Ο πρόεδρος του Κοσσυφοπεδίου Βιόσα Οσμάνι κατηγόρησε το Βελιγράδι για τη φονική ανταλλαγή πυρών που ξέσπασε στις αρχές της εβδομάδας μεταξύ ομάδας ενόπλων και της τοπικής αστυνομίας στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, κοντά στα σερβικά σύνορα.
«Η [ένοπλη] ομάδα απλώς άσκησε τις προθέσεις και τα κίνητρα της Σερβίας ως χώρας και του [Σέρβου προέδρου Αλεξάνταρ] Βούτσιτς ως ηγέτη της», δήλωσε η κα. Οσμάνι σε συνέντευξή της στο Reuters στις 28 Σεπτεμβρίου.
«Το Κοσσυφοπέδιο δέχεται επίθεση», πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος της Σερβίας, ωστόσο, απορρίπτει τους ισχυρισμούς ότι το Βελιγράδι εμπλέκεται με κάποιον τρόπο στο περιστατικό, οι συνθήκες του οποίου παραμένουν καλυμμένες με ασάφεια.
«Γιατί αυτό [το περιστατικό] να είναι επωφελές για το Βελιγράδι;» δήλωσε ο κ. Βούτσιτς στο Reuters στις 28 Σεπτεμβρίου.
«Η Σερβία δεν θέλει πόλεμο», είπε, προσθέτοντας ότι το Βελιγράδι θα ξεκινήσει τη δική του έρευνα για να καθορίσει ποιος ήταν υπεύθυνος.
Στις 24 Σεπτεμβρίου, η αστυνομία του Κοσσυφοπεδίου ενεπλάκη σε πολύωρη ανταλλαγή πυροβολισμών με ομάδα ενόπλων στο βόρειο χωριό Μπάνισκα του Κοσσυφοπεδίου.
Κάποια στιγμή, οι ένοπλοι οχυρώθηκαν σε ένα σερβικό ορθόδοξο μοναστήρι.
Μέχρι να τελειώσει η συμπλοκή, ένας Κοσοβάρος αστυνομικός -μαζί με τρεις από τους ενόπλους- ήταν νεκρός.
Σύμφωνα με τις αρχές του Κοσσυφοπεδίου, οι περισσότεροι από τους δράστες κατάφεραν να διαφύγουν στη γειτονική Σερβία.
Η τοπική αστυνομία φέρεται να συνέλαβε τρία άτομα σε σχέση με το περιστατικό, το οποίο η Πρίστινα εξακολουθεί να ερευνά.
Η κα. Οσμάνι κατηγόρησε το Βελιγράδι ότι προσπαθεί να υποδαυλίσει τις εντάσεις στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο, όπου ζουν περίπου 50.000 Σέρβοι.
«Αυτό που θα έλεγα στον πρόεδρο Βούτσιτς είναι να σταματήσει να τα βάζει με το Κόσοβο», δήλωσε. «Το Κοσσυφοπέδιο θα υπερασπιστεί την ελευθερία, την ανεξαρτησία και την κυριαρχία του με οποιοδήποτε τίμημα».
Ασαφείς περιστάσεις
Μέχρι στιγμής, καμία ομάδα δεν έχει αναλάβει την ευθύνη για το περιστατικό. Ούτε έχουν δημοσιοποιηθεί τα κίνητρα των ενόπλων.
Ωστόσο, η Πρίστινα ισχυρίζεται ότι διαθέτει αποδείξεις που υποδηλώνουν ότι οι ένοπλοι υποστηρίζονταν από το Βελιγράδι.
«Έχουμε πέσει θύματα επίθεσης από τη Σερβία και όλοι πρέπει να το αντιμετωπίσουν ως κάτι τέτοιο», δήλωσε η κα. Οσμάνι.
Σέρβοι αξιωματούχοι, ωστόσο, αμφισβητούν αυτή την εκδοχή των γεγονότων.
Σύμφωνα με τον κ. Βούτσιτς, το περιστατικό ήταν μια αστυνομική επιχείρηση κατά των Σέρβων της περιοχής, η οποία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την ειρηνευτική δύναμη του ΝΑΤΟ για το Κοσσυφοπέδιο (KFOR).
«Ποια ύποπτα εγκλήματα θα μπορούσαν να είναι αυτά, είναι ένα ερώτημα για τον εισαγγελέα», δήλωσε.
Ο κ. Βούτσιτς έχει κατηγορήσει στο παρελθόν την Πρίστινα, και ιδιαίτερα τον πρωθυπουργό του Κοσσυφοπεδίου Άλμπιν Κούρτι, για υποκίνηση βίας κατά του σερβικού πληθυσμού της περιοχής.
Ο κ. Κούρτι, μαζί με άλλους αξιωματούχους του Κοσσυφοπεδίου, αρνείται τον ισχυρισμό αυτό.
Η Μόσχα, η οποία διατηρεί στενές σχέσεις με το Βελιγράδι, φαίνεται να υποστηρίζει την άποψη της Σερβίας.
«Η χθεσινή αιματοχυσία είναι άμεσο αποτέλεσμα της πολιτικής του [πρωθυπουργού] Κούρτι για την υποκίνηση συγκρούσεων και την εκκαθάριση της περιοχής από τους [εθνοτικούς] Σέρβους», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στις 25 Σεπτεμβρίου.
Κατηγόρησε τον κ. Κούρτι ότι «κλιμακώνει την κατάσταση» με σκοπό «να ασκήσει δυτική πίεση στο Βελιγράδι για να το αναγκάσει να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου».
Η Σερβία απέσυρε τις δυνάμεις της από το Κοσσυφοπέδιο το 1999 μετά από 78 ημέρες βομβαρδισμών του ΝΑΤΟ εναντίον της τότε Γιουγκοσλαβίας, μέρος της οποίας ήταν η Σερβία.
Το 2008, το Κοσσυφοπέδιο -με την υποστήριξη των ΗΠΑ- κήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σερβία, με την οποία μοιράζεται σύνορα μήκους 380 χιλιομέτρων. Αλλά δεκάδες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και πέντε κρατών μελών της ΕΕ, δεν αναγνώρισαν ποτέ την κίνηση αυτή.
Η Μόσχα, η οποία μοιράζεται βαθύτατους πολιτιστικούς, εθνοτικούς και θρησκευτικούς δεσμούς με το Βελιγράδι, εξακολουθεί επίσης να θεωρεί το Κοσσυφοπέδιο ως τμήμα της Σερβίας. Σε αντίθεση με τις περισσότερες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, το Βελιγράδι αντιτίθεται στις κυρώσεις κατά της Ρωσίας λόγω της συνεχιζόμενης εισβολής της στην ανατολική Ουκρανία.
Οι εθνοτικοί Σέρβοι στο βόρειο Κοσσυφοπέδιο αντιτίθενται επίσης στην ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου και εξακολουθούν να βλέπουν το Βελιγράδι -και όχι την πρωτεύουσα του Κοσσυφοπεδίου Πρίστινα- ως έδρα της εξουσίας.
Συγκρούσεις Σέρβων με την KFOR
Το προσωπικό της KFOR έχει έρθει και στο παρελθόν σε σύγκρουση με τους Σέρβους της περιοχής.
Τον Μάιο ξέσπασαν συγκρούσεις μεταξύ του προσωπικού της KFOR και Σέρβων διαδηλωτών μετά από αμφιλεγόμενες τοπικές εκλογές.
Το Βελιγράδι απάντησε στις συγκρούσεις, οι οποίες άφησαν δεκάδες τραυματίες και στις δύο πλευρές, αναπτύσσοντας μονάδες του σερβικού στρατού κοντά στα σύνορα με το Κοσσυφοπέδιο.
Το ΝΑΤΟ ανέβασε τους τόνους ανακοινώνοντας σχέδια ενίσχυσης της αποστολής KFOR, η οποία αριθμεί περίπου 4.000 άτομα, με 700 επιπλέον στρατιώτες.
Εκείνη την εποχή, η Μόσχα δήλωσε την «άνευ όρων υποστήριξή» της προς τη Σερβία.
«Τα νόμιμα δικαιώματα και συμφέροντα των Σέρβων του Κοσσυφοπεδίου πρέπει να γίνουν σεβαστά και να διασφαλιστούν», είχε δηλώσει εκπρόσωπος του Κρεμλίνου.
Το Κοσσυφοπέδιο δεν είναι μέλος του ΝΑΤΟ. Αλλά η υπουργός Εξωτερικών του δήλωσε πέρυσι ότι ελπίζει να δει τη χώρα να εντάσσεται στο πρόγραμμα «Εταιρική Σχέση για την Ειρήνη» του ΝΑΤΟ το 2023.
Η κίνηση αυτή θεωρείται ευρέως ως ένα σκαλοπάτι προς την πλήρη ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Στις 29 Σεπτεμβρίου, το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να στείλει έναν απροσδιόριστο αριθμό πρόσθετου προσωπικού της KFOR στην περιοχή υπό το φως των «πρόσφατων εντάσεων».
«Από τον Μάιο, έχουμε ενισχύσει την παρουσία και τη στάση της KFOR», ανέφερε η δυτική συμμαχία σε ανακοίνωσή της.
«Μόλις χθες, το Βορειοατλαντικό Συμβούλιο ενέκρινε πρόσθετες δυνάμεις για την αντιμετώπιση της τρέχουσας κατάστασης», συμπλήρωσε.
