Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών, Αμπάς Αραγκτσί, χαρακτήρισε την επικείμενη συνάντηση με τις Ηνωμένες Πολιτείες στο Ομάν το Σάββατο ως μια «ευκαιρία» για τις δύο χώρες.
Σε μήνυμα που ανάρτησε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Χ—η χρήση της οποίας παραμένει απαγορευμένη στο Ιράν—ο κ. Αραγκτσί ανέφερε: «Το Ιράν και οι ΗΠΑ θα συναντηθούν το Σάββατο στο Ομάν σε έμμεσες συνομιλίες υψηλού επιπέδου. Πρόκειται για μια ευκαιρία αλλά και ταυτόχρονα ένα τεστ. Η μπάλα είναι στο γήπεδο της Αμερικής».
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε τη Δευτέρα πως οι συνομιλίες αυτές θα είναι άμεσες, τονίζοντας ότι οι Ιρανοί θα βρεθούν σε «μεγάλο κίνδυνο» εάν δεν πεισθούν να εγκαταλείψουν το πυρηνικό τους πρόγραμμα.
Μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά τη συνάντησή του με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ διαβεβαίωσε πως το Ιράν δεν πρόκειται να αποκτήσει πυρηνικά όπλα.
«Συζητούμε μαζί τους απευθείας και ίσως επιτευχθεί μια συμφωνία», ανέφερε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «η επίτευξη μιας συμφωνίας θα ήταν προτιμότερη από το να γίνει το προφανές».
«Εξαιρετικά δύσκολη μέρα για το Ιράν»
Ερωτηθείς για την πιθανότητα στρατιωτικής δράσης σε περίπτωση που οι συνομιλίες αποτύχουν, ο πρόεδρος Τραμπ τόνισε: «Το Ιράν θα βρεθεί σε μεγάλο κίνδυνο, και λυπάμαι που το λέω. Αν οι συνομιλίες δεν αποδώσουν, τότε θεωρώ ότι θα είναι μια εξαιρετικά δύσκολη μέρα για το Ιράν».
Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ είχε δηλώσει σε συνέντευξή του στο NBC News ότι αν οι Ιρανοί δεν συμφωνήσουν, θα υπάρξουν βομβαρδισμοί τέτοιου επιπέδου που «δεν έχουν ξαναδεί ποτέ», ενώ ανέφερε και την πιθανότητα επιβολής δευτερογενών οικονομικών κυρώσεων, παρόμοιων με αυτές που είχε εφαρμόσει τέσσερα χρόνια νωρίτερα.
Οι δηλώσεις αυτές είχαν προκαλέσει έντονη αντίδραση από πλευράς Ρωσίας. Συγκεκριμένα, ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριάμπκοφ, είχε αποδώσει πιθανή στρατιωτική επίθεση των ΗΠΑ στο Ιράν ως πράξη με «καταστροφικές» συνέπειες για τη Μέση Ανατολή.
Στις 5 Μαρτίου, το Κρεμλίνο πρότεινε να μεσολαβήσει ανάμεσα στο Ιράν και τις Ηνωμένες Πολιτείες ώστε να αποφευχθεί στρατιωτική σύγκρουση. Η Μόσχα και η Τεχεράνη διατηρούν στενές πολιτικές και στρατιωτικές σχέσεις, με το Ιράν να έχει προμηθεύσει χιλιάδες drones τύπου Shahed στις ρωσικές ένοπλες δυνάμεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Τον προηγούμενο μήνα, ο Αμερικανός πρόεδρος απέστειλε προσωπική επιστολή στον ανώτατο ηγέτη του Ιράν, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ζητώντας του την έναρξη απευθείας διαπραγματεύσεων. Ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιαν δήλωσε στη συνέχεια ότι η Τεχεράνη απέρριψε την πρόταση για άμεσες επαφές, δεν απέκλεισε όμως τη διεξαγωγή έμμεσων συζητήσεων με τις ΗΠΑ.
Για το Σάββατο, Αμερικανοί και Ιρανοί διαπραγματευτές θα συναντηθούν στο έδαφος του Ομάν, αν και το ακριβές σχήμα των συνομιλιών εξακολουθεί να παραμένει μυστικό.
Στο τραπέζι μια συμφωνία τύπου «Λιβύης»
Το Ισραήλ—βασικός στρατιωτικός αντίπαλος του Ιράν στην περιοχή—διατηρεί στενή συμμαχία με τις ΗΠΑ. Ο Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει εκφράσει δημόσια τη στήριξή του σε μια συμφωνία αντίστοιχη αυτής στη Λιβύη το 2003, όπου ο Μουαμάρ Καντάφι είχε αποκηρύξει το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων.
«Πιστεύω ότι μια τέτοια συμφωνία θα ήταν θετικό βήμα. Ό,τι κι αν συμβεί πάντως, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι το Ιράν δεν θα αποκτήσει πυρηνικά όπλα», δήλωσε ο Νετανιάχου αυτή την εβδομάδα.
Η Τεχεράνη επιμένει σταθερά πως το πυρηνικό της πρόγραμμα έχει αποκλειστικά ειρηνικούς σκοπούς. Ωστόσο, τον Νοέμβριο του 2024, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (IAEA) κατήγγειλε εκ νέου το Ιράν για ελλιπή συνεργασία με τους επιθεωρητές του Οργανισμού, κατηγορώντας τη χώρα ότι έχει συσσωρεύσει εμπλουτισμένο ουράνιο σε ποσότητες 32 φορές πάνω από το όριο που είχε θέσει η συμφωνία του 2015 (JCPOA).
Την ίδια περίοδο, ο πρώην αναπληρωτής διευθυντής του IAEA Όλι Χεϊνόνεν είχε δηλώσει στην Epoch Times πως το Ιράν ενδέχεται να διαθέτει ήδη αρκετή ποσότητα υλικού για την κατασκευή «έξι έως δέκα πυρηνικών όπλων», χωρίς να υπάρχει απαραίτητα ανάγκη προηγούμενων δοκιμών.
Ο Αμερικανός υπουργός Ενέργειας Κρις Ράιτ προειδοποίησε την Τρίτη ότι το Ιράν θα αντιμετωπίσει ακόμη αυστηρότερες κυρώσεις αν δε συναινέσει στην εγκατάλειψη του πυρηνικού του προγράμματος.
Ο κ. Ράιτ ξεκινά την Τετάρτη επίσημη περιοδεία στη Μέση Ανατολή με πρώτο σταθμό τη Σαουδική Αραβία.
Με την συμβολή των Associated Press και Reuters
