Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ουκρανία υπέγραψαν στις 30 Απριλίου συμφωνία εταιρικής σχέσης που αφορά τα σπάνια μέταλλα και άλλους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας, σύμφωνα με δηλώσεις τόσο Αμερικανών όσο και Ουκρανών αξιωματούχων.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι η συμφωνία στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς τη Ρωσία, υπογραμμίζοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης Τραμπ σε μια ειρηνευτική διαδικασία με επίκεντρο μια ελεύθερη, κυρίαρχη και ευημερούσα Ουκρανία σε βάθος χρόνου. Παράλληλα, διευκρίνισε πως κανένα κράτος ή πρόσωπο που χρηματοδότησε ή προμήθευσε τον ρωσικό πολεμικό μηχανισμό δεν θα έχει δικαίωμα να επωφεληθεί από την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Η πρώτη αναπληρώτρια πρωθυπουργός της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριντένκο, επιβεβαίωσε ότι υπέγραψε τη συμφωνία εκ μέρους της Ουκρανίας στις 30 Απριλίου. Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, σημείωσε ότι η Ουκρανία, σε συνεργασία με τις ΗΠΑ, δημιουργεί ένα Ταμείο που θα προσελκύσει διεθνείς επενδύσεις στη χώρα.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, εργάζεται εδώ και μήνες για τη σύναψη μιας συμφωνίας που θα επιτρέπει την πρόσβαση των ΗΠΑ στους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας. Ωστόσο, οι διαπραγματεύσεις συνάντησαν εμπόδια ήδη από την αρχή, καθώς κατά τη συνάντηση της 28ης Φεβρουαρίου στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι διαφώνησαν μπροστά στα μέσα ενημέρωσης για τον τρόπο επίλυσης του συνεχιζόμενου πολέμου με τη Ρωσία. Οι διαβουλεύσεις μεταξύ των δύο μερών συνεχίστηκαν και τις εβδομάδες που ακολούθησαν την επίσκεψη του Ζελένσκι στην Ουάσιγκτον, με κύριο αντικείμενο τους φυσικούς πόρους της Ουκρανίας.
Αν και ο Μπέσσεντ διαμήνυσε ότι η κυβέρνηση Τραμπ είναι έτοιμη να οριστικοποιήσει τη συμφωνία, άφησε να εννοηθεί πως υπάρχουν ακόμη διαφορές, καθώς, όπως είπε, η ουκρανική πλευρά προχώρησε το προηγούμενο βράδυ σε αιφνίδιες τροποποιήσεις, εκφράζοντας την ελπίδα ότι θα τις επανεξετάσει.
Νωρίτερα την ίδια ημέρα, ο Ουκρανός πρωθυπουργός, Ντένις Σμιχάλ, ανακοίνωσε μέσω τηλεμαραθωνίου ότι η Σβιριντένκο αναχωρούσε για την Ουάσιγκτον, προκειμένου να υπογράψει τη συμφωνία.
Η συμφωνία αναμένεται πλέον να υποβληθεί προς κύρωση στο ουκρανικό κοινοβούλιο.
Σε διαδοχικές αναρτήσεις της, η Σβιριντένκο επεσήμανε ότι η συμφωνία προβλέπει αμοιβαία επωφελείς όρους για τις δύο χώρες, ενώ οι ΗΠΑ επιβεβαιώνουν τη δέσμευσή τους για μακροπρόθεσμη ειρήνη στην Ουκρανία και αναγνωρίζουν τη συμβολή της στη διεθνή ασφάλεια, μεταξύ άλλων μέσω της απόφασης να εγκαταλείψει τα πυρηνικά όπλα.
Η ίδια σημείωσε πως η ουκρανική κυβέρνηση θα διατηρήσει την πλήρη κυριότητα και τον έλεγχο των εξορυκτικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των κρατικών επιχειρήσεων.
Το Ταμείο θα λειτουργεί ως ισότιμη εταιρική σχέση ανάμεσα στις δύο χώρες και δεν θα περιλαμβάνει όρους που να σχετίζονται με χρέη προς τις ΗΠΑ. Η αμερικανική συμμετοχή θα πραγματοποιηθεί μέσω του Διεθνούς Οργανισμού Χρηματοδότησης (International Development Finance Corp. – DFC).
Όπως ανέφερε η Σβιριντένκο, η συμφωνία ευθυγραμμίζεται με το νομικό πλαίσιο της Ουκρανίας και εντάσσεται στους ευρύτερους στόχους της χώρας για ευρωπαϊκή ενοποίηση. Τόνισε επίσης ότι το κείμενο στέλνει μήνυμα στους διεθνείς εταίρους ότι η μακροπρόθεσμη συνεργασία με την Ουκρανία — σε ορίζοντα δεκαετιών — είναι όχι μόνο εφικτή αλλά και αξιόπιστη.
Η χρηματοδότηση του Ταμείου θα προέρχεται αποκλειστικά από νέες άδειες για εξόρυξη κρίσιμων ορυκτών, πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ τα έσοδα και οι εισφορές δεν θα φορολογούνται από καμία από τις δύο χώρες. Επιπλέον, προβλέπεται μεταφορά τεχνογνωσίας και τεχνολογικής υποστήριξης από τις ΗΠΑ, με στόχο την προσέλκυση επιπλέον επενδύσεων.
Οι επενδύσεις θα αφορούν εξορυκτικά έργα, σχετικές υποδομές και επεξεργασία πρώτων υλών, με ρητή πρόβλεψη ότι όλα τα κεφάλαια θα επενδύονται αποκλειστικά εντός της Ουκρανίας.
Η Σβιριντένκο εκτίμησε ότι για την πρώτη δεκαετία, τα έσοδα και τα κέρδη του Ταμείου δεν θα διανέμονται αλλά θα επανεπενδύονται σε νέα έργα ή στην ανοικοδόμηση της χώρας, προσθέτοντας ότι οι συγκεκριμένοι όροι θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω διαπραγματεύσεων.
Πηγή με γνώση των διαπραγματεύσεων στον Λευκό Οίκο ανέφερε στην Epoch Times ότι πρόκειται όχι για ένα αλλά για τρία διαφορετικά έγγραφα, και ότι η ουκρανική πλευρά οφείλει να τα υπογράψει όλα ώστε η κυβέρνηση Τραμπ να θεωρήσει τη συμφωνία πλήρη. Η ίδια πηγή σημείωσε ότι η Σβιριντένκο είχε λάβει σύσταση να μην αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, εφόσον δεν είχαν ολοκληρωθεί οι διαπραγματεύσεις στο Κίεβο.
Ο Λευκός Οίκος δεν έχει ακόμη δημοσιοποιήσει όλο το περιεχόμενο της συμφωνίας.
Ο πρόεδρος Τραμπ έχει επανειλημμένα παρουσιάσει τη συμφωνία για τα στρατηγικά ορυκτά ως μέσο μερικής αποζημίωσης των ΗΠΑ για τη στήριξή τους προς την Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Από την πλευρά του, ο Σμιχάλ δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η εν λόγω συμφωνία δεν πρόκειται να χρησιμοποιηθεί για να καλυφθούν τα κόστη του πολέμου που επωμίστηκαν οι Ηνωμένες Πολιτείες.
