Η Εύβοια είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί μετά την Κρήτη και έχει άφθονες εναλλαγές τοπίου, με πολλές εκπλήξεις, συνδυάζοντας το βουνό με τη θάλασσα, τον κάμπο και με τ’ αμπέλια.
Πικάντικο τουλουμίσιο τυρί, τραχανάς με καπνιστό χοιρινό, σεσκουλόπιτα, κατσικάκι Καρύστου γεμιστό, μπακλαβάς κουμιώτικος… Αυτές είναι μονάχα μερικές από τις πολλές χαρακτηριστικές γεύσεις της Εύβοιας, που μας προσκαλούν να ανακαλύψουμε ολόκληρο τον γαστρονομικό της πλούτο.
Οι γεύσεις ενός τόπου χαρακτηρίζονται από τις πρώτες ύλες που δίνει η γη του και η Εύβοια είναι ευλογημένη σε αυτό. Μεγάλη ποικιλία από αγνά προϊόντα κτηνοτροφικά (τυρί, γάλα, μυζήθρες, κρέας), αγροτικά (λάδι, κρασί, κηπευτικά, σύκα), προϊόντα αλλίευσης, αρωματικά βότανα και πολλά ακόμη. Ξηρά σύκα από τον Ταξιάρχη και την Κύμη, βιολογικές ελιές από τις Ροβιές, μανιτάρια από τη Δίρφυ και λιαστό κρασί από την Κάρυστο. Όλα αυτά συνδυάζονται με την πολιτισμική ταυτότητα και την παράδοση του νησιού. H Εύβοια είναι μια αποκάλυψη για τον ταξιδιώτη.
Κεντρική Εύβοια
Αφετηρία για τον εξερευνητή του νησιού είναι η κοσμοπολίτικη Χαλκίδα και στην ευρύτερη παράκτια περιοχή. Οι Ν. Αρτάκη, Πολιτικά, Αυλίδα, Ν. Λάμψακος, Λευκαντί, Ερέτρια και Αμάρυνθος είναι γνωστές για τα ουζερί, τις ψαροταβέρνες τους και τη νυχτερινή ζωή.
Ανακαλύψτε παραδοσιακές συνταγές για μπιφτέκια μανιταριών, κόκορα στιφάδο, λιλίκια, καλαμαράκια γεμιστά με σοτέ λάπαθο, τυροπιτάρι, αμυγδαλόπιτα, αχαμνόπιτα (γαλατόπιτα), κέικ με λιαστή ντομάτα Δύστου και ελιές, κουλίκια, μουστοκούλουρα.
Το όρος Δίρφη προσφέρει απλόχερα τα φημισμένα αρωματικά βότανα και αυτοφυή και καλλιεργούμενα μανιτάρια του.
Βόρεια Εύβοια
Ταξιδεύοντας, θα γνωρίσετε δασοσκεπή βουνά, πλούσια χλωρίδα και πανίδα, ποτάμια και πηγές, όμορφες και πολλές ακρογιαλιές, που δίνουν λάδι, ελιές, σύκα, θαλασσινά και κρασί εν αφθονία στο βόρειο κομμάτι της Εύβοιας.
Γνωστά τοπικά πιάτα είναι η γαλίπα (ψαροκεφτέδες με θαλάσσια ανεμώνη) και οι λωλοί χταποδιού.
Στην Κύμη και στην ευρύτερη περιοχή μέχρι το Αλιβέρι, συναντάμε συνταγές που περνούν από γενιά σε γενιά. Η περιοχή φημίζεται για τα αποξηραμένα σύκα της (προϊόν με προστατευόμενη ονομασία προέλευσης), τα παραδοσιακά γλυκά της όπως ο μπακλαβάς, τα αμυγδαλωτά, τα γλυκά από μούστο (π.χ. σουτζούκια και χαϊμαλιά), καθώς και για τα κηπευτικά που δίνει η περιοχή της λίμνης Δύστου. Κόκορας με γκόγκιλιες, ψαρόσουπα, μελιτζάνες με τραχανά, ρεβυθομάνεστρο, ντολμαδάκια με κιμά, ραβανί με πετιμέζι, καρυδόπιτα, μπακλαβάς κουμιώτικος, σπανακόπιτα, τηγανόψωμο και παστέλι, είναι μερικά από τα τοπικά γλυκά και πιάτα που αξίζει να δοκιμάσετε.
Νότια Εύβοια
Κυρίαρχη θέση στην οικονομική ζωή της άγονης Νότιας Εύβοιας (Κάρυστος, Μαρμάρι, Στύρα) είχε ανέκαθεν η κτηνοτροφία. Νόστιμα κρέατα από ζώα μεγαλωμένα στις βουνοπλαγιές της Όχης. Εδώ βρίσκουμε το πικάντικο τουλουμίσιο τυρί, το ανθότυρο, την κεφαλογραβιέρα, αλλά και εξαιρετικό αρωματισμένο μέλι που είναι από τα πιο φημισμένα προϊόντα του νησιού. Αποτέλεσμα, λαχταριστές επιλογές στο τραπέζι, κουρκουμπίνες, τραχανάς με καπνιστό χοιρινό, ψαρόσουπα, κατσικάκι Καρύστου γεμιστό στη γάστρα, βουλωτό αρνάκι ή κατσικάκι Καρύστου. Από γλυκά, μυζηθροχαλβάς, κιουνεφέ, ραβανί Καρύστου και καρυδόπιτα.
Τρία είναι τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα της νότιας Εύβοιας, όπου τον τόνο δίνει η αρβανίτικη κουζίνα: το τυροπιτάρι, τα κουρκουμπίνια και το βουλωτό αρνί.
Το τυροπιτάρι (μισοφέγγαρο, με πιο λεπτό φύλλο) ή τηγανόψωμο (στρογγυλό, με πιο χοντρό φύλλο) είναι ένα ζυμάρι με προζύμι ή μαγιά ανοιγμένο σε φύλλο και γεμιστό με το λευκό, μαλακό, αιγοπρόβειο τουλουμοτύρι –της Καρύστου είναι διάσημο. Τα κουρκουμπίνια θεωρούνται ως χαρακτηριστικό ζυμαρικό της αρβανίτικης κουζίνας, οπότε θα τα βρείτε και σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπου τα λένε γκόγκλες ή τζόλια. Και το βουλωτό φτιάχνεται με αρνί καρυκευμένο με σκόρδο και αλατοπίπερο, το οποίο σιγοψήνεται για ώρες σε γάστρα (ή σε κατσαρόλα κλεισμένη πολύ καλά τριγύρω με ζυμάρι), μέχρι να γίνει λουκούμι.
Κατσικάκι Καρύστου γεμιστό στη γάστρα
Υλικά
- 1 κατσικάκι 5 κιλών ή δύο μπροστινά
- 1½ ποτήρι νερού ρύζι Kαρολίνα
- 2 μεγάλα κρεμμύδια ψιλοκομμένα
- 1 ματσάκι δυόσμο ψιλοκομμένο
- 250 γρ. φρέσκο ανάλατο τυρί Καρύστου ή κασέρι
- 1 κ. γ. πελτέ ντομάτα
- 1 γαλέτα τριμμένη
- αλάτι θαλασσινό
- φρεσκοτριμμένο πιπέρι
- 1 κιλό πατάτες κομμένες κυδωνάτες
- χυμό από 2 λεμόνια
- 1 κ. σ. μουστάρδα πικάντικη
- 1 ποτήρι κρασιού ελαιόλαδο
Εκτέλεση
1. Πασπαλίζουμε το κατσικάκι με αλάτι και πιπέρι και το αφήνουμε στην άκρη.
2. Σε κατσαρόλα σοτάρουμε σε ελαιόλαδο το κρεμμύδι μέχρι «να γυαλίσει».
3. Προσθέτουμε 1½ ποτήρι ζεστό νερό, το ρύζι, το δυόσμο και τον πελτέ ντομάτας. Μόλις βράσει η γέμιση (περίπου 25 λεπτά), την κατεβάζουμε από τη φωτιά και πασπαλίζουμε με το τυρί και τη γαλέτα ανακατεύοντας με ξύλινη κουτάλα.
4. Γεμίζουμε με το μείγμα την κοιλιά τού κατσικιού. Εναλλακτικά, ανοίγουμε με το μαχαίρι διαχωρίζοντας το κρέας από τα κόκκαλα ώστε να υπάρχει χώρος να βάλουμε τη γέμιση.
5. Πιέζουμε τη γέμιση και ράβουμε με σακοράφα και χοντρή κλωστή το κρέας.
6. Σε μπολάκι αναμειγνύουμε τον χυμό λεμονιού, τη μουστάρδα και το ελαιόλαδο μέχρι να ομογενοποιηθούν.
7. Βάζουμε σε πήλινη γάστρα το κατσικάκι και τις πατάτες και τα περιχύνουμε με τη σάλτσα μουστάρδας και το σκεπάζουμε.
8. Ψήνουμε σε καλά προθερμασμένο φούρνο στους 200οC για 90 λεπτά. Αργότερα, χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία στους 180οC και ψήνουμε για 1 ώρα ακόμα .
9. Βγάζουμε τη γάστρα από τον φούρνο και αφήνουμε να κρυώσει λίγο το κρέας πριν το κόψουμε σε μερίδες.
Πηγές: Πρώτο Θέμα, Γαστρονόμος, Αιρετικά
