Για πρώτη φορά στην ιστορία, δύο κινεζικά αεροπλανοφόρα επιχειρούν ταυτόχρονα στον Ειρηνικό Ωκεανό, γεγονός που έχει ήδη προκαλέσει έντονο προβληματισμό στην ιαπωνική κυβέρνηση και την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Ασίας. Σύμφωνα με ανακοίνωση του ιαπωνικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων στις 9 Ιουνίου, το κινεζικής κατασκευής αεροπλανοφόρο Shandong, συνοδευόμενο από τέσσερα πολεμικά πλοία, εισήλθε στα ύδατα νοτιοδυτικά του ιαπωνικού νησιού Μιγιακοζίμα, στις 7 Ιουνίου.
Η κίνηση αυτή καταγράφεται ως η πρώτη φορά που δύο κινεζικές πλατφόρμες αυτού του τύπου, το Shandong και το νέο αεροπλανοφόρο Liaoning, πραγματοποιούν ταυτόχρονα επιχειρήσεις πέραν των στενών της χώρας τους. Ιάπωνες αξιωματούχοι ερμηνεύουν το γεγονός ως απτή ένδειξη της στρατηγικής του Πεκίνου να ενισχύσει την επιχειρησιακή του ικανότητα σε μακρινούς θαλάσσιους και εναέριους χώρους.
Όπως τόνισε ο υπουργός Άμυνας της Ιαπωνίας, «η κίνηση αυτή δείχνει πως ο κινεζικός στρατός στοχεύει στη βελτίωση των επιχειρησιακών του δυνατοτήτων σε απομακρυσμένες θάλασσες και εναέριο χώρο». Η πληροφορία μεταδόθηκε καθώς ιαπωνικά αναγνωριστικά πλοία και αεροσκάφη παρατήρησαν επίσης την ταυτόχρονη επιχειρησιακή δραστηριότητα του Liaoning, του μοναδικού έως πρότινος λειτουργικού αεροπλανοφόρου της Κίνας.
Η εμφάνιση του Shandong σε συνδυασμό με την παρουσία του Liaoning εγγράφεται στο πλαίσιο μιας σειράς κινεζικών ενεργειών που επιδιώκουν να προβάλλουν στρατιωτική ισχύ στον δυτικό Ειρηνικό, περιοχή γεωστρατηγικής σημασίας, μεταξύ άλλων λόγω της εγγύτητάς της με Ιαπωνία, Ταϊβάν και Φιλιππίνες. Η κίνηση της Κίνας εγείρει ανησυχίες για την πιθανότητα αναβάθμισης της στρατιωτικής της επιρροής στην περιοχή, γεγονός που η Ιαπωνία θεωρεί απειλή για την εθνική της ασφάλεια, ειδικά υπό το πρίσμα της συνεχιζόμενης έντασης στα στενά της Ταϊβάν.
Αναλυτές επισημαίνουν ότι η ταυτόχρονη ανάπτυξη δύο αεροπλανοφόρων αντανακλά σαφή επιδίωξη του Πεκίνου να εδραιώσει τακτική παρουσία και ετοιμότητα επιχειρήσεων σε μακρινούς γεωγραφικούς τομείς. Οι Ναυτικές Δυνάμεις του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας, με τη σταδιακή ανάπτυξη νέων πλοίων επιφανείας και τεχνολογικά αναβαθμισμένων αεροπλανοφόρων, επιδιώκουν να ανταγωνιστούν τις ΗΠΑ και άλλες χώρες με παραδοσιακά ισχυρή ναυτική παρουσία στον Ειρηνικό.
Σύμφωνα με αναλυτές του ιαπωνικού υπουργείου Άμυνας, παρόμοιες κινεζικές δραστηριότητες αναμένεται να ενταθούν στο μέλλον όσο εξελίσσονται οι ικανότητες του Πεκίνου στη ναυτική αεροπορία – εξέλιξη που συνεπάγεται την επέκταση της εμβέλειας των κινεζικών μαχητικών, όπως τα J-15, που ήδη επιχειρούν στα καταστρώματα των αεροπλανοφόρων της χώρας.
Η ταχεία στρατιωτική αναβάθμιση της Κίνας και η διεύρυνση της ναυτικής της παρουσίας εκλαμβάνεται ως πρόκληση για την περιφερειακή σταθερότητα. Το Τόκυο βρίσκεται σε διαδικασία εμβάθυνσης της αμυντικής του συνεργασίας με τις ΗΠΑ και άλλους συμμάχους, επιδιώκοντας να ενισχύσει τις αποτρεπτικές του δυνατότητες. Οι εξελίξεις αυτές ενδέχεται να οδηγήσουν σε νέα κύματα εξοπλισμών και ενίσχυση της περιφερειακής επιτήρησης.
Ως απάντηση, κυβερνητικοί κύκλοι στην Ιαπωνία καλούν διεθνή και περιφερειακή κοινότητα να συνεργαστούν στενότερα για να προληφθεί η αποσταθεροποίηση και να διασφαλιστεί η ελευθερία ναυσιπλοΐας σε μία από τις πλέον νευραλγικές θαλάσσιες οδούς του κόσμου.
Η πρώτη ταυτόχρονη παρουσία δύο κινεζικών αεροπλανοφόρων στον δυτικό Ειρηνικό επανακαθορίζει τις ισορροπίες ισχύος στην Ασία και θέτει νέα διλήμματα τόσο για την Ιαπωνία όσο και για τις άλλες χώρες της περιοχής. Η διαρκής στρατιωτική αναβάθμιση του Πεκίνου και η αναδυόμενη προβολή ισχύος εντείνουν τις ανησυχίες για την ασφάλεια και τη σταθερότητα, καθιστώντας την επόμενη περίοδο κρίσιμη για τη διαμόρφωση της νέας στρατηγικής αρχιτεκτονικής στην περιοχή του Ειρηνικού.
