Σε κοινή τους δήλωση, οι υπουργοί Υγείας των Ηνωμένων Πολιτειών και της Αργεντινής ανέφεραν ότι οι δύο χώρες αποχώρησαν από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) πριν από λίγους μήνες, επικαλούμενοι σφάλματα και παραλείψεις του οργανισμού κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19. Όπως υπογράμμισαν, εξετάζεται η δημιουργία ενός «εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας» και απηύθυναν κάλεσμα σε άλλες χώρες να συμμετάσχουν.
Η κοινή ανακοίνωση του Αμερικανού υπουργού Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών, Ρόμπερτ Φ. Κέννεντυ Τζ., και του Αργεντινού υπουργού Υγείας, Μάριο Λουγκόνες, ανέφερε ότι η διαχείριση της πανδημίας από τον ΠΟΥ ανέδειξε σοβαρές διαρθρωτικές και λειτουργικές αδυναμίες, οι οποίες υπονόμευσαν την παγκόσμια εμπιστοσύνη και κατέδειξαν την ανάγκη για ανεξάρτητη, επιστημονικά τεκμηριωμένη ηγεσία στον τομέα της παγκόσμιας υγείας.
Οι δύο κυβερνήσεις εξέφρασαν την ανησυχία τους σχετικά με την αρχική διαχείριση της κρίσης, καθώς και για τους κινδύνους που απορρέουν από ορισμένες μορφές επιστημονικής έρευνας. Παράλληλα, υποστήριξαν ότι ο ΠΟΥ δεν παρείχε πρόσβαση σε κρίσιμες πληροφορίες, γεγονός που εμπόδισε τις χώρες να αντιδράσουν έγκαιρα και αποτελεσματικά, με καταστροφικές συνέπειες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις των δύο υπουργών, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Αργεντινή προτίθενται να προσκαλέσουν άλλα κράτη να συμμετάσχουν σε μια νέα εποχή διεθνούς συνεργασίας για την υγεία, η οποία θα βασίζεται – όπως τονίζεται – στην αποτελεσματικότητα, τον σεβασμό της εθνικής κυριαρχίας και την ασφάλεια για όλους.
Ο Ρόμπερτ Κέννεντυ Τζ. ανακοίνωσε στην πλατφόρμα Χ ότι συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Αργεντινής, Χαβιέρ Μιλέι, προκειμένου να συζητήσουν για την κοινή τους απόφαση αποχώρησης από τον ΠΟΥ και για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού διεθνούς συστήματος υγείας, το οποίο, όπως ανέφερε, θα βασίζεται σε επιστημονικά πρότυπα υψηλού επιπέδου και θα είναι απαλλαγμένο από αυταρχικές τάσεις, διαφθορά και πολιτικό έλεγχο. Ούτε η κοινή ανακοίνωση ούτε η ανάρτηση του Κέννεντυ διευκρινίζουν εάν η πρωτοβουλία αυτή θα αποτελεί ευθέως εναλλακτική του ΠΟΥ ούτε αποκαλύφθηκε κάποιο όνομα ή περαιτέρω λεπτομέρειες.
Η απόφαση των δύο χωρών εντάσσεται σε ένα ευρύτερο πολιτικό πλαίσιο. Την πρώτη ημέρα της δεύτερης προεδρικής του θητείας, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, υπέγραψε διάταγμα για την έναρξη της διαδικασίας αποχώρησης από τον ΠΟΥ. Ο πρόεδρος Μιλέι ακολούθησε παρόμοιο δρόμο τον Φεβρουάριο. Στο σχετικό προεδρικό διάταγμα, η αμερικανική κυβέρνηση είχε αναφέρει ως αιτίες αποχώρησης την κακή διαχείριση της πανδημίας COVID-19, η οποία – όπως επισημαίνει η αμερικανική κυβέρνηση – ξεκίνησε από τη Γούχαν της Κίνας, καθώς και άλλες κρίσεις στον τομέα της παγκόσμιας υγείας.
Η κυβέρνηση Τραμπ επέκρινε επίσης τη μειωμένη οικονομική συμβολή της Κίνας στον ΠΟΥ, σημειώνοντας ότι παρότι η χώρα έχει πληθυσμό 1,4 δισεκατομμυρίων – δηλαδή περίπου 300% μεγαλύτερο από αυτόν των ΗΠΑ – προσφέρει σχεδόν 90% λιγότερη χρηματοδότηση στον Οργανισμό.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο ΠΟΥ ανακοίνωσε την έγκριση ενός νέου συμφώνου για την αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών. Ωστόσο, με το προεδρικό διάταγμα του Ιανουαρίου, η διοίκηση Τραμπ είχε ξεκαθαρίσει ότι το εν λόγω σύμφωνο δεν θα είναι δεσμευτικό για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ρόμπερτ Κέννεντυ Τζ. απηύθυνε δημόσιο κάλεσμα προς άλλες χώρες να αποχωρήσουν από τον ΠΟΥ, υποστηρίζοντας ότι η Κίνα και άλλα κράτη ασκούν υπέρμετρη επιρροή στον οργανισμό, εξυπηρετώντας τα δικά τους συμφέροντα και όχι εκείνα της παγκόσμιας κοινότητας. Όπως ανέφερε, αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να προσφέρουν πολύ υψηλότερη χρηματοδότηση προς τον Οργανισμό.
Υπενθυμίζεται ότι το 2020, στην πρώτη θητεία του, ο πρόεδρος Τραμπ είχε προσπαθήσει να αποσύρει τις ΗΠΑ από τον ΠΟΥ, κατηγορώντας το κινεζικό καθεστώς για προσπάθεια συγκάλυψης της αρχικής εξάπλωσης του κορονοϊού στα τέλη του 2019. Η απόφαση αυτή ανακλήθηκε από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, μετά την ανάληψη της εξουσίας το 2021.
