Το ζευγάρι που πριν από λίγο μπήκε στην κάβα κρασιών στο Μόναχο πλησιάζει το ράφι με τους ελληνικούς οίνους. Δεν ξέρουν πολλά για τα ελληνικά κρασιά, αλλά δοκίμασαν κάποια κατά τις διακοπές τους στην Ελλάδα και θέλουν να μάθουν περισσότερα. Η γυναίκα βγάζει το κινητό της και σκανάρει το QR code πάνω στην ετικέτα μιας φιάλης. Αμέσως μεταφέρεται νοερά στα αμπελοτόπια που αφθονούν στις ανατολικές πλαγιές του όρους Πάικου και στους λόφους με τις ήπιες κλίσεις στα νότια της Γουμένισσας, σε υψόμετρο που φτάνει τα 200-250 μέτρα, εκεί όπου οι βόρειοι άνεμοι και η υγρασία από την κοιλάδα του Αξιού ευνοούν την αμπελοκαλλιέργεια και την παραγωγή κρασιών από τις ποικιλίες Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα, αιώνες τώρα.
Χάρη στην τεχνολογία και τον γραμμωτό κώδικα δύο διαστάσεων (QR code), οι Γερμανοί οινόφιλοι μαθαίνουν, στην αγγλική γλώσσα, πως το κρασί ΠΟΠ Γουμένισσας, που κρατούν στα χέρια τους προέρχεται από αμπελώνες με μέση ηλικία 44 ετών, του οινοποιείου Αϊδαρίνη. Ότι το κρασί, που παρήχθη το 2017 σε 6500 φιάλες, περιέχει 60% Ξινόμαυρο -που καλλιεργείται στην περιοχή ήδη από το 1750, με την ονομασία «Ποπόλκα»- και 40% Νεγκόσκα, γηγενή μακεδονική ποικιλία, που σήμερα καλλιεργείται σε ποσοστό άνω του 95% στο Κιλκίς και δεν τη συναντάς εύκολα σε άλλα αμπελοτόπια, πέραν αυτού της Γουμένισσας. Μαθαίνουν για τη γεύση και την επίγευση του κρασιού και την παλαίωσή του, για τη μέθοδο της οινοποίησης, αλλά και για τα εδέσματα με τα οποία μπορούν να το συνδυάσουν ιδανικά.
Όλα αυτά, χάρη στην πρωτοβουλία για τη δημιουργία της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Κilkis Wineries», που ξεκίνησε στη βάση μιας ιδέας των ανθρώπων της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς, στην οποία «μπήκαν» με ενθουσιασμό οι οινοποιοί και αμπελουργοί της περιοχής και η Αμερικανική Γεωργική Σχολή (ΑΓΣ).
Όπως εξηγεί ο γεωπόνος Βασίλης Ιωαννίδης, από τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς, στην πρωτοβουλία έχουν ήδη ενταχθεί περίπου 20 ετικέτες κρασιών από τα 11 οινοποιεία της περιοχής, οι οποίες αφορούν σε οίνους ΠΟΠ (Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης) Γουμένισσας και ΠΓΕ (Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης) Πλαγιών Πάικου. Πρόκειται για οίνους από Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα, που πραγματοποιούν εξαγωγές σε ΗΠΑ, Ευρώπη (κυρίως Αγγλία, Γερμανία και Γαλλία), αλλά και στη μακρινή Κίνα τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια.
Η διαδρομή του κρασιού μέχρι το σούπερ μάρκετ, η αποτύπωση του Terroir και η προστασία των ποικιλιών Ξινόμαυρο και Νεγκόσκα
«Για να φτάσει ένα κρασί στο σούπερ μάρκετ ή την κάβα έχει προηγηθεί πολλή δουλειά στο χωράφι και το οινοποιείο, όμως η ετικέτα σε μια φιάλη έχει κυρίως καλλιτεχνική αξία, δεν προσφέρει επαρκή πληροφορία για όλη αυτή τη δουλειά. Για αυτό και σκεφτήκαμε να δημιουργήσουμε αυτή τη διαδικτυακή πλατφόρμα, στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, με κορωνίδα τον κωδικό QR. Σκανάροντάς τον, ο καταναλωτής μπορεί να δει φωτογραφία του αμπελοτεμαχίου από το οποίο προέρχεται το κρασί που κρατάει στα χέρια του, να δει το στίγμα του αμπελοτοπιού στον χάρτη, να μάθει σε πόσα στρέμματα καλλιεργεί ο συγκεκριμένος παραγωγός, αλλά και σε πόσες φιάλες εμφιαλώθηκε το συγκεκριμένο κρασί. Μπορεί ακόμα να αντλήσει πληροφορία για την ηλικία το αμπελοτοπιού, τα χαρακτηριστικά του οίνου, να δει τα πιστοποιητικά του κρασιού και να διαβάσει γευστικές προτάσεις» εξηγεί ο Βασίλης Ιωαννίδης.
Διευκρινίζει δε ότι η πλατφόρμα αυτή είναι η μία μόνο από τις τρεις δράσεις που «τρέχουν» για τα κρασιά της Γουμένισσας και των Πλαγιών του Πάικου, στο πλαίσιο ευρύτερου σχεδίου, με πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας, σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική Σχολή και τους ντόπιους οινοποιούς και αμπελουργούς. Η πρώτη δράση είναι η προστασία και στήριξη των Ξινόμαυρου και της Νεγκόσκας, μέσω της αποθάρρυνσης της εκρίζωσης αμπελιών των συγκεκριμένων τοπικών ποικιλιών, αν δεν αντικατασταθούν από όμοιες. Με τον τρόπο αυτό προστατεύονται οι ποικιλίες για την παραγωγή οίνων ΠΟΠ και ΠΓΕ.
Η δεύτερη, σε συνεργασία πάντα με την ΑΓΣ, περιλαμβάνει την αποτύπωση του terroir του αμπελώνα και των καλλιεργητικών πληροφοριών που επηρεάζουν την ποιότητα του κρασιού. Για τον σκοπό αυτό τοποθετήθηκαν -και καλύπτουν πάνω από 1800 στρέμματα αμπελώνων- 12, μέχρι στιγμής, ψηφιακοί σένσορες τύπου «LoRa» και δύο κεραίες για τη σύνδεση των αισθητήρων με το υπολογιστικό νέφος. Σε συνδυασμό με τον μετεωρολογικό σταθμό της περιοχής, οι αισθητήρες αυτοί δίνουν -σε πραγματικό χρόνο- στον/την παραγωγό πληροφορίες για την υγρασία και τη θερμοκρασία αέρα και εδάφους, επιτρέποντάς του/της έτσι να οργανώσει τις βέλτιστες καλλιεργητικές πρακτικές και να έχει το βέλτιστο αποτέλεσμα στο τελικό προϊόν, με το ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Οι δράσεις γύρω από την προστασία και προβολή των ΠΟΠ και ΠΓΕ κρασιών της περιοχής παρουσιάστηκαν σήμερα, στο διοικητήριο της Περιφερειακής Ενότητας Κιλκίς, παρουσία του αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, Γεώργιου Κεφαλά. Κατά τον χαιρετισμό του στην εκδήλωση, ο αντιπεριφερειάρχης Κιλκίς, Ανδρέας Βεργίδης, υπογράμμισε ότι το έργο αυτό, με ανάδοχο την ΑΓΣ, «στοχεύει πρώτα και πάνω από όλα στην ενίσχυση του εισοδήματος των παραγωγών του αμπελουργικού κλάδου. Για την επίτευξη του στόχου, αξιοποιεί τεχνολογία αιχμής, η οποία είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με τις απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής και των καταναλωτών. Είμαι βέβαιος ότι το συγκεκριμένο έργο διαδραστικής τεχνολογίας, που ακολουθεί την ψηφιακή αποτύπωση του terroir και την προστασία της ζώνης παραγωγής οίνων ΠΟΠ και ΠΓΕ θα είναι δυναμικό, δίνοντας στους οινοποιούς ένα επιπλέον εργαλείο για την ενίσχυση της εξωστρέφειάς τους».
Αλεξάνδρα Γούτα
