφέρουν τα κατοικίδια ενθαρρύνει τους ανθρώπους να αισθάνονται πιο άνετα και να αλληλεπιδρούν κοινωνικά. Εκφράζει επίσης την άποψη ότι η συναισθηματική σύνδεση με ένα κατοικίδιο μπορεί να ενισχύσει την αυτοπεποίθηση ενός ηλικιωμένου που ζει μόνος και έχει λίγους φίλους, καθιστώντας τον πιο πρόθυμο να αναλάβει κοινωνικά ρίσκα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία νέων φιλικών σχέσεων.
Εναλλακτικές λύσεις στην κατοχή κατοικιδίου
Δεν διαθέτουν όλοι τον χρόνο, τους οικονομικούς πόρους ή την υγεία που απαιτείται για τη φροντίδα ενός κατοικιδίου σε μόνιμη βάση. Εκτός από τα προγράμματα επίσκεψης με κατοικίδια, όπως εκείνο που αναφέρεται στη μελέτη της MDPI, υπάρχουν αρκετές εναλλακτικές που προσφέρουν περιστασιακή επαφή με ζώα. Για παράδειγμα, όσοι εργάζονται εκτός σπιτιού μπορούν να προσλάβουν κάποιον για τη φροντίδα του κατοικιδίου τους κατά τη διάρκεια της απουσίας τους. Αυτή είναι μια αμοιβαία επωφελής λύση, καθώς επιτρέπει στους ιδιοκτήτες να διατηρήσουν το αγαπημένο τους κατοικίδιο, ενώ παράλληλα ένα άτομο χωρίς κατοικίδιο έχει την ευκαιρία να απολαμβάνει τη συντροφιά ενός ζώου.
Μία ακόμη επιλογή είναι η φιλοξενία ζώων. Η Τουίλα ΜακΓκί, διευθύνουσα σύμβουλος και ιδρύτρια της NOLAs Finest Pet Care LLC, επισημαίνει ότι η φιλοξενία είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να απολαύσει κάποιος τα οφέλη της κατοχής κατοικιδίου, χωρίς να επωμιστεί το οικονομικό βάρος. Όπως ανέφερε, η φιλοξενία προσφέρει στα ζώα ένα προσωρινό περιβάλλον γεμάτο αγάπη, δίνοντάς τους την ευκαιρία να λάβουν τη φροντίδα που χρειάζονται μέχρι να βρουν το μόνιμο σπίτι τους—μια εμπειρία που δύσκολα μπορεί να αναπαραχθεί σε ένα καταφύγιο.
Σύμφωνα με την ίδια, όσοι αναλαμβάνουν τη φροντίδα ενός φιλοξενούμενου κατοικιδίου δεν είναι μόνοι τους σε αυτή τη διαδικασία, καθώς το τοπικό καταφύγιο ή η φιλοζωική οργάνωση παρέχουν την απαραίτητη υποστήριξη, περιλαμβανομένων της τροφής, εκπαίδευσης και κτηνιατρικής περίθαλψης. Επιπλέον, προτείνει τη φιλοξενία κατοικιδίων σε όποιον σκέφτεται να υιοθετήσει ένα ζώο, αλλά δεν είναι βέβαιος αν είναι έτοιμος να αναλάβει μία τέτοια ευθύνη.
Κίνδυνοι της κατοχής κατοικιδίου
Παρά τα εκτεταμένα θεραπευτικά οφέλη της κατοχής κατοικιδίου, υπάρχουν και ορισμένοι κίνδυνοι, με σημαντικότερο την πιθανότητα μετάδοσης ζωονόσων —λοιμωδών ασθενειών που προκαλούνται από ιούς, βακτήρια, μύκητες και παράσιτα, τα οποία μπορούν να μεταδοθούν από τα ζώα στους ανθρώπους.
Το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ (CDC) προειδοποιεί ότι αυτές οι λοιμώξεις μπορεί να κυμαίνονται από ήπιες έως σοβαρές, και σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθούν θανατηφόρες. Η μετάδοσή τους μπορεί να γίνει μέσω άμεσης επαφής με σωματικά υγρά του ζώου κατά το χάιδεμα ή την επαφή, αλλά και μέσω έμμεσης επαφής, όπως η διαχείριση των δοχείων τροφής και νερού των κατοικιδίων.
Τα άτομα που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο είναι:
- Παιδιά κάτω των 5 ετών και ενήλικες άνω των 65 ετών
- Γυναίκες σε ενδιαφέρουσα
- Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα
Όσοι δεν είναι βέβαιοι αν μπορούν να αποκτήσουν κατοικίδιο για οποιονδήποτε ιατρικό λόγο, συνιστάται να συμβουλευτούν τον γιατρό τους.
Της Mary West
