Σε μια από τις μεγαλύτερες κινήσεις από την έναρξη του πολέμου, Ρωσία και Ουκρανία προχώρησαν το Σάββατο 24 Μαΐου σε νέα ανταλλαγή 307 αιχμαλώτων πολέμου. Η ανταλλαγή αυτή εντάσσεται σε μια πολυήμερη διαδικασία αποφυλάκισης συνολικά 1.000 αιχμαλώτων από κάθε χώρα — εξέλιξη που επισφραγίστηκε σε πρόσφατη απευθείας συνάντηση των δύο αντιπροσωπειών στην Τουρκία.
Ήδη μία μέρα πριν, οι δύο πλευρές είχαν ανταλλάξει άλλους 390 κρατουμένους. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ανέφερε: «Σήμερα είναι η δεύτερη μέρα της ανταλλαγής 1.000 προς 1.000 που καταφέραμε να διαπραγματευτούμε στην Τουρκία. Μέσα σε δύο μέρες, 697 άνθρωποι επέστρεψαν στα σπίτια τους. Περιμένουμε η διαδικασία να συνεχιστεί και αύριο», ενώ δημοσίευσε και φωτογραφίες από τον επαναπατρισμό Ουκρανών στρατιωτών.
Σε παράλληλη ανακοίνωση, το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας γνωστοποίησε ότι οι Ρώσοι αιχμάλωτοι που αφέθηκαν ελεύθεροι μεταφέρθηκαν στη Λευκορωσία, όπου υποβάλλονται σε ιατρικό και ψυχολογικό έλεγχο προτού επιστρέψουν στη Ρωσία για περαιτέρω φροντίδα και αποκατάσταση. «Η ευρείας κλίμακας ανταλλαγή που ξεκίνησε η ρωσική πλευρά θα συνεχιστεί», υπογράμμισε το υπουργείο.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανταλλαγή αιχμαλώτων από το ξέσπασμα του πολέμου τον Φεβρουάριο του 2022 και αποτελεί αποτέλεσμα της πρώτης δια ζώσης διαπραγμάτευσης μεταξύ Ρώσων και Ουκρανών από τον Μάρτιο του 2022.
Η συμφωνία αυτή θεωρείται σημαντικό βήμα προόδου στην προσπάθεια για κατάπαυση του πυρός και δρομολόγηση ειρηνικής επίλυσης της σύγκρουσης, σε μια περίοδο όπου όλα παραμένουν ρευστά και εύθραυστα.
Μετά τις διαβουλεύσεις στην Τουρκία, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν να προετοιμάσουν προτάσεις για το ενδεχόμενο εκεχειρίας. Ο Ρώσος ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ δήλωσε, μέσω του ρωσικού πρακτορείου TASS, ότι η Μόσχα θα ολοκληρώσει πρώτα την ανταλλαγή αιχμαλώτων προτού παρουσιάσει τη δική της πρόταση για κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία. «Μόλις ολοκληρωθεί η ανταλλαγή των αιχμαλώτων, θα είμαστε έτοιμοι να παραδώσουμε στους Ουκρανούς ένα σχέδιο για αυτό το έγγραφο, το οποίο τώρα οριστικοποιεί η ρωσική πλευρά», ανέφερε ο Λαβρόφ.
Παρά την αμοιβαία διάθεση για αναζήτηση κοινού εδάφους όσον αφορά την εκεχειρία, δεν έχει βρεθεί ακόμη σύγκλιση όσον αφορά τον χρόνο έναρξης ή τη διάρκειά της.
Στο περιθώριο των συζητήσεων στην Κωνσταντινούπολη, ο Αμερικανός Υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, είχε εκτιμήσει πως δεν θα υπάρξει ουσιαστική πρόοδος αν δεν συνομιλήσουν απευθείας ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν με τον Αμερικανό ομόλογό του Ντόναλντ Τραμπ. Ο Τραμπ, σύμφωνα με πληροφορίες, επικοινώνησε τηλεφωνικά τόσο με τον Πούτιν όσο και με τον Ζελένσκι στις 19 Μαΐου, κι αργότερα δήλωσε πως οι δύο πλευρές συμφώνησαν να επανεκκινήσουν άμεσα τις συζητήσεις για την εκεχειρία.
Παράλληλα, λίγο πριν την ανταλλαγή του Σαββάτου, οι ουκρανικές αρχές ανέφεραν σφοδρή ρωσική επίθεση με drones και βαλλιστικούς πυραύλους στη διάρκεια της νύχτας. Ο πρόεδρος Ζελένσκι, σε νέα ανάρτηση, έκανε λόγο για 250 επιθετικά drones και 14 πυραύλους που έπληξαν περιοχές, μεταξύ άλλων, στην Οδησσό, Βίννιτσα, Σούμι, Χάρκοβο, Ντονέτσκ, Κίεβο και Δνίπρο.
«Με κάθε τέτοια επίθεση, ο κόσμος πείθεται ακόμη περισσότερο πως η αιτία που εμποδίζει τον τερματισμό του πολέμου βρίσκεται στη Μόσχα. Η Ουκρανία έχει καταθέσει επανειλημμένα προτάσεις για κατάπαυση — τόσο γενική όσο και για εκεχειρία στον αέρα — αλλά όλες απορρίφθηκαν», σημείωσε ο Ουκρανός πρόεδρος.
Τέλος, ο Ζελένσκι τόνισε πως αναμένει νέα δέσμη κυρώσεων κατά της Ρωσίας από τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τους υπόλοιπους διεθνείς συμμάχους του Κιέβου.
Στο άρθρο συνέβαλε ο Κρις Σάμερς
