Όταν θυμώνουμε, συνήθως εμφανίζονται και ορισμένες σωματικές εκδηλώσεις της έντασης που μας κατακλύζει – κοκκινισμένο και αλλοιωμένο πρόσωπο, εφίδρωση, αδυναμία στα πόδια, ανακάτεμα στην κοιλιά – οι επιπτώσεις της οργής είναι αισθητές. Πώς επηρεάζουν το σώμα αυτές οι φυσικές εκδηλώσεις των συναισθημάτων;
Μια πρόσφατη μελέτη βρήκε πως ο θυμός μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή των αγγείων, αυξάνοντας τον κίνδυνο καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού. Η μελέτη παρέχει περαιτέρω φυσιολογικά στοιχεία που επιβεβαιώνουν ότι τα αρνητικά συναισθήματα μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος. Προηγούμενες έρευνες βρήκαν επίσης πως τα αρνητικά συναισθήματα όπως ο θυμός, το άγχος και η θλίψη όχι μόνο επηρεάζουν τον άνθρωπο νοητικά, αλλά βλάπτουν και τη σωματική του υγεία σε μεγάλο βαθμό, αυξάνοντας τη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο.
Νέα έρευνα, η οποία εκδόθηκε την 1η Μαΐου στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας (Journal of the American Heart Association), έθεσε σε 280 υγιείς ενήλικες τέσσερεις εργασίες σχεδιασμένες να προκαλέσουν διαφορετικά συναισθήματα. Οι εργασίες περιελάμβαναν την ανάκληση γεγονότων που τους είχαν θυμώσει αγχώσει ή λυπήσει. Δόθηκαν εντολές στην ομάδα να επανέλθουν σε φυσιολογική κατάσταση μετρώντας επανειλημμένα έως το 100. Η κάθε εργασία διήρκησε οκτώ λεπτά.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως αυτοί που θυμήθηκαν γεγονότα που τους προκάλεσαν θυμό είχαν μειωμένη αγγειοδιασταλτική λειτουργία, η οποία διήρκησε 40 λεπτά και μετά επανήλθε στα φυσιολογικά επίπεδα. Αυτοί που θυμήθηκαν γεγονότα που τους είχαν προκαλέσει άγχος ή θλίψη δεν έδειξαν σημαντικές αλλαγές.
«Παρατηρήσαμε πως η πρόκληση μιας κατάστασης θυμού οδήγησε σε δυσλειτουργία των αιμοφόρων αγγείων», είπε ο Δρ Ντάιτσι Σίμπο, επικεφαλής της μελέτης και καθηγητής ιατρικής στο Ιατρικό Κέντρο Ίρβινγκ του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης σε σχετικό δελτίο Τύπου. «Η κακή αγγειακή λειτουργία συνδέεται με αύξηση κινδύνου εμφράγματος και εγκεφαλικού.»
Ο Δρ Γκλεν Λεβίν, κλινικός καρδιολόγος και καθηγητής Ιατρικής στο Κολλέγιο Ιατρικής Μπαίυλορ, καθώς και μέλος της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας, δήλωσε ότι «αυτή η έρευνα προσθέτει στα αυξανόμενα στοιχεία που δείχνουν ότι η νοητική κατάσταση μπορεί να επηρεάσει την καρδιαγγειακή υγεία, και πως οι έντονα οξείες συναισθηματικές καταστάσεις, όπως ο θυμός ή το στρες, μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακά συμβάντα».
Οι εκρήξεις θυμού προκαλούν βραχυπρόθεσμο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου
Συστηματική έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έδειξε πως συγκριτικά με άλλες ώρες, ο κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου ή οξέως στεφανιαίου συνδρόμου αυξήθηκε 4,74 φορές δύο ώρες μετά από έκρηξη θυμού. Επιπλέον, ο κίνδυνος ισχαιμικού εγκεφαλικού αυξήθηκε επίσης κατά 3,62 φορές.
Η μελέτη βρήκε επίσης ότι όσο πιο έντονο το περιστατικό θυμού τόσο πιο μεγάλος ο κίνδυνος. Μέσα στα πρώτα 15 λεπτά μιας έκρηξης θυμού, η επίπτωση καρδιαγγειακής αρρυθμίας αυξήθηκε 1,83 φορές σχετικά με άλλες ώρες, ενώ 15 λεπτά με 2 ώρες ύστερα, η επίπτωση αυξήθηκε κατά 1,35 φορές σε σχέση με άλλες ώρες.
Επιπροσθέτως, μία ώρα μετά από έντονο θυμό, η επίπτωση στην κοιλιακή ταχυκαρδία ή την κοιλιακή μαρμαρυγή αυξήθηκε κατά 16,7 φορές σε σχέση με άλλες ώρες και, ύστερα από μέτριο θυμό, η επίπτωση αυξήθηκε 3,2 φορές.
Οι ερευνητές σημείωσαν πως ενώ «ο σχετικός κίνδυνος καρδιαγγειακού γεγονότος ύστερα από εκρήξεις θυμού είναι μεγάλος και στατιστικά πιο σημαντικός», ο μέσος κίνδυνος για το ευρύ κοινό είναι χαμηλός καθώς τα επεισόδια θυμού είναι σπάνια. Ωστόσο, για τα άτομα που βρίσκονται ήδη σε κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων ή που βιώνουν συχνά θυμό, ο μέσος κίνδυνος καρδιαγγειακού γεγονότος είναι υψηλός.
Οι συχνοί θυμοί αυξάνουν τον κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιακή νόσο
Η συχνότητα του θυμού μπορεί επίσης να επηρεάσει την επίπτωση και τον κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακές ασθένειες σε άτομα μέσης και προχωρημένης ηλικίας. Σε έρευνα που δημοσιοποιήθηκε στο Ευρωπαϊκό Καρδιολογικό Περιοδικό (European Heart Journal) το 2022, διεξήχθη έλεγχος ύστερα από εννέα χρόνια σε 47.077 άτομα ηλικίας 56 έως 94 ετών. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως τα συχνά επεισόδια έντονου θυμού αύξησαν τον κίνδυνο συγκοπής κατά 19%, κολπικής μαρμαρυγής κατά 16% και θνησιμότητας λόγω καρδιαγγειακής νόσου κατά 23%.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι στους άντρες, η συχνότητα του θυμού αύξησε την επίπτωση συγκοπής κατά 30%, ενώ στις γυναίκες μόλις κατά 2%. Επιπλέον, η συχνότητα του θυμού αύξησε τον κίνδυνο συγκοπής κατά 39% σε συμμετέχοντες με ιστορικό διαβήτη.
Η συχνότητα του θυμού όχι μόνο αυξάνει τον κίνδυνο θνησιμότητας από καρδιαγγειακή νόσο, αλλά μια έρευνα βρήκε επίσης πως η έκφραση οργής προς άλλους συνδέεται με αύξηση 14% της θνησιμότητας λόγω καρκίνου.
Κατάθλιψη και άγχος συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού
Ο Δρ Σίνμπο σημείωσε πως ο θυμός είναι το πιο συχνό αρνητικό συναίσθημα και πως το άγχος και η θλίψη συνδέονται επίσης με τον κίνδυνο εμφράγματος.
Έρευνες έχουν δείξει πως το άγχος και η κατάθλιψη πιθανόν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού. Μια προκαταρκτική έρευνα που παρουσιάστηκε στη Επιστημονική Συνεδρία της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας τον Νοέμβρη του 2023 ανέλυσε επακόλουθα στοιχεία από 71.262 ενήλικες με μέσο όρο ηλικίας τα 49 έτη. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η κατάθλιψη και το άγχος αύξησαν τον κίνδυνο εμφράγματος ή εγκεφαλικού κατά περίπου 35% και επιτάχυναν την ανάπτυξη νέων παραγόντων κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα. Συγκεκριμένα, το 38% των συμμετεχόντων ανέπτυξαν νέο παράγοντα κινδύνου κατά την επακόλουθη περίοδο, όπως υψηλή πίεση, υψηλή χοληστερίνη ή διαβήτη τύπου 2.
Η Αμερικάνικη Ένωση Καρδιολογίας τόνισε σε επιστημονική της δήλωση πως είναι πιθανόν να υπάρχει αιτιολογική σχέση μεταξύ ψυχολογικής υγείας και βιολογικών διεργασιών και συμπεριφορών που οδηγούν σε καρδιαγγειακές παθήσεις. Επομένως, η προώθηση της ψυχολογικής υγείας μπορεί να έχει οφέλη στην καρδιαγγειακή υγεία.
Η νοητική και η σωματική υγεία είναι άρρηκτα συνδεδεμένες
Ο Δρ Τζινγκντουάν Γιανγκ, ιδρυτής και επικεφαλής ιατρικής του Ινστιτούτου Ολοκληρωτικής Ιατρικής Γιανγκ, τόνισε σε συνέντευξή του στους Epoch Times πως η ψυχική υγεία έχει σημαντικό αντίκτυπο στη σωματική υγεία. Εξήγησε πως ενώ ο νους συχνά αντιμετωπίζεται ως κάτι άυλο, ο διαχωρισμός μεταξύ υλικού και μη είναι σχετικός, καθώς όλα εν τέλει απαρτίζονται από ύλη.
Ο Δρ Γιανγκ στο παρελθόν ήταν θεράπων ιατρός στο Τμήμα Ψυχιατρικής και Ανθρώπινης Συμπεριφοράς του Πανεπιστημίου Τόμας Τζέφερσον στη Φιλαδέλφεια της Πενσυλβάνια. Παρακάτω ακολουθούν κάποιες από τις μεθόδους του για τη διαχείριση του θυμού:
1. Να είστε ενσυνείδητοι, καθώς μπορεί να βελτιώσει τα αρνητικά συναισθήματα. Έρευνα που δημοσιοποιήθηκε στο Ψυχιατρείο JAMA το 2022 διεξήγαγε κλινικές δοκιμές σε 276 ενήλικες με διαταραχές άγχους. Η έρευνα βρήκε πως η αποτελεσματικότητα της θεραπείας μείωσης του στρες με βάση την ενσυνείδηση ύστερα από οκτώ εβδομάδες ήταν ανάλογη της χρήσης εσιταλοπράμης, ένα διαδεδομένο φάρμακο για τη θεραπεία των διαταραχών άγχους.
2. Η διατήρηση υγιών διαπροσωπικών σχέσεων είναι σημαντική, καθώς κακές σχέσεις συχνά οδηγούν σε συναισθήματα απαισιοδοξίας ή αποθάρρυνσης. Επιπλέον, οι υγιείς κοινωνικές σχέσεις μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά τη σωματική υγεία. Μια επιστημονική δήλωση που εκδόθηκε στο Περιοδικό της Αμερικανικής Ένωσης Καρδιολογίας το 2022 τόνισε τα επιβλαβή αποτελέσματα της κοινωνικής απομόνωσης και της μοναξιάς στην υγεία της καρδιάς και του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, η κοινωνική απομόνωση και η μοναξιά συνδέονται με 30% αύξηση του κινδύνου εμφράγματος, εγκεφαλικού ή θνησιμότητας από αυτές τις δύο καταστάσεις.
3. Είναι σημαντικό να δείχνουμε συμπόνια, κατανόηση και συγχώρεση προς τους άλλους και να είμαστε ευγενικοί, καλοσυνάτοι και καλοπροαίρετοι σε κάθε περίσταση. Η διατήρηση αυτής της θετικής νοοτροπίας απαιτεί ενσυνείδητη προσπάθεια, ειδικά όταν αντιμετωπίζουμε απρόσμενα γεγονότα. Διαφορετικά, μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολική αντίδραση ή θυμό, βλάπτοντας τους άλλους και επηρεάζοντας την υγεία μας. Έρευνα του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έδειξε πως η συγχώρεση μπορεί να μειώσει το άγχος και την κατάθλιψη, βελτιώνοντας κατ’ επέκταση και τη νοητική υγεία.
Ο Δρ Γιανγκ προτείνει, επίσης, να κάνουμε μια σύντομη παύση όταν νιώθουμε θυμωμένοι και να παίρνουμε βαθιές αναπνοές, να μετράμε έως το δέκα ή απλά να απομακρυνόμαστε. Αυτές οι απλές μέθοδοι μάς βοηθούν να μην αντιδράμε παρορμητικά.
Της Ellen Wan
Μετάφραση: Βλαδίμηρος Αλεξάντρωφ
Επιμέλεια: Αλία Ζάε