Οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (UTI) είναι εξαιρετικά συχνές, επηρεάζοντας ένα μεγάλο ποσοστό γυναικών κάθε χρόνο. Αυτές οι λοιμώξεις εμφανίζονται όταν επιβλαβή βακτήρια κατακλύζουν τις φυσικές άμυνες του οργανισμού και πολλαπλασιάζονται στο ουροποιητικό σύστημα.
Αυτό που κάνει τις λοιμώξεις του ουροποιητικού ιδιαίτερα δύσκολες είναι η ισχυρή τάση τους να επαναλαμβάνονται. Ωστόσο, γενικά είναι ιάσιμες.
Συμπτώματα και πρώιμα σημάδια
Το ουροποιητικό σύστημα περιλαμβάνει τα νεφρά, τους ουρητήρες – τους σωλήνες που συνδέουν τα νεφρά με την ουροδόχο κύστη – την ουροδόχο κύστη και την ουρήθρα. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης:
Λοιμώξεις του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος
Επηρεάζουν την ουρήθρα (ουρηθρίτιδα) ή την ουροδόχο κύστη (κυστίτιδα).
Συμπτώματα λοίμωξης της ουρήθρας:
- Διαυγές ή βλεννώδες έκκριμα από το πέος ή τον κόλπο
- Ερυθρότητα ή πρήξιμο στην άκρη του πέους
- Πόνος ή αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Κνησμός ή ερεθισμός στην ουρήθρα
Συμπτώματα λοίμωξης της ουροδόχου κύστης:
- Αίσθημα καύσου κατά την ούρηση
- Συχνή ανάγκη για ούρηση, ακόμα και τη νύχτα
- Συχνή ανάγκη για ούρηση, αλλά με μικρές ποσότητες
- Πόνος ή πίεση στην κάτω κοιλιακή χώρα
- Ούρα με θολό, ροζ ή κόκκινο χρώμα ή ούρα με έντονη οσμή
Λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος
Επηρεάζουν τα νεφρά (πυελονεφρίτιδα) και είναι πιο σοβαρές.
Συμπτώματα λοίμωξης των νεφρών:
- Πόνος στην πλάτη ή στο πλάι, ακριβώς κάτω από τα πλευρά
- Πυρετός και ρίγη
- Ναυτία ή έμετος
- Έντονος πόνος στην περιοχή της κοιλιάς
- Γενική αίσθηση αδιαθεσίας
Δεν είναι όλες οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος ίδιες. Μερικές επανέρχονται, ενώ άλλες παραμένουν και προκαλούν συνεχή δυσφορία.
Ως επαναλαμβανόμενες χαρακτηρίζονται οι λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος όταν συμβαίνουν δύο φορές μέσα σε έξι μήνες ή τρεις ανά έτος. Το 20-40% των γυναικών που έχουν υποστεί μία λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, θα υποστεί και άλλες.
Ως χρόνιες χαρακτηρίζονται οι ουρολοιμώξεις των οποίων εμμένουν τα συμπτώματα παρά τη θεραπεία, συχνά επειδή τα βακτήρια κρύβονται στο εσωτερικό της ουροδόχου κύστης.
Διαφορετικές ηλικιακές ομάδες εμφανίζουν διαφορετικά συμπτώματα:
Ηλικιωμένοι: Μπορεί να εμφανίσουν σύγχυση, η οποία μερικές φορές μπορεί να είναι το μόνο σύμπτωμα μιας ουρολοίμωξης, καθώς και σοβαρή κόπωση ή επιδείνωση της ακράτειας.
Παιδιά: Μπορεί να εμφανίσουν υψηλό πυρετό, γενική αδιαθεσία, νυχτερινή ενούρηση ή έμετο.
Αίτια
Το ουροποιητικό σύστημα είναι υπεύθυνο για την παραγωγή, την αποθήκευση και την αποβολή των ούρων. Βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας των υγρών και των ηλεκτρολυτών του σώματος, ενώ απομακρύνει τα απόβλητα.
Η λοίμωξη δεν εμφανίζεται πάντα όταν βακτήρια ή άλλα παθογόνα εισέρχονται στην ουροδόχο κύστη, επειδή το ουροποιητικό σύστημα διαθέτει διάφορους αμυντικούς μηχανισμούς. Αυτοί περιλαμβάνουν τη δράση έκπλυσης και την οξύτητα των ούρων, τις αντιδράσεις του ανοσοποιητικού συστήματος, τα ανατομικά χαρακτηριστικά που εμποδίζουν την αντίστροφη ροή και, στους άνδρες, τις ουσίες που καταπολεμούν τις λοιμώξεις.
Οι ουρολοιμώξεις εμφανίζονται όταν επιβλαβή βακτήρια ή άλλα παθογόνα ξεπερνούν τις φυσικές άμυνες του σώματος και πολλαπλασιάζονται στο ουροποιητικό σύστημα.
Τα παθογόνα εισέρχονται συνήθως μέσω του ουρηθρικού ανοίγματος – στην άκρη του πέους στους άνδρες ή στο αιδοίο στις γυναίκες – και ταξιδεύουν προς τα πάνω στο ουροποιητικό σύστημα, μολύνοντας την ουροδόχο κύστη και μερικές φορές τα νεφρά.
Μια λιγότερο συνηθισμένη οδός είναι μέσω της κυκλοφορίας του αίματος, οπότε η λοίμωξη συνήθως φτάνει απευθείας στα νεφρά.
Τα παθογόνα που προκαλούν ουρολοιμώξεις περιλαμβάνουν:
Βακτήρια: Περισσότερο από το 85% των ουρολοιμώξεων προκαλούνται από βακτήρια, με το Escherichia coli (E. coli) να είναι το πιο κοινό. Το Staphylococcus saprophyticus προκαλεί το 5% έως 15% των περιπτώσεων. Η κακή υγιεινή του μπάνιου και η σεξουαλική επαφή μπορούν επίσης να ευθύνονται για την εισωγωγή βακτηρίων στο ουροποιητικό σύστημα, ειδικά στις γυναίκες. Οι καθετήρες, που χρησιμοποιούνται για την αποστράγγιση των ούρων σε νοσοκομεία ή μονάδες φροντίδας, είναι ακόμη μια κοινή πηγή.
Ιοί: Ο ιός που συνήθως μολύνει την ουρήθρα είναι αυτός του απλού έρπητα. Άλλες ιογενείς ουρολοιμώξεις, όπως αυτές που επηρεάζουν την ουροδόχο κύστη ή τα νεφρά, είναι σπάνιες και συνήθως εμφανίζονται μόνο σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Μύκητες: Ορισμένοι μύκητες, ειδικά η Candida, μπορούν επίσης να μολύνουν το ουροποιητικό σύστημα και να προκαλέσουν μολύνσεις από ζυμομύκητες. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μυκητιασικές και βακτηριακές μολύνσεις εμφανίζονται ταυτόχρονα στα νεφρά.
Παράσιτα: Διάφορα παράσιτα, όπως τα τρηματώδη σκώληκες και οι νηματώδεις σκώληκες, μπορούν να μολύνουν το ουροποιητικό σύστημα.
Παράγοντες κινδύνου
Συνηθισμένοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν:
- Αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα: Οι μολύνσεις από Candida και οι ιογενείς λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος (εκτός από τον απλό έρπητα) προσβάλλουν συχνότερα άτομα με αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα ή άτομα με καθετήρες ουροδόχου κύστης.
- Κατακράτηση ούρων: Η βιασύνη στην τουαλέτα ή η δυσκολία στην πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης αυξάνει τον κίνδυνο.
- Διαβήτης, παχυσαρκία και άλλες παθήσεις: Τα υψηλά επίπεδα ζάχαρης στα ούρα βοηθούν στην ανάπτυξη βακτηρίων, ενώ ο διαβήτης αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Η παχυσαρκία επίσης αποδυναμώνει τις άμυνες του ανοσοποιητικού συστήματος. Ο κίνδυνος λοίμωξης της ουροδόχου κύστης αυξάνεται και όταν η ροή των ούρων εμποδίζεται από νεφρόλιθους, υπερτροφία του προστάτη ή δομικά προβλήματα στο ουροποιητικό σύστημα.
- Κακή υγιεινή: Ο ανεπαρκής καθαρισμός μπορεί να επιτρέψει την είσοδο βακτηρίων στο ουροποιητικό σύστημα.
- Μακρές περίοδοι ακινησίας: Για παράδειγμα, η παραμονή στο κρεβάτι κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης από κάταγμα ισχίου μπορεί να μειώσει την ενυδάτωση, να περιορίσει την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης και συχνά να απαιτήσει τη χρήση καθετήρα.
- Χειρουργική επέμβαση στο ουροποιητικό σύστημα: Οι ιατρικές επεμβάσεις μπορεί να εισάγουν βακτήρια ή να διαταράξουν τη φυσιολογική ροή των ούρων.
- Λοίμωξη Covid-19 και εμβολιασμός: Μελέτη του 2023 διαπίστωσε ότι οι άνδρες με προηγούμενη λοίμωξη Covid-19 και υπάρχοντα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος είχαν περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υπερτροφία του προστάτη, η οποία αυξάνει τον κίνδυνο ουρολοίμωξης. Τόσο η λοίμωξη Covid-19 όσο και ο εμβολιασμός – ειδικά η τρίτη δόση – έχουν συνδεθεί με ελαφρά αύξηση των επιπέδων του αντιγόνου του προστάτη.
Οι ουρολοιμώξεις εμφανίζονται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας 16 έως 35 ετών. Μεταξύ των ηλικιών 20 και 50 ετών, οι βακτηριακές ουρολοιμώξεις είναι περίπου 50 φορές πιο συχνές στις γυναίκες από ό,τι στους άνδρες, κυρίως επειδή η μακρύτερη ουρήθρα των ανδρών δυσκολεύει την πρόσβαση των βακτηρίων στην ουροδόχο κύστη.
Ο κίνδυνος ουρολοίμωξης για τις γυναίκες είναι ακόμη μεγαλύτερος εάν έχουν:
- Σεξουαλικές δραστηριότητες: Η σεξουαλική δραστηριότητα είναι ο κύριος παράγοντας κινδύνου για ουρολοίμωξη σε νεαρές γυναίκες, με σχεδόν το 80% των περιπτώσεων να εμφανίζονται εντός 24 ωρών από τη σεξουαλική επαφή.
- Αλλαγές στα βακτήρια του κόλπου: Οι αλλαγές στα βακτήρια του κόλπου, όπως αυτές που προκαλούνται από τη χρήση σπερματοκτόνων, επίσης αυξάνουν τον κίνδυνο ουρολοίμωξης.
- Εγκυμοσύνη: Οι ορμόνες της εγκυμοσύνης και η πίεση από τη διογκούμενη μήτρα επηρεάζουν τα βακτήρια των ούρων και δυσκολεύουν την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης, αυξάνοντας τον κίνδυνο λοίμωξης. Η εγκυμοσύνη αυξάνει επίσης τις πιθανότητες σοβαρών λοιμώξεων που μπορεί να προκαλέσουν πρόωρο τοκετό ή άλλες επιπλοκές.
- Εμμηνόπαυση: Τα χαμηλότερα επίπεδα οιστρογόνων λεπταίνουν το βλεννογόνο του ουροποιητικού συστήματος και κάνουν τις γυναίκες πιο επιρρεπείς σε βακτηριακές λοιμώξεις.
- Δυσκοιλιότητα: Ένα γεμάτο έντερο ασκεί πίεση στην ουροδόχο κύστη και στο ουροποιητικό σύστημα, καθιστώντας πιο δύσκολη την πλήρη κένωση της ουροδόχου κύστης.
- Ορισμένα γενετικά χαρακτηριστικά: Γυναίκες που παρουσιάζουν συχνές ουρολοιμώξεις μπορεί να έχουν κληρονομήσει γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αυτών των λοιμώξεων.
- Αλλεργίες: Ο κνησμός και ο ερεθισμός από τις αλλεργίες μπορεί να οδηγήσουν σε μικροτραυματισμούς του δέρματος από το ξύσιμο ή το τρίψιμο, δημιουργώντας ανοίγματα για την είσοδο βακτηρίων και την πρόκληση λοιμώξεων.
Διάγνωση
Ένας γιατρός συνήθως ελέγχει για ουρολοίμωξη ρωτώντας για τα συμπτώματα και πραγματοποιώντας μια φυσική εξέταση. Άλλες πιθανές εξετάσεις μπορεί να περιλαμβάνουν:
Ανάλυση ούρων: Μια γρήγορη εξέταση με ταινία μέτρησης, συχνά σε συνδυασμό με τα συμπτώματα, μπορεί να ανιχνεύσει σημάδια λοιμώξεων, όπως δείκτες λευκών αιμοσφαιρίων και νιτρώδη. Ενώ η καλλιέργεια ούρων είναι ο χρυσός κανόνας, πολλές ουρολοιμώξεις διαγιγνώσκονται με αυτόν τον τρόπο.
Καλλιέργεια ούρων: Eντοπίζει βακτήρια στα ούρα και βοηθά να προσδιοριστεί αν τα αντιβιοτικά θα είναι αποτελεσματικά.
Εξέταση DNA ούρων: Μια εργαστηριακή εξέταση που ανιχνεύει βακτηριακό DNA στα ούρα για να προσδιορίσει τον τύπο των βακτηρίων και να καθορίσει ποια αντιβιοτικά μπορεί να είναι αποτελεσματικά.
Εξετάσεις αίματος: Εξετάσεις που βοηθούν στην ανίχνευση πιο σοβαρών λοιμώξεων, όπως λοιμώξεις των νεφρών, και στην αξιολόγηση της νεφρικής λειτουργίας.
Υπερηχογράφημα νεφρών και ουροδόχου κύστης: Μια απεικονιστική εξέταση που χρησιμοποιεί ηχητικά κύματα για να δείξει το μέγεθος, το σχήμα και τυχόν ανωμαλίες, όπως πέτρες, κύστες ή απόφραξη.
Κυστεοσκόπηση: Μια διαδικασία που χρησιμοποιεί ένα λεπτό ενδοσκόπιο για να εξετάσει το εσωτερικό της ουρήθρας και της ουροδόχου κύστης.
Θεραπείες
Ενώ ορισμένες περιπτώσεις ασυμπτωματικής βακτηριουρίας – μια κατάσταση όπου τα βακτήρια είναι παρόντα στο ουροποιητικό σύστημα χωρίς συμπτώματα – μπορεί να μην απαιτούν θεραπεία, είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν γιατρό. Η θεραπεία είναι συχνά αναγκαία για τις εγκύους, άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα ή ασθενείς που υποβάλλονται ή έχουν υποβληθεί πρόσφατα σε ουρολογική χειρουργική επέμβαση ή μεταμόσχευση οργάνου. Η κατάλληλη πορεία δράσης εξαρτάται από τον τύπο της λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος και τη γενική κατάσταση της υγείας του ασθενούς.
Οι ακόλουθες θεραπείες συνιστώνται για ήπιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης και των νεφρών.
Αντιβίωση
Οι γιατροί συνήθως συνταγογραφούν κοινά αντιβιοτικά όπως νιτροφουραντοΐνη, τριμεθοπρίμη, φωσφομυκίνη ή κεφαλοσπορίνες πρώτης γενιάς για ήπιες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης. Η διάρκεια της θεραπείας ποικίλλει:
- Γυναίκες: Μία έως πέντε ημέρες για απλές λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης, ανάλογα με το αντιβιοτικό
- Άνδρες: Επτά έως δεκατέσσερις ημέρες, καθώς οι ανατομικές διαφορές καθιστούν τις λοιμώξεις πιο δύσκολες στη θεραπεία
- Ειδικές περιπτώσεις: Οι έγκυοι, τα άτομα με διαβήτη ή τα άτομα με ήπιες λοιμώξεις των νεφρών συνήθως χρειάζονται επτά έως δεκατέσσερις ημέρες
- Παιδιά: Αντιβιοτικά κατάλληλα για την εκάστοτε ηλικία, όπως τριμεθοπρίμη-σουλφαμεθοξαζόλη, κεφαλοσπορίνες ή αμοξικιλλίνη/κλαβουλανικό οξύ, με δοσολογία που υπολογίζεται προσεκτικά με βάση το βάρος και την ηλικία
Σοβαρές παρενέργειες των αντιβιοτικών μπορεί να περιλαμβάνουν λοιμώξεις ανθεκτικές στη θεραπεία ή λοίμωξη από Clostridioides difficile, η οποία προκαλεί διάρροια και μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη του παχέος εντέρου.
Μερικές φορές απαιτείται νοσοκομειακή περίθαλψη για ασθενείς που είναι σοβαρά άρρωστοι, δεν μπορούν να λάβουν από του στόματος φάρμακα ή δεν μπορούν να παραμείνουν ενυδατωμένοι.
Συμπληρωματικές/εναλλακτικές θεραπείες
Εκτός από την αντιβίωση, ο ασθενής μπορεί να καταφύγει και σε ορισμένες μεθόδους που αποσκοπούν στην ανακούφιση της δυσφορίας ή στην αντιμετώπιση υποκείμενων δομικών προβλημάτων που συμβάλλουν στις ουρολοιμώξεις.
Μερικές φορές μάλιστα απαιτείται, εάν η λοίμωξη προκαλείται από κάποια δομική ανωμαλία του ουροποιητικού συστήματος.
Τα παυσίπονα χωρίς ιατρική συνταγή, όπως η φαιναζοπυριδίνη, μπορούν να μειώσουν τον πόνο, το αίσθημα καύσου ή τον πυρετό που προκαλείται από ουρολοίμωξη.
Βελονισμός: Μια μετα-ανάλυση πέντε μελετών του 2020, στην οποία συμμετείχαν 341 άτομα, διαπίστωσε ότι ο βελονισμός μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία και την πρόληψη των επαναλαμβανόμενων ουρολοιμώξεων. Οι γυναίκες που έκαναν βελονισμό είχαν περισσότερες πιθανότητες να θεραπευτούν σε σύγκριση με εκείνες που έλαβαν αντιβιοτικά. Μελέτη του 2024 έδειξε επίσης ότι ο τμηματικός βελονισμός – μια δυτική ιατρική προσέγγιση που διεγείρει σημεία που συνδέονται με τα σπονδυλικά τμήματα των προσβεβλημένων οργάνων – μπορεί να είναι αποτελεσματικός ως μακροχρόνια θεραπεία για γυναίκες με επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, μειώνοντας ενδεχομένως την ανάγκη για αντιβιοτικά.
Φυτικά φάρμακα: Τα φυτικά φάρμακα πρέπει να χρησιμοποιούνται υπό την καθοδήγηση πιστοποιημένων επαγγελματιών υγείας, προκειμένου να αποφεύγονται αλληλεπιδράσεις, παρενέργειες και κίνδυνοι για την ασφάλεια. Περιλαμβάνουν:
- Αφέψημα Polyporus (Zhu ling tang): Μια παραδοσιακή κινεζική φυτική φόρμουλα που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία ουρολογικών διαταραχών, όπως οι ουρολοιμώξεις, και αποτελείται από πέντε συστατικά, μεταξύ των οποίων και το umbrella polypore. Μια μελέτη του 2022 υποδηλώνει ότι το umbrella polypore – ένας φαρμακευτικός μύκητας – έχει αντιβακτηριακές, διουρητικές και ενισχυτικές του ανοσοποιητικού συστήματος ιδιότητες.
- Οκτώ βότανα σε σκόνη για διόρθωση (Ba Zheng San): Μια παραδοσιακή συνταγή από επτά βότανα και ένα μέταλλο, που χρησιμοποιείται συνήθως για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων. Σειρά περιπτώσεων στην κινεζική ιατρική βιβλιογραφία αναφέρουν την αποτελεσματικότητά της, συμπεριλαμβανομένης μιας με εβδομήντα δύο ασθενείς με ουρολοίμωξη, των οποίων τα συμπτώματα εξαφανίστηκαν μετά τη θεραπεία.
- Φύλλα αρκουδοστάφυλου (Uva ursi): Χρησιμοποιούνται εδώ και αιώνες για τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων. Τα δραστικά συστατικά τους περιλαμβάνουν αρβουτίνη και υδροκινόνη, η οποία είναι δυνητικά τοξική σε υψηλές δόσεις. Το Uva ursi μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό όταν λαμβάνεται στα πρώτα σημάδια της λοίμωξης. Είναι επίσημα εγκεκριμένο στη Γερμανία για τη θεραπεία λοιμώξεων της ουροδόχου κύστης.
- Angocin: Ένα γερμανικό φυτικό φάρμακο που παρασκευάζεται από δύο δραστικά συστατικά: νεροκάρδαμο και σκόνη ρίζας χρένου. Έχει αντιμικροβιακές, αντιβακτηριακές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες συγκρίσιμες με τα κοινά αντιβιοτικά, αλλά με ασφαλέστερο προφίλ. Μια μελέτη του 2024 που συνέκρινε τα αποτελέσματα της θεραπείας 2.277 ασθενών που έλαβαν Angocin και 11.385 ασθενών που έλαβαν αντιβιοτικά, διαπίστωσε ότι το Angocin είναι αποτελεσματικό για τη διαχείριση τόσο των οξέων όσο και των επαναλαμβανόμενων ουρολοιμώξεων. Διατίθεται χωρίς ιατρική συνταγή.
Φυσικές προσεγγίσεις
Οι φυσικές και οι σχετικές με τον τρόπο ζωής στρατηγικές μπορούν να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου ουρολοίμωξης και στην ανακούφιση των ήπιων συμπτωμάτων.
1. Βασικές καθημερινές συνήθειες
Οι καθημερινές συνήθειες παίζουν κρίσιμο ρόλο στη μείωση του κινδύνου ουρολοιμώξεων και στη διατήρηση της συνολικής υγείας του ουροποιητικού συστήματος.
Τηρείτε την υγιεινή των γεννητικών οργάνων: Σκουπιστείτε από μπροστά προς τα πίσω μετά την τουαλέτα, ουρήστε μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα, αποφύγετε τα σπερματοκτόνα αντισυλληπτικά και χρησιμοποιήστε απαλό καθαριστικό χωρίς σαπούνι ή σκληρά προϊόντα.
Φοράτε βαμβακερά εσώρουχα: Αλλάζετε καθημερινά το εσώρουχό σας, το οποίο είναι προτιμότερο να είναι βαμβακερό, και χρησιμοποιείτε ήπια απορρυπαντικά για να αποφύγετε ερεθισμούς που μπορούν να κάνουν την περιοχή πιο ευαίσθητη σε νέα βακτήρια.
Προτιμήστε το ντους από το μπάνιο: Το κάθισμα στο νερό του μπάνιου επιτρέπει στα βακτήρια από το δέρμα και τα γεννητικά όργανα να εισέλθουν πιο εύκολα στην ουρήθρα.
Αποφύγετε τα αρωματικά προϊόντα: Αποφύγετε τη χρήση αρωματικών σαπουνιών, σπρέι ή πούδρας κοντά στην περιοχή των γεννητικών οργάνων, για να αποτρέψετε τυχόν ερεθισμούς.
Διατηρήστε την ενυδάτωση και ουρείτε συχνά: Η κατανάλωση άφθονων υγρών και η τακτική ούρηση συμβάλλουν στην απομάκρυνση των βακτηρίων από το ουροποιητικό σύστημα.
Περιορίστε την κατανάλωση αλκοόλ: Το αλκοόλ ερεθίζει την ουροδόχο κύστη και μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης.
2. Προϊόντα με κράνμπερι
Ορισμένες μελέτες υποδηλώνουν ότι ο χυμός των κράνμπερι συμβάλλει στη μείωση της συχνότητας των ουρολοιμώξεων στις γυναίκες. Τα κράνμπερι περιέχουν ενώσεις που ονομάζονται προανθοκυανιδίνες τύπου Α (PACS), οι οποίες εμποδίζουν το E. coli να προσκολληθεί στο βλεννογόνο του ουροποιητικού συστήματος.
Οι κάψουλες με κράνμπερι μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτική λύση ή ως συμπλήρωμα του χυμού. Έρευνες υποδηλώνουν ότι τα προϊόντα που περιέχουν περίπου 36 χιλιοστόγραμμα PACS (τα δραστικά συστατικά των κράνμπερι) την ημέρα μπορεί να βοηθήσουν στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων. Η περιεκτικότητα ποικίλλει σημαντικά, οπότε ελέγξτε προσεκτικά τις ετικέτες.
3. Υποστηρικτική διατροφή
Τα προβιοτικά, ιδιαίτερα ορισμένα είδη Lactobacillus που βρίσκονται σε τρόφιμα όπως το γιαούρτι, το κεφίρ και τα ζυμωμένα λαχανικά, συντελούν στην αποκατάσταση της φυσικής ισορροπίας της χλωρίδας στο σώμα, συμπεριλαμβανομένης της ουρήθρας, και στην αποτροπή της ανάπτυξης ορισμένων επιβλαβών βακτηρίων.
Αποφύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τα ραφιναρισμένα σάκχαρα, καθώς διαταράσσουν τη μικροβιακή ισορροπία και συμβάλλουν στη φλεγμονή ή τη μόλυνση.
4. Ζεστή κομπρέσα
Η εφαρμογή θερμοφόρας ή θερμοφόρας με ζεστό νερό στην κάτω κοιλιακή χώρα ανακουφίζει συνήθως την ουροδόχο κύστη από την πίεση, καθώς και από τον πόνο και τις κράμπες στην κοιλιά και χαμηλά στην πλάτη.
Πρόληψη
Τα ακόλουθα μέτρα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση του κινδύνου ουρολοιμώξεων ή στην πρόληψη της επανεμφάνισης της λοίμωξης.
Αποφεύγετε:
- τις κολπικές πλύσεις, τα σπρέι ή τις σκόνες
- τα σπερματοκτόνα αν είστε επιρρεπείς σε επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
- να καθυστερείτε την επίσκεψη στην τουαλέτα
Διαχείριση της υγείας
Αντιμετωπίστε άμεσα κολπικές λοιμώξεις, όπως η τσίχλα ή η τριχομονάση.
Διατηρήστε ένα υγιές βάρος.
Χρησιμοποιήστε σερβιέτες για να διατηρήσετε την περιοχή του περίνεου στεγνή αν αντιμετωπίζετε ακράτεια.
Εξετάστε το ενδεχόμενο τοπικής χορήγησης κολπικού οιστρογόνου αν είστε σε εμμηνόπαυση και επιρρεπείς σε λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος, λαμβάνοντας υπ’ όψιν άλλες ιατρικές παθήσεις που μπορεί να περιορίζουν τη χρήση οιστρογόνων.
Διατροφική υποστήριξη
Τρώτε μύρτιλα, καθώς περιέχουν τανίνες που καταπολεμούν την προσκόλληση βακτηρίων στην ουροδόχο κύστη, συμβάλλοντας στην πρόληψη των λοιμώξεων. Μερικοί άνθρωποι προτιμούν το χυμό μύρτιλου από το χυμό κράνμπερι λόγω της πιο ήπιας γεύσης του.
Εξετάστε το ενδεχόμενο να πάρετε βερβερίνη, μια φυσική ένωση που βρίσκεται σε φυτά όπως η υδραστίδα, η οποία μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων, διαταράσσοντας την ικανότητα βακτηρίων όπως το E. coli να προσκολλώνται στα τοιχώματα της ουροδόχου κύστης.
Δοκιμάστε συμπληρώματα D-μαννόζης. Η D-μαννόζη είναι ένα φυσικό σάκχαρο που βρίσκεται σε φρούτα όπως τα μήλα, τα πορτοκάλια και τα ροδάκινα, συμβάλλει στην πρόληψη επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων και υποστηρίζει την ανάρρωση, εμποδίζοντας τα βακτήρια να προσκολληθούν στο βλεννογόνο του ουροποιητικού συστήματος. Διατίθεται σε μορφή σκόνης ή κάψουλας και γενικά έχει ελάχιστες παρενέργειες. Ο συνδυασμός της D-μαννόζης με αντιβιοτικά συνήθως βελτιώνει τα αποτελέσματα της θεραπείας.
Ειδικές προφυλάξεις για τη φροντίδα του καθετήρα
Διατηρήστε τον σωλήνα του καθετήρα χωρίς συστροφές.
Καθαρίζετε τον καθετήρα και την περιοχή της ουρήθρας καθημερινά και μετά από κάθε κένωση.
Μην αποσυνδέετε τον καθετήρα από τη σακούλα αποστράγγισης, εκτός εάν σας το έχει συστήσει επαγγελματίας υγείας.
Στερεώστε τη σακούλα αποστράγγισης στο πόδι με ιμάντα, ταινία ή άλλη μέθοδο σταθεροποίησης.
Στρατηγικές πρόληψης για γυναίκες
Ορισμένες γυναίκες παρουσιάζουν επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις της ουροδόχου κύστης και ο γιατρός μπορεί να τους συστήσει προληπτικές στρατηγικές, όπως:
- Να λαμβάνουν μία δόση αντιβιοτικού μετά τη σεξουαλική δραστηριότητα για να μειώνουν τον κίνδυνο λοίμωξης.
- Να έχουν στη διάθεσή τους μια αγωγή αντιβιοτικών τριών έως πέντε ημερών, ώστε να ξεκινούν τη θεραπεία αμέσως μόλις εμφανίζονται τα συμπτώματα.
- Να χρησιμοποιούν καθημερινά χαμηλή δόση αντιβιοτικού για έξι μήνες ή περισσότερο, για την πρόληψη επαναλαμβανόμενων λοιμώξεων.
- Να δοκιμάσουν τον βελονισμό για τη μείωση της επανεμφάνισης και τη βελτίωση της λειτουργίας της ουροδόχου κύστης. Μια μελέτη του 2002 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες που ήταν επιρρεπείς σε κυστίτιδα και έλαβαν βελονισμό είχαν ποσοστό επανεμφάνισης 50% λιγότερο από εκείνες που δεν έλαβαν θεραπεία.
Πιθανές επιπλοκές
Εάν δεν αντιμετωπιστεί, μια λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος μπορεί να επιδεινωθεί και να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές:
Σήψη: Μια λοίμωξη των νεφρών που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε σήψη, μια απειλητική για τη ζωή λοίμωξη του αίματος. Ο κίνδυνος είναι υψηλότερος σε μικρά παιδιά, ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Νεφρική βλάβη: Οι σοβαρές ουρολοιμώξεις που δεν έχουν θεραπευθεί μπορούν να προκαλέσουν μόνιμη νεφρική βλάβη, μειώνοντας την ικανότητα των νεφρών να φιλτράρουν τα απόβλητα.
Ουλές στα νεφρά: Οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν ουλές στα νεφρά, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν σε νεφρική υπέρταση και τελικά σε νεφρική ανεπάρκεια, απαιτώντας δια βίου αιμοκάθαρση ή μεταμόσχευση.
Στένωση της ουρήθρας: Οι επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις, ειδικά στους άνδρες, μπορούν να προκαλέσουν στένωση της ουρήθρας, που μερικές φορές σχετίζεται με σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις ή επιπλοκές από υπερτροφία ή λοίμωξη του προστάτη.
Πρόωρος τοκετός: Οι έγκυοι με ουρολοιμώξεις μπορεί να αντιμετωπίσουν υψηλότερο κίνδυνο πρόωρου τοκετού ή γέννησης μωρού με χαμηλό βάρος.
Της Mercura Wang
Ιατρική επιμέλεια: Jimmy Almond, M.D.
