Ένα στρατηγικό σύμφωνο αμοιβαίας άμυνας υπέγραψαν στις 17 Σεπτεμβρίου η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν, δεσμευόμενο αμφότερες τις δύο παραδοσιακά συμμάχους χώρες να θεωρούν κάθε επίθεση εναντίον της μίας ως επίθεση εναντίον και των δύο.
Η συμφωνία επισφραγίστηκε στο Ριάντ, κατά τη διάρκεια της επίσημης επίσκεψης του Πακιστανού πρωθυπουργού Σαχμπάζ Σαρίφ, κατόπιν πρόσκλησης του πρίγκιπα διαδόχου Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Η εξέλιξη αυτή ήρθε σε συνέχεια της ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής στη Ντόχα, στις 9 Σεπτεμβρίου, με στόχο ηγετικά στελέχη της Χαμάς, γεγονός που καταδικάστηκε από το Ριάντ και την Ισλαμαμπάντ.
Σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των δύο χωρών, το σύμφωνο αντανακλά τη βούλησή τους να ενισχύσουν την ασφάλεια, την ειρήνη στην περιοχή και διεθνώς, να αναπτύξουν τη συνεργασία σε αμυντικό επίπεδο και να εδραιώσουν την κοινή αποτροπή έναντι κάθε επιθετικής ενέργειας.
Όπως τονίζεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση, «κάθε επίθεση εις βάρος μίας εκ των δύο χωρών θα θεωρείται επίθεση κατά αμφοτέρων».
Κατά τη συνάντησή τους στο παλάτι Αλ Γιαμαμά στο Ριάντ, οι δύο ηγέτες συζήτησαν την «ιστορική» και «στρατηγική» φύση της σχέσης των χωρών τους και συμφώνησαν να ενισχύσουν τους δεσμούς σε επενδυτικό, εμπορικό και στρατιωτικό επίπεδο.
Ο κ. Σαρίφ, σε δηλώσεις του στις 18 Σεπτεμβρίου, επεσήμανε ότι στις συνομιλίες εξετάστηκαν επίσης οι περιφερειακές προκλήσεις. Τόσο η Σαουδική Αραβία όσο και το Πακιστάν καταδίκασαν την ισραηλινή επιδρομή στη Ντόχα, υποστηρίζοντας ότι αποσταθεροποιεί την ασφάλεια της περιοχής.
Αμέσως μετά το περιστατικό, το Υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας ανακοίνωσε ότι το βασίλειο θέτει «όλες τις δυνατότητές του» στη διάθεση του Κατάρ, για κάθε ενέργεια που ενδεχομένως θα αναλάβει.
Σε απάντηση της επίθεσης, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι η εξουδετέρωση ηγετών της Χαμάς παραμένει νόμιμος στόχος για το Ισραήλ, διαβεβαίωσε ωστόσο την κυβέρνηση του Κατάρ ότι παρόμοια γεγονότα δεν θα επαναληφθούν στο έδαφός του.
Στις 15 Σεπτεμβρίου, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο ανακοίνωσε πως Ουάσιγκτον και Ντόχα βρίσκονται κοντά σε τελική συμφωνία για ενισχυμένη αμυντική συνεργασία, επισημαίνοντας τον ρόλο του Κατάρ ως έδρας της αμερικανικής βάσης Αλ Ουντέιντ και μεσολαβητή με τη Χαμάς.
Ο κ. Ρούμπιο δεν έδωσε περαιτέρω λεπτομέρειες, σημειώνοντας πάντως ότι η συμφωνία θα ενισχύσει τους διμερείς δεσμούς ασφάλειας.
Δεσμοί δεκαετιών
Η Σαουδική Αραβία και το Πακιστάν εδώ και δεκαετίες διατηρούν στενές στρατιωτικές και οικονομικές σχέσεις. Η πακιστανική κυβέρνηση τόνισε ότι το νέο σύμφωνο βασίζεται στην ιστορική τους συνεργασία που εκτείνεται για σχεδόν οκτώ δεκαετίες, στηριζόμενο σε δεσμούς αδελφοσύνης, ισλαμικής αλληλεγγύης και στρατηγικών συμφερόντων.
Το Πακιστάν έχει αποσπάσει κατά καιρούς στρατεύματα στη Σαουδική Αραβία, ιδίως για την προστασία ιερών τόπων όπως η Μέκκα και η Μεδίνα. Νωρίτερα φέτος, η Σαουδική Αραβία προχώρησε σε αναχρηματοδότηση πληρωμών ύψους 1,2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για εισαγωγές πετρελαίου από το Πακιστάν, εντασσόμενο σε σειρά από πακέτα στήριξης και διευκολύνσεις πληρωμών για να βοηθηθεί η πακιστανική οικονομία.
Το 2018, ανακοινώθηκε πακέτο 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το Ριάντ, με δανειακές συμφωνίες καθώς και διευκολύνσεις αγοράς πετρελαίου. Παράλληλα, οι δύο χώρες διενεργούν τακτικά κοινές στρατιωτικές ασκήσεις, με έμφαση στις αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις.
Αντίδραση του Νέου Δελχί
Η Ινδία, άλλη πυρηνική δύναμη της περιοχής, τόνισε ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις. «Έχουμε λάβει γνώση των πληροφοριών για την υπογραφή του στρατηγικού αμυντικού συμφώνου μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Πακιστάν και η κυβέρνηση γνώριζε ότι η επισημοποίηση αυτής της μακρόχρονης συνεργασίας βρισκόταν υπό εξέταση», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών της Ινδίας, Σρι Ραντίρ Τζαΐσβαλ.
Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η Ινδία θα αξιολογήσει τον αντίκτυπο της νέας συμφωνίας στην εθνική, περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια, επαναλαμβάνοντας τη δέσμευση της κυβέρνησης του Νέου Δελχί για την προάσπιση των εθνικών συμφερόντων.
Τον Μάιο, Ινδία και Πακιστάν ήρθαν αντιμέτωπες στη σοβαρότερη κρίση των τελευταίων ετών, μετά από τρομοκρατική επίθεση στις 22 Απριλίου σε τμήμα του Κασμίρ που βρίσκεται υπό ινδική διοίκηση.
Η Νέα Δελχί προχώρησε σε αεροπορικά και πυραυλικά πλήγματα εναντίον στόχων που θεωρούσε στρατόπεδα ενόπλων εντός πακιστανικού εδάφους, με το Ισλαμαμπάντ να απαντά με βομβαρδισμούς, επιθέσεις με drones και αντεπιθέσεις. Η κρίση αποκλιμακώθηκε στις 10 Μαΐου με κατάπαυση του πυρός, έπειτα από αμερικανική διαμεσολάβηση.
