ΚΑΪΡΟ – Η πρωθυπουργός της Ιταλίας είχε το Σάββατο συνομιλίες στη Λιβύη με αξιωματούχους της προσωρινής κυβέρνησης εθνικής ενότητας της χώρας, με επίκεντρο την ενέργεια και τη μετανάστευση, κορυφαία ζητήματα για την Ιταλία και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, οι πετρελαϊκές εταιρείες των δύο χωρών υπέγραψαν συμφωνία για το φυσικό αέριο αξίας 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων -η μεγαλύτερη μεμονωμένη επένδυση στον ενεργειακό τομέα της Λιβύης εδώ και περισσότερο από δύο δεκαετίες.
Η Λιβύη είναι η δεύτερη βορειοαφρικανική χώρα την οποία επισκέφθηκε αυτή την εβδομάδα η, τριών μηνών στην εξουσία, πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι. Επιδιώκει να εξασφαλίσει νέες προμήθειες φυσικού αερίου για να αντικαταστήσει τη ρωσική ενέργεια εν μέσω του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία. Προηγουμένως επισκέφθηκε την Αλγερία, τον κύριο προμηθευτή φυσικού αερίου της Ιταλίας, όπου υπέγραψε διάφορα μνημόνια.
Η Μελόνι προσγειώθηκε στο αεροδρόμιο Μιτίγκα, το μοναδικό αεροδρόμιο που λειτουργεί στην πρωτεύουσα της Λιβύης, την Τρίπολη, εν μέσω αυστηρών μέτρων ασφαλείας, συνοδευόμενη από τον Ιταλό υπουργό Εξωτερικών Αντόνιο Ταγιάνι και τον υπουργό Εσωτερικών Ματέο Πιαντεντόζι, ανακοίνωσε το γραφείο της. Συναντήθηκε με τον Άμπντελ Χαμίντ Ντμπεϊμπά, προσωρινό πρωθυπουργό εθνικής ενότητας, ενώ είχε συνομιλίες και με τον επικεφαλή του Προεδρικού Συμβουλίου της Λιβύης, Μοχάμεντ Αλ-Μάνφι.
Σε μια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με τον Ντμπεϊμπά, η Μελόνι επανέλαβε τις δηλώσεις που έκανε από την Αλγερία, λέγοντας ότι ενώ η Ιταλία θέλει να αυξήσει το προφίλ της στην περιοχή, δεν επιδιώκει έναν «αρπακτικό» ρόλο, αλλά θέλει να βοηθήσει τα αφρικανικά έθνη «να αναπτυχθούν και να γίνουν πλουσιότερα».
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, ο Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, ο διευθύνων σύμβουλος της κρατικής ενεργειακής εταιρείας της Ιταλίας, ENI, υπέγραψε συμφωνία ύψους 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων με την Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης για την ανάπτυξη δύο λιβυκών υπεράκτιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου. Ο πρόεδρος της NOC, Φαρχάτ Μπενγκντάρα, υπέγραψε επίσης.
Η συμφωνία αφορά την ανάπτυξη δύο υπεράκτιων κοιτασμάτων στο τεμάχιο NC-41, βόρεια της Λιβύης. Η ENI δήλωσε ότι θα αρχίσουν να αντλούν αέριο το 2026 και εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 750 εκατομμύρια κυβικά πόδια ημερησίως, ανέφερε η ιταλική εταιρεία σε ανακοίνωσή της.
Η Meloni, η οποία παρέστη στην τελετή υπογραφής, χαρακτήρισε τη συμφωνία «σημαντική και ιστορική» και δήλωσε ότι θα βοηθήσει την Ευρώπη να εξασφαλίσει ενεργειακές πηγές.
«Η Λιβύη είναι σαφώς για εμάς ένας στρατηγικός οικονομικός εταίρος», δήλωσε η Μελόνι.
Η συμφωνία του Σαββάτου είναι πιθανό να εμβαθύνει το χάσμα μεταξύ των αντίπαλων λιβυκών κυβερνήσεων στα ανατολικά και τα δυτικά, παρόμοια με προηγούμενες συμφωνίες πετρελαίου και στρατιωτικές συμφωνίες μεταξύ της Τρίπολης και της Άγκυρας. Έχει ήδη εκθέσει τις ρήξεις στο εσωτερικό της κυβέρνησης του Ντμπεϊμπά.
Ο υπουργός Πετρελαίου Μοχάμεντ Αούν, ο οποίος δεν παρέστη στην υπογραφή, επέκρινε τη συμφωνία σε τοπική τηλεόραση, λέγοντας ότι είναι «παράνομη» και υποστηρίζοντας ότι η NOC δεν συμβουλεύτηκε το υπουργείο του.
Ο Μπενγκντάρα δεν απάντησε στην κριτική του Αούν κατά τη διάρκεια της συνέντευξής του, αλλά δήλωσε ότι όσοι απορρίπτουν τη συμφωνία μπορούν να την αμφισβητήσουν στο δικαστήριο.
Η ENI συνέχισε να δραστηριοποιείται στη Λιβύη παρά τα συνεχιζόμενα ζητήματα ασφαλείας, παράγοντας φυσικό αέριο κυρίως για την εγχώρια αγορά. Πέρυσι, η Λιβύη παρέδωσε μόλις 2,63 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα στην Ιταλία μέσω του αγωγού Greenstream – πολύ κάτω από τα ετήσια επίπεδα των 8 δισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων πριν από την πτώση της Λιβύης το 2011.
Η αστάθεια, η αυξημένη εγχώρια ζήτηση και η έλλειψη επενδύσεων έχουν παρεμποδίσει τις παραδόσεις φυσικού αερίου της Λιβύης στο εξωτερικό, σύμφωνα με τον Ματέο Βίγια της δεξαμενής σκέψης ISPI με έδρα το Μιλάνο. Οι νέες συμφωνίες «είναι σημαντικές όσον αφορά την εικόνα», δήλωσε ο Βίγια.
Επίσης, λόγω του πολέμου της Μόσχας στην Ουκρανία, η Ιταλία έχει προχωρήσει σε μείωση της εξάρτησης από το ρωσικό φυσικό αέριο. Πέρυσι, η Ιταλία μείωσε τις εισαγωγές κατά τα δύο τρίτα, σε 11 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα.
Η Μελόνι είναι η κορυφαία Ευρωπαία αξιωματούχος που επισκέπτεται την πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη από τότε που η χώρα απέτυχε να διεξαγάγει προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές τον Δεκέμβριο του 2021. Αυτό ώθησε το κοινοβούλιο της Λιβύης που εδρεύει στα ανατολικά να διορίσει μια αντίπαλη κυβέρνηση, αφού ο Ντμπεϊμπά αρνήθηκε να παραιτηθεί.
Η Λιβύη κυβερνάται κατά το μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας από αντίπαλες κυβερνήσεις -η μία με έδρα τα ανατολικά της χώρας και η άλλη στην Τρίπολη, στα δυτικά. Η χώρα βυθίστηκε στο χάος μετά την υποστηριζόμενη από το ΝΑΤΟ εξέγερση που μετατράπηκε σε εμφύλιο πόλεμο το 2011, η οποία ανέτρεψε και αργότερα σκότωσε τον μακροχρόνιο κυβερνήτη Μουαμάρ Καντάφι.
