Εν μέσω του ντόρου που περιβάλλει την επίσκεψη του Βραζιλιάνου προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα στην Κίνα, η οποία ξεκίνησε στις 12 Απριλίου, οι ηγέτες των δύο χωρών υπέγραψαν περισσότερες από 20 νέες διμερείς συμφωνίες.
Επιφανειακά, το ταξίδι ήταν μια συνηθισμένη διπλωματική επίσκεψη. Ωστόσο, ορισμένοι λένε ότι υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη υποβάθμιση των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Βραζιλίας και τα δύο έθνη λειτουργούν ως ακρογωνιαία μέλη του εμπορικού μπλοκ που είναι γνωστό ως BRICS. Η συμμαχία αυτή περιλαμβάνει επίσης τη Ρωσία, την Ινδία και τη Νότια Αφρική. Τα μέλη του εμπορικού μπλοκ μοιράζονται ανοιχτά την επιθυμία να εκτοπίσουν το αμερικανικό δολάριο στο εμπόριο και ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.
Από τότε που επέστρεψε ο αριστερός Λούλα στο τιμόνι της Βραζιλίας, Αμερικανοί αξιωματούχοι και αναλυτές έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τη στροφή της πολιτικής της νοτιοαμερικανικής χώρας υπέρ του Πεκίνου και άλλων αυταρχικών καθεστώτων.
Η αρχή έγινε με την υποδοχή ιρανικών πολεμικών πλοίων από τον Λούλα στις 26 Φεβρουαρίου. Αμέσως μετά ακολούθησε η ανακοίνωση της 29ης Μαρτίου ότι η Βραζιλία θα αρχίσει να χρησιμοποιεί το κινεζικό γουάν αντί του δολαρίου ΗΠΑ στις εμπορικές συναλλαγές.
Κατά τη διάρκεια μιας συνεδρίασης της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων τον Μάρτιο, ο γερουσιαστής Τζέιμς Ριτς (R-Idaho) εξέφρασε την ανησυχία του για τη γενικότερη συνεργασία της Βραζιλίας με αυτό που αποκάλεσε «κακόβουλες ξένες επιρροές», συμπεριλαμβανομένης της Κίνας.
Ο Μπράιαν Νίκολς, βοηθός υπουργός Εξωτερικών για θέματα Δυτικού Ημισφαιρίου στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών, δήλωσε στην ίδια ακρόαση ότι είναι «απόλυτα ανήσυχος» για τις μεγάλες επενδύσεις της Κίνας.
Μέρος της συμφωνίας Βραζιλίας-Κίνας περιλαμβάνει τη χρήση της υποστηριζόμενης από το Πεκίνο Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας (NDB) ως μέσο εκκαθάρισης γουάν. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί ο όγκος και η ισχύς του γουάν της Κίνας στην αμερικανική ήπειρο.
Ενώ βρισκόταν στη Σαγκάη, ο Λούλα επέβλεψε την ορκωμοσία της Ντίλμα Ρούσεφ -της πρώην επικεφαλής του επιτελείου του και μαχήτριας του μαρξιστικού αντάρτικου της δεκαετίας του 1960- ως νέας επικεφαλής της NDB. Η Ρούσεφ διετέλεσε πρόεδρος της Βραζιλίας μετά τον Λούλα, αρχής γενομένης από το 2011, αλλά το 2016 παραπέμφθηκε από το Κογκρέσο για κακοδιαχείριση του προϋπολογισμού.
Η NDB δημιουργήθηκε υπό την εποπτεία της Ρούσεφ, οπότε ο διορισμός της ως επικεφαλής της NDB στις 13 Απριλίου ήταν το κερασάκι στην τούρτα των πολιτικών αποφάσεων που έχουν αφήσει δυτικούς αξιωματούχους να στριφογυρίζουν τους τελευταίους μήνες.
Οι αναλυτές λένε ότι η απομάκρυνση της Βραζιλίας από το αμερικανικό δολάριο και το φλερτ με αυταρχικά καθεστώτα καταδεικνύει την προτεραιότητα των BRICS, ιδίως της Κίνας, έναντι της σχέσης της με τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Κακό προμήνυμα
Ορισμένοι Βραζιλιάνοι υποστηρίζουν ότι η εμβάθυνση των δεσμών του Λούλα με την Κίνα και η ανάδειξη των BRICS στο προσκήνιο ήταν κάτι που ερχόταν από καιρό.
«Βασικά [οι BRICS] θέλουν να ακυρώσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες ως παγκόσμια δύναμη», δήλωσε στους Epoch Times ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Βραζιλίας, Ερνέστο Αραούχο.
Ο Αραούχο δήλωσε ότι ο Λούλα είχε επικεντρωθεί στην ενίσχυση των δεσμών με αντιαμερικανικές κυβερνήσεις πολύ πριν από την επιστροφή του στο αξίωμα τον Ιανουάριο.
Αλλά ο Αραούχο δεν εξεπλάγη. Ο Λούλα είναι ιδρυτικό μέλος της UNASUR, ενός εμπορικού μπλοκ της Νότιας Αμερικής που δημιουργήθηκε το 2008 με τον πρώην πρόεδρο της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες. Εκείνη την εποχή, ο Τσάβες δήλωσε ότι η UNASUR είχε σχεδιαστεί για να σφετεριστεί την επιρροή των Ηνωμένων Πολιτειών στην περιοχή.
Ο Αραούχο σημείωσε ότι ενώ εργαζόταν ως υπουργός Εξωτερικών υπό τον πρώην πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρο, η ατζέντα των BRICS πέρασε σε δεύτερη μοίρα. Ωστόσο, με τον Λούλα επικεφαλής, η Κίνα και οι BRICS ανέβηκαν στην κορυφή της λίστας πολιτικών προτεραιοτήτων της Βραζιλίας.
«Τώρα είναι σαφές ότι ο Λούλα θέλει να προχωρήσει με πλήρη ταχύτητα με τις BRICS», δήλωσε ο Αραούχο.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του Λούλα, το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας εξέδωσε ανακοίνωση τύπου στις 14 Απριλίου, στην οποία αναφέρεται ότι ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ δήλωσε ότι η Κίνα και η Βραζιλία είναι «οι δύο μεγαλύτερες αναπτυσσόμενες χώρες και αναδυόμενες αγορές στο ανατολικό και δυτικό ημισφαίριο».
Η ενημέρωση πρόσθεσε ότι οι δύο χώρες έχουν «εκτεταμένα κοινά συμφέροντα».
Για ορισμένους αναλυτές ασφαλείας, ακριβώς εκεί έγκειται ο κίνδυνος για τις Ηνωμένες Πολιτείες.
“Η Βραζιλία έχει ήδη μια μακροχρόνια σχέση με την Κίνα, αλλά η σημερινή στροφή είναι ιδιαίτερα επισφαλής”, δήλωσε στους Epoch Times η Ίρινα Τσούκερμαν, αναλύτρια περιφερειακής ασφάλειας και ιδρύτρια του Scarab Rising.
Η Τσούκερμαν σημείωσε ότι η Κίνα αντλώντας τεράστια ποσά μετρητών στην οικονομία της Βραζιλίας έχει ουσιαστικά εξαγοράσει την αφοσίωση, καθιστώντας την αντιδυτική επιρροή του Πεκίνου δύσκολο να αντιμετωπιστεί.
«Η Βραζιλία, όπως και η Βενεζουέλα, πρόκειται να γίνει κεντρικό σημείο για ισχυρά δίκτυα σε όλη τη Λατινική Αμερική. Δίκτυα πληροφοριών, καρτέλ ναρκωτικών, βοήθεια προς την Κίνα για τις επιχειρήσεις διακίνησης φαιντανύλης … και πολιτική επιρροή που ευνοεί τα συμφέροντα του Πεκίνου και αφορά τα συμφέροντα ασφαλείας των ΗΠΑ», δήλωσε.
Αδύναμες κυρώσεις
Μεταξύ των πιθανών επιπτώσεων για την ασφάλεια των ΗΠΑ είναι η απειλή που συνιστά ένα ασθενέστερο δολάριο για την ισχύ των κυρώσεών τους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ηγηθεί ενός βαρύ πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας εν μέσω της συνεχιζόμενης επίθεσής της στην Ουκρανία. Ταυτόχρονα, τα έθνη που πλήττονται από τις οικονομικές επιπτώσεις της σύγκρουσης Ρωσίας-Ουκρανίας αναζητούν μια εναλλακτική λύση στα μειούμενα αποθέματα του δολαρίου. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή.
Το αποτέλεσμα ήταν μια γενική ετοιμότητα να εγκαταλείψουν το δολάριο και να δημιουργήσουν υποδομές για ένα νέο παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Αυτό είναι το κυριότερο στον κατάλογο των στόχων των BRICS.
Σε αρκετά μεγάλη κλίμακα, η «αποδολαριοποίηση» θα αποδυναμώσει την ισχύ των αμερικανικών κυρώσεων στο εξωτερικό, μειώνοντας ουσιαστικά ένα από τα πιο ισχυρά μη στρατιωτικά όπλα που διαθέτει.
Σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου εμπορίου διεξάγεται σε δολάρια. Τα πράσινα δολάρια αποτελούν επίσης το 60% των συνολικών συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Αλλά καθώς ο πληθωρισμός των εμπορευμάτων σακάτεψε χώρες το 2022, η συζήτηση για εναλλακτικά νομίσματα αναζωπυρώθηκε.
«Ενώ το γουάν ως νόμισμα ανταλλαγής στο άμεσο μέλλον δεν θα αντικαταστήσει πλήρως το δολάριο ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική, ακόμη και η υιοθέτησή του … δημιουργεί τον κίνδυνο να αποδυναμωθεί η οικονομική επιρροή των ΗΠΑ και διευκολύνει την παράκαμψη των κυρώσεων. Όχι μόνο για την Κίνα και τη Ρωσία, αλλά και για όλους τους περιφερειακούς συμμάχους τους», δήλωσε η Τσούκερμαν.
Εν τω μεταξύ, ο Νίκολς δήλωσε ότι η κυβέρνηση του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν στοχεύει να αποδείξει ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να είναι η καλύτερη χώρα για να ευθυγραμμιστούν οι ευκαιρίες και το μέλλον της.
«Βλέπουμε σε όλο το ημισφαίριο ότι οι υποσχέσεις που δίνει η ΛΔΚ [Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας] σχετικά με την ποιότητα των επενδύσεών της, σχετικά με το χρέος που συνδέεται με τις επενδύσεις της, είναι ψευδείς», πρόσθεσε ο Νίκολς.
