Ο επόμενος γύρος των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Ιράν, με στόχο την επίλυση της μακροχρόνιας πυρηνικής αντιπαράθεσης, πρόκειται να πραγματοποιηθεί στη Ρώμη, μετά από προηγούμενη σύγχυση σχετικά με τον τόπο διεξαγωγής.
Ο Ιρανός υφυπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγτσί επιβεβαίωσε την τοποθεσία την Τετάρτη σε συνέντευξή του στο κρατικό δίκτυο Press TV, προσθέτοντας ότι το Ομάν θα συνεχίσει να διαμεσολαβεί στις συνομιλίες. Ο Αραγτσί και ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στηβ Γουίτκοφ, πραγματοποίησαν τον πρώτο γύρο συνομιλιών στη Μουσκάτ το περασμένο σαββατοκύριακο, με τον διπλωμάτη από το Ομάν Μπαντρ αλ-Μπουσαΐντι να μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των δύο αποστολών.
Νωρίτερα, εκπρόσωπος του ιρανικού ΥΠΕΞ είχε δηλώσει στο κρατικό πρακτορείο IRNA ότι οι συνομιλίες θα συνεχίζονταν στη Μουσκάτ, όμως αργότερα το Press TV μετέδωσε πως ο τόπος είχε αλλάξει και θα είναι η ιταλική πρωτεύουσα.
Η Epoch Times έχει απευθύνει ερώτημα στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ για περισσότερες πληροφορίες.
Παρότι και οι δύο πλευρές χαρακτήρισαν τις πρώτες συνομιλίες «εποικοδομητικές», επανεμφανίστηκαν εντάσεις σχετικά με το αν το Ιράν θα πρέπει να συνεχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε επίπεδα κατάλληλα για όπλα. Η διαφωνία αυτή ακολούθησε σειρά δηλώσεων του Γουίτκοφ, ο οποίος κατέστησε σαφές ότι ο πρόεδρος Τραμπ αναμένει από το Ιράν – το οποίο χαρακτήρισε ως κορυφαίο κρατικό χορηγό της τρομοκρατίας – να εγκαταλείψει πλήρως τον εμπλουτισμό ουρανίου ως προϋπόθεση οποιασδήποτε συμφωνίας.
«Μια συμφωνία με το Ιράν θα υπάρξει μόνο αν είναι μια συμφωνία Τραμπ», έγραψε την Τρίτη στην πλατφόρμα Χ. «Οποιαδήποτε τελική ρύθμιση πρέπει να θέσει πλαίσιο για ειρήνη, σταθερότητα και ευημερία στη Μέση Ανατολή — κάτι που σημαίνει ότι το Ιράν πρέπει να σταματήσει και να εξαλείψει το πρόγραμμα εμπλουτισμού και εξοπλισμού του. Είναι επιτακτική ανάγκη για τον κόσμο να διαμορφώσουμε μια σκληρή αλλά δίκαιη συμφωνία που θα κρατήσει, και αυτό μου έχει ζητήσει ο πρόεδρος Τραμπ να επιτύχω».
Η ανάρτηση αυτή σηματοδότησε μετατόπιση από τα όσα είχε δηλώσει την προηγούμενη ημέρα σε συνέντευξή του στο Fox News, όπου είχε αφήσει να εννοηθεί ότι θα επικεντρωθεί στον περιορισμό του επιπέδου εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν στο 3,67% — επίπεδο κατάλληλο για χρήση σε πολιτικούς πυρηνικούς αντιδραστήρες. Αυτός ο περιορισμός αποτελούσε βασικό στοιχείο της πυρηνικής συμφωνίας του 2015, την οποία η πρώτη κυβέρνηση Τραμπ είχε χαρακτηρίσει ανεφάρμοστη και αναποτελεσματική ως προς την αναχαίτιση των πυρηνικών φιλοδοξιών του Ιράν.
Ο Αραγτσί απάντησε την Τετάρτη, απορρίπτοντας οποιονδήποτε συμβιβασμό στο ζήτημα του εμπλουτισμού. «Ο εμπλουτισμός του Ιράν είναι ένα υπαρκτό και απολύτως ουσιαστικό ζήτημα και είμαστε έτοιμοι να οικοδομήσουμε εμπιστοσύνη ως προς τις πιθανές ανησυχίες, αλλά το θέμα του εμπλουτισμού δεν είναι διαπραγματεύσιμο», δήλωσε στους δημοσιογράφους μετά από συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου. Ο Ιρανός αξιωματούχος πρόσθεσε ότι αναμένει από τον Γουίτκοφ να ξεκαθαρίσει τις «πραγματικές του θέσεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Πριν τις συνομιλίες στη Ρώμη, ο Αραγτσί ταξίδεψε στη Μόσχα για να παραδώσει γραπτό μήνυμα από τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Η Ρωσία, η οποία διαθέτει το μεγαλύτερο επιβεβαιωμένο πυρηνικό οπλοστάσιο στον κόσμο, έχει ενισχύσει τις στρατιωτικές και οικονομικές σχέσεις της με το Ιράν από τότε που η σύγκρουση με την Ουκρανία εξελίχθηκε σε πλήρη πολεμική σύρραξη, τον Φεβρουάριο του 2022.
Το Κρεμλίνο — το οποίο η Τεχεράνη αποκαλεί «στρατηγικό εταίρο» — είχε καλέσει σε αυτοσυγκράτηση τον περασμένο μήνα, μετά την προειδοποίηση του Τραμπ για ενδεχόμενο στρατιωτικό πλήγμα σε περίπτωση αποτυχίας των διπλωματικών προσπαθειών του Ιράν.
«Αν [οι Ιρανοί] δεν κάνουν συμφωνία, θα υπάρξουν βομβαρδισμοί», δήλωσε ο Τραμπ σε τηλεφωνική του συνέντευξη στο NBC News, στις 30 Μαρτίου. «Θα είναι βομβαρδισμοί που δεν θα έχουν ξαναδεί. Υπάρχει πιθανότητα, αν δεν καταλήξουν σε συμφωνία, να επιβάλω δευτερογενείς κυρώσεις, όπως έκανα πριν από τέσσερα χρόνια.»
Το 2018, ο Τραμπ απέσυρε τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του 2015, η οποία περιόριζε το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν με αντάλλαγμα την άρση των κυρώσεων. Η αποχώρηση αποτέλεσε μέρος της στρατηγικής «μέγιστης πίεσης» που υιοθέτησε, με στόχο να εμποδίσει την πρόσβαση του Ιράν σε πυρηνικά όπλα και να περιορίσει τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών οργανώσεων όπως η Χεζμπολάχ, η Χαμάς, οι Χούθι, οι Ταλιμπάν και η Αλ Κάιντα.
Τον Φεβρουάριο, ο Τραμπ υπέγραψε μνημόνιο με το οποίο επανενεργοποιείται επισήμως η στρατηγική της «μέγιστης πίεσης». Μεταξύ άλλων, το προεδρικό μνημόνιο ζητά από τα υπουργεία Οικονομικών και Εξωτερικών να «μηδενίσουν τις εξαγωγές ιρανικού πετρελαίου», συμπεριλαμβανομένων των αποστολών προς την Κίνα. Ζητά επίσης να αποτραπεί η χρήση του ιρακινού χρηματοπιστωτικού συστήματος από το Ιράν για την παράκαμψη των κυρώσεων, καθώς και να διασφαλιστεί ότι τα κράτη του Κόλπου δεν θα λειτουργήσουν ως ενδιάμεσοι κόμβοι για το ιρανικό πετρέλαιο.
Του Bill Pan
