Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) αποκάλυψε ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα τελωνειακής απάτης στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε μια συντονισμένη επιχείρηση, με την κωδική ονομασία «Καλυψώ», κατασχέθηκαν στο λιμάνι του Πειραιά 2.435 κοντέινερ γεμάτα με προϊόντα κινεζικής προέλευσης, τα οποία είχαν εισαχθεί με παράνομες μεθόδους.
Η αξία των εμπορευμάτων εκτιμάται σε 250 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι συνολικές ζημιές για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη σε διαφυγόντες δασμούς και ΦΠΑ ξεπερνούν τα 800 εκατομμύρια ευρώ.
Το σύστημα για την αποφυγή της πληρωμής των αντιντάμπινγκ δασμών που ισχύουν για τις εισαγωγές από την Κίνα λειτουργούσε τουλάχιστον οκτώ χρόνια, προκαλώντας απώλειες εκτιμώμενες στα 350 εκατομμύρια ευρώ σε δασμούς και επιπλέον 450 εκατομμύρια ευρώ σε ΦΠΑ, στερώντας έτσι έσοδα τόσο από τα εθνικά όσο και από τα κοινοτικά ταμεία, σύμφωνα με την EPPO.
Αυτά τα δίκτυα, που ελέγχονται κυρίως από Κινέζους υπηκόους, σύμφωνα με την EPPO, εμπλέκονται επίσης σε ξέπλυμα χρημάτων και επιστροφή των κερδών στην Κίνα.
Η σκιώδης στρατηγική του ΚΚΚ: Κέρδη μέσα από παρανομία και αδιαφάνεια
Η υπόθεση της επιχείρησης «Καλυψώ» δεν είναι ένα μεμονωμένο φαινόμενο. Αντίθετα, αποτελεί ενδεικτικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) επιδιώκει την οικονομική του ισχύ, όχι μέσα από διαφάνεια και ισότιμο ανταγωνισμό, αλλά μέσω παράνομων μεθόδων, αθέμιτων πρακτικών και συστηματικής καταστρατήγησης των διεθνών κανόνων.
Το γεγονός ότι οργανωμένα δίκτυα, τα οποία ελέγχονται από Κινέζους υπηκόους, διοχέτευαν για χρόνια στην ΕΕ τεράστιες ποσότητες εμπορευμάτων, αποφεύγοντας δασμούς και φόρους, δείχνει ότι η παράνομη κερδοφορία δεν είναι απλή παρενέργεια, αλλά συστατικό στοιχείο της κινεζικής στρατηγικής.
Το ίδιο μοτίβο παρατηρείται και σε άλλους τομείς:
* Στην τεχνολογία, όπου η Κίνα κατηγορείται για εκτεταμένη κλοπή πνευματικής ιδιοκτησίας, κατασκευή αντιγράφων και βιομηχανική κατασκοπεία.
* Στην παγκόσμια βιομηχανία, όπου παραβιάζονται συστηματικά περιβαλλοντικά και εργασιακά πρότυπα για τεχνητά χαμηλότερο κόστος.
* Στις διεθνείς επενδύσεις, μέσω αδιαφανών χρηματοδοτικών σχημάτων που διευρύνουν την επιρροή του Πεκίνου, όπως η Πρωτοβουλία «Μία ζώνη, ένας δρόμος» (Belt and Road Iniative – BRI) η οποία αποτελεί πρόγραμμα κολοσσιαίων επενδύσεων σε λιμάνια, σιδηροδρόμους, δίκτυα ενέργειας. Συχνά οι χρηματοδοτήσεις δίνονται με δάνεια υψηλού ρίσκου, που οδηγούν τις χώρες-παραλήπτες σε «παγίδα χρέους». Με αδιαφανή χρηματοδοτικά σχήματα, ο έλεγχος ροής κεφαλαίων δυσχεραίνεται, ενώ ταυτόχρονα καθίσταται ευκολότερη η άσκηση πολιτικής επιρροής.
* Στον τομέα των μεταμοσχεύσεων, όπου εδώ και χρόνια ανεξάρτητες έρευνες και αναφορές οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατηγορούν το ΚΚΚ για εξαναγκαστική αφαίρεση οργάνων από κρατούμενους συνείδησης, πρακτική που όχι μόνο καταπατά κάθε έννοια ανθρωπισμού αλλά παράλληλα δημιουργεί μια παράνομη αγορά με τεράστια κερδοφορία.
Η Κίνα παρουσιάζεται ως «παγκόσμιος εμπορικός εταίρος», αλλά η πραγματικότητα δείχνει μια συστηματική στρατηγική εκμετάλλευσης και παρανομίας που επεκτείνεται από τα εμπορεύματα μέχρι την ανθρώπινη ζωή.
Κατηγορίες και προφυλακίσεις
Η επιχείρηση οδήγησε σε κατηγορίες κατά έξι ατόμων, ανάμεσά τους:
* Δύο τελωνειακοί υπάλληλοι οι οποίοι φέρονται να παρείχαν επαναλαμβανόμενες ψευδείς πιστοποιήσεις προκαλώντας απώλειες άνω των 871.000 ευρώ.
* Τέσσερις τελωνειακοί μεσίτες (εκτελωνιστές), κατηγορούμενοι για τελωνειακή απάτη, ψευδή πιστοποίηση και αποφυγή δασμών.
* Ένας μεσίτης συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα, ενώ τέσσερις κατηγορούμενοι παραμένουν υπό κράτηση από τον Ιούνιο.
Το δίκτυο λειτουργούσε τουλάχιστον από το 2017, εκμεταλλευόμενο την πολυπλοκότητα των τελωνειακών διαδικασιών. Τα προϊόντα κυρίως ηλεκτρικά σκούτερ, ηλεκτρικά ποδήλατα, παπούτσια και υφάσματα, εισάγονταν από την Κίνα μέσω Πειραιά και στη συνέχεια διακινούνταν σε όλη την ΕΕ.
Η μέθοδος βασιζόταν σε τρεις άξονες:
1. Υποτιμημένες δηλώσεις αξίας: μόνο το 10-15% των προϊόντων σε κάθε κοντέινερ δηλωνόταν νόμιμα.
2. Ψευδή πιστοποιητικά: τελωνειακοί υπάλληλοι συνεργάζονταν, επικυρώνοντας παραποιημένα έγγραφα.
3. Ξέπλυμα χρημάτων: τα έσοδα από τις παράνομες εισαγωγές διοχετεύονταν πίσω στην Κίνα μέσω πολύπλοκων δικτύων.
Ενδεικτικά, από τα 500 κοντέινερ με ηλεκτρικά ποδήλατα, τα 360 δεν είχαν καν δηλωθεί. Μόνο σε αυτόν τον τομέα, οι απώλειες για την ΕΕ φθάνουν τα 25 εκατομμύρια ευρώ σε δασμούς και 12,5 εκατομμύρια ευρώ σε ΦΠΑ.
Υψηλότερη συμμόρφωση μετά την επιχείρηση
Η επικεφαλής της EPPO, Λάουρα Κοντρούτα Κοβέσι, τόνισε ότι η υπόθεση δείχνει τον βαθμό οργάνωσης των κυκλωμάτων: «Αυτά τα πολύ οργανωμένα εγκληματικά δίκτυα έχουν εξειδικευτεί σε αυτόν τον τύπο απάτης για χρόνια. Η επιχείρηση ‘Καλυψώ’ στέλνει ένα σαφές μήνυμα: οι κανόνες έχουν αλλάξει και δεν υπάρχουν πλέον ασφαλή καταφύγια».
Ο διοικητής της ΑΑΔΕ, Γιώργος Πιτσίλης, σημείωσε ότι η συνεργασία με την EPPO ήδη αποδίδει: «Η πλήρης ψηφιοποίηση των διαδικασιών ελέγχου αυξάνει τη διαφάνεια και επιτρέπει την έγκαιρη αναγνώριση παρανομίας. Τα έσοδα από το λιμάνι του Πειραιά παρουσίασαν αύξηση τον Ιούλιο του 2025, φθάνοντας τα 143 εκατ. ευρώ, έναντι 139,9 εκατομμυρίων το 2024».
Οι αρχές διαπιστώνουν ήδη μεγαλύτερη συμμόρφωση στις τελωνειακές δηλώσεις, καθώς η αποκάλυψη του κυκλώματος δημιούργησε αποτρεπτικό αποτέλεσμα. Ωστόσο, η EPPO προειδοποιεί ότι απαιτείται συστηματική συνεργασία σε όλη την ΕΕ, με εξειδικευμένους αστυνομικούς, τελωνειακούς και φορολογικούς ελεγκτές.
Η επιχείρηση «Καλυψώ» αποτελεί ορόσημο για την καταπολέμηση της διασυνοριακής εγκληματικότητας. Το άνοιγμα και η ανάλυση των κατασχεθέντων κοντέινερ συνεχίζεται, με τις ελληνικές Αρχές να αντιμετωπίζουν τεράστιο φόρτο εργασίας.
