Σε μία σημαντική εξέλιξη στις σχέσεις Ουάσιγκτον-Μόσχας, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία κατέληξαν σε συμφωνία για την αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στις παγκόσμιες αγορές αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων, μετά από τριήμερες διμερείς συνομιλίες που ολοκληρώθηκαν στις 25 Μαρτίου, στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας.
Οι συνομιλίες πραγματοποιήθηκαν υπό τον συντονισμό του διαδόχου του θρόνου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και αποτελούν συνέχεια προηγούμενων επαφών υψηλού επιπέδου μεταξύ του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.
Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του Λευκού Οίκου, οι ΗΠΑ δεσμεύθηκαν να συμβάλλουν στην επαναφορά της Ρωσίας στις διεθνείς αγορές, προκειμένου να διευκολυνθούν οι εξαγωγές γεωργικών προϊόντων και λιπασμάτων. Ειδικότερα, οι Αμερικανοί συμφώνησαν να μειώσουν το κόστος ασφάλισης των πλοίων, καθώς και να βελτιώσουν την πρόσβαση της Ρωσίας σε λιμενικές υποδομές και συστήματα πληρωμών.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα συμβάλουν στην αποκατάσταση της πρόσβασης της Ρωσίας στις διεθνείς αγορές για εξαγωγές αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση.
Σημαντικό στοιχείο της συμφωνίας αποτελούν επίσης οι δεσμεύσεις σχετικά με την ασφάλεια στη Μαύρη Θάλασσα. Πιο συγκεκριμένα, οι δύο χώρες συμφώνησαν να «διασφαλίσουν την ασφαλή ναυσιπλοΐα», να «αποτρέψουν τη χρήση βίας» και «να αποφύγουν τη χρήση εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς».
Ωστόσο, παρά τις υποσχέσεις που ανακοινώθηκαν, το Κρεμλίνο ξεκαθάρισε ότι τα συμφωνηθέντα δεν θα υλοποιηθούν χωρίς την άρση συγκεκριμένων κυρώσεων που πλήττουν ιδιαίτερα ευαίσθητους κλάδους της ρωσικής οικονομίας. Οι όροι που θέτει η Ρωσία περιλαμβάνουν επανασύνδεση της τράπεζας Rosselkhozbank και άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στο διεθνές τραπεζικό σύστημα SWIFT, αναθεώρηση περιορισμών στις χρηματοοικονομικές συναλλαγές και την πρόσβαση ρωσικών πλοίων σε διεθνείς λιμένες, καθώς και την άρση των κυρώσεων σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς των τροφίμων και λιπασμάτων.
Η Ρωσία διεκδικεί επίσης την επανεκκίνηση των εξαγωγών γεωργικού εξοπλισμού προς τη χώρα, οι οποίες είχαν σταματήσει λόγω των κυρώσεων που επεβλήθησαν από τη Δύση μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία το 2022.
Οι διαβουλεύσεις στο Ριάντ πραγματοποιούνται στο πλαίσιο ευρύτερων προσπαθειών της κυβέρνησης Τραμπ να συμβάλει στον τερματισμό των συγκρούσεων μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Σημειώνεται πως έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή 30ήμερη διακοπή πληγμάτων σε ενεργειακές εγκαταστάσεις από τις 18 Μαρτίου, η οποία ενδέχεται να παραταθεί, υπό την προϋπόθεση όμως της τήρησης των συμφωνηθέντων από τις δύο πλευρές.
Ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού Οίκου Στιβ Γουίτκοφ υπογράμμισε ότι στόχος των συνομιλιών είναι η επίτευξη «πραγματικής προόδου», ειδικότερα σε ό,τι αφορά την ασφάλεια της εμπορικής ναυσιπλοΐας στη Μαύρη Θάλασσα.
Οι Ρώσοι αξιωματούχοι επανειλημμένα έχουν επικρίνει τις δυτικές κυρώσεις ως επιζήμιες για τις αναπτυσσόμενες χώρες, δεδομένου ότι η Ρωσία συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους προμηθευτές αγροτικών αγαθών και λιπασμάτων.
Το επόμενο διάστημα θα είναι κρίσιμο για να φανεί αν οι δεσμεύσεις των δύο κρατών θα εφαρμόζονται στην πράξη και αν θα οδηγήσουν σε ουσιαστική αποκλιμάκωση των εντάσεων και βελτίωση της διεθνούς σταθερότητας. Σημειώνεται, τέλος, ότι και οι δύο πλευρές εξήραν τη συμβολή της Σαουδικής Αραβίας στη διοργάνωση και τη φιλοξενία των κρίσιμων αυτών διαπραγματεύσεων.
