Η υπογραφή εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Βιετνάμ προκάλεσε εκ νέου την αντίδραση του Πεκίνου, το οποίο προειδοποίησε ότι θα προβεί σε αντίποινα εναντίον όσων χωρών σχεδιάζουν να συνάψουν αντίστοιχες συμφωνίες με την Ουάσιγκτον, ενόψει και της προθεσμίας της 9ης Ιουλίου που έχει θέσει η κυβέρνηση Τραμπ για την ολοκλήρωση διμερών συμφωνιών.
Στο πλαίσιο της συμφωνίας που υπεγράφη στις 2 Ιουλίου, τα αμερικανικά προϊόντα θα εισέρχονται στην αγορά του Βιετνάμ χωρίς δασμούς, ενώ όλα τα βιετναμέζικα προϊόντα που εξάγονται στις ΗΠΑ θα υπόκεινται σε δασμό 20%. Επιπλέον, προϊόντα που διαμετακομίζονται μέσω Βιετνάμ με τελικό προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες –κυρίως προερχόμενα από την Κίνα και άλλες χώρες– θα υπόκεινται σε δασμό 40%.
Το Βιετνάμ αποτελεί τον μεγαλύτερο εισαγωγικό εταίρο της Κίνας και, ταυτόχρονα, έχει ως κύριο εξαγωγικό προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες. Στις 3 Ιουλίου, εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου δήλωσε ότι το Πεκίνο «αντιτίθεται σθεναρά σε κάθε συμφωνία που υπογράφεται σε βάρος των κινεζικών συμφερόντων» και ότι η Κίνα «θα απαντήσει αποφασιστικά». Παρόμοιες προειδοποιήσεις είχαν εκδοθεί και τους προηγούμενους μήνες, τον Ιούνιο και τον Απρίλιο.
Η συμφωνία με το Ανόι είναι η τρίτη κατά σειρά που υπογράφουν οι Ηνωμένες Πολιτείες, μετά από αντίστοιχες με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Κίνα, καθώς οι εμπορικοί εταίροι της Ουάσιγκτον επιδιώκουν να προλάβουν την προθεσμία της 9ης Ιουλίου για να αποφύγουν αυξημένους δασμούς.
Παρότι έχει ήδη συνάψει διμερή συμφωνία με τις ΗΠΑ, το Πεκίνο εξακολουθεί να εκφράζει ανησυχία για νέες συμφωνίες που θα μπορούσαν να περιορίσουν τις πρακτικές διαμετακόμισης μέσω τρίτων χωρών και να αποκλείσουν την Κίνα από κρίσιμες αλυσίδες εφοδιασμού.
Ο Ταϊβανός οικονομολόγος Έντουαρντ Χουάνγκ δήλωσε στην Epoch Times ότι η συμφωνία ΗΠΑ–Βιετνάμ συγκεντρώνει την παγκόσμια προσοχή, διότι, κατά την εκτίμησή του, το Βιετνάμ αποτελεί τον σημαντικότερο κόμβο για την επαναπροώθηση κινεζικών προϊόντων προς τις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η συμφωνία αυτή στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς τρίτες χώρες.
Ο παρατηρητής των κινεζικών εξελίξεων που εδρεύει στις ΗΠΑ, Γουάνγκ Χε, ανέφερε πως η πίεση από την Ουάσιγκτον θα αναγκάσει το Βιετνάμ να τηρήσει αυστηρούς κανόνες, γεγονός που θα δυσκολέψει τη συνέχιση της μεθόδου μεταμφίεσης της προέλευσης των κινεζικών προϊόντων. Όπως είπε, πλέον το ζήτημα εστιάζει στον καθορισμό των τεχνικών λεπτομερειών για το πώς ορίζεται η χώρα προέλευσης των προϊόντων.
Το νέο πρότυπο
Ο Χουάνγκ υποστήριξε ότι αυτό που ανησυχεί το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας είναι ο συμβολισμός της υπογραφής συμφωνίας με το Βιετνάμ στο πλαίσιο ενός «διεπιπέδου» εμπορικού σχήματος, το οποίο θεωρεί ότι θα αποτελέσει νέο διεθνές πρότυπο.
Επικαλέστηκε ως παράδειγμα τη συμφωνία ΗΠΑ–Ηνωμένου Βασιλείου, λέγοντας ότι πιθανόν θα λειτουργήσει ως πρότυπο για τις διαπραγματεύσεις της ΕΕ με τις ΗΠΑ. Τόνισε επίσης ότι χώρες με παρόμοια παραγωγική δομή με το Βιετνάμ ενδέχεται να ακολουθήσουν την ίδια στρατηγική, καθιερώνοντας ένα νέο πλαίσιο κανόνων στο παγκόσμιο εμπόριο.
Ανάλογη άποψη εξέφρασε και ο Ταϊβανός μακροοικονομολόγος Χένρι Γου, ο οποίος ανέφερε ότι χώρες όπως η Καμπότζη, η Μαδαγασκάρη και το Λεσότο έχουν δεχθεί αυξημένους δασμούς από τις ΗΠΑ λόγω ανάλογων πρακτικών διαμετακόμισης. Κατά τον ίδιο, οι Ηνωμένες Πολιτείες επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν το παράδειγμα του Βιετνάμ για να κλείσουν αυτό το «παραθυράκι», γεγονός που προκάλεσε την έντονη κινεζική αντίδραση — χωρίς, ωστόσο, να αναμένεται να επιφέρει αποτέλεσμα.
Έμπορος από την πόλη Σεντζέν, ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας επικαλούμενος λόγους ασφαλείας, δήλωσε στην Epoch Times ότι όσο εντείνονται οι έλεγχοι των ΗΠΑ για την ιχνηλάτηση κινεζικών προϊόντων τόσο δυσκολότερη γίνεται η επαναπροώθησή τους μέσω τρίτων χωρών. Όπως είπε, τελωνεία στο Βιετνάμ, τη Νότια Κορέα και τη Μαλαισία καταβάλλουν κάθε προσπάθεια για να εμποδίσουν την είσοδο κινεζικών προϊόντων, προσθέτοντας ότι, από τον Ιούνιο, το σχετικό κανάλι εξαγωγών έχει καταστεί σχεδόν μη λειτουργικό.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε την 1η Ιουλίου ότι η Ουάσιγκτον ενδέχεται να καταλήξει σε συμφωνία με την Ινδία, με στόχο τη μείωση των περιορισμών πρόσβασης των αμερικανικών εταιρειών στην ινδική αγορά. Όπως φέρεται να είπε σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια πτήσης με το Air Force One, η Ινδία προς το παρόν «δεν δέχεται κανέναν», εκτιμώντας όμως ότι αυτό θα αλλάξει, και σε μια τέτοια περίπτωση, οι δύο χώρες θα καταλήξουν σε συμφωνία με σημαντικά χαμηλότερους δασμούς.
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσσεντ δήλωσε στο Fox News την ίδια ημέρα ότι Ουάσιγκτον και Νέο Δελχί βρίσκονται κοντά σε συμφωνία, προσθέτοντας ότι, αν αυτή ολοκληρωθεί, η Ινδία θα αποφύγει την επιβολή δασμού 26% που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ στις 9 Ιουλίου.
Παράλληλα, βρίσκονται σε εξέλιξη και οι εμπορικές διαπραγματεύσεις ΗΠΑ–ΕΕ, με την Κίνα να καλεί τις Βρυξέλλες να «σεβαστούν τα βασικά συμφέροντα εκατέρωθεν».
Ο Γου εκτίμησε ότι οι πιέσεις του Πεκίνου προς την ΕΕ δεν θα αποδώσουν, καθώς η Κίνα δεν διαθέτει ισχυρή διαπραγματευτική ισχύ για να αποτρέψει μια συμφωνία ΕΕ–ΗΠΑ. Όπως είπε, από μακροοικονομικής σκοπιάς, η Κίνα εξαρτάται από τις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης για να απορροφηθεί η παραγωγική της ικανότητα. Πρόσθεσε ότι, με δεδομένο το μεγάλο εμπορικό πλεόνασμα της ΕΕ έναντι των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι πολύ πιθανό να υπάρξει και νέα συμφωνία μεταξύ τους, ανάλογη με εκείνη ΗΠΑ–Ηνωμένου Βασιλείου.
Με τη συμβολή των Yi Ru, Song Tang και Luo Ya
