Μια συστηματική ανασκόπηση 2.168 μελετών που εξέτασαν τις αρνητικές επιπτώσεις της χρήσης μάσκας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 διαπίστωσε ότι η πρακτική αυτή οδήγησε σε αρνητικές συνέπειες για την υγεία, όπως φαγούρα, πονοκεφάλους και περιορισμό του οξυγόνου.
«Βρήκαμε σημαντικές επιδράσεις τόσο στις ιατρικές χειρουργικές μάσκες όσο και στις μάσκες N95, με μεγαλύτερη επίδραση της δεύτερης», αναφέρει η ανασκόπηση, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Frontiers in Public Health” στις 5 Απριλίου. Μια μετα-ανάλυση πολλαπλών μελετών διαπίστωσε ότι ο πονοκέφαλος ήταν το “συχνότερο σύμπτωμα” μεταξύ των χρηστών μάσκας, με ποσοστό επικράτησης 62% για τη γενική χρήση μάσκας και έως και 70% όταν χρησιμοποιούνται μάσκες N95. Η δύσπνοια παρατηρήθηκε σε ποσοστό 33 τοις εκατό για τη γενική χρήση μάσκας και 37 τοις εκατό μεταξύ των χρηστών μάσκας N95.
Ενώ το 17 τοις εκατό των χρηστών χειρουργικής μάσκας παρουσίασε κνησμό, ο αριθμός αυτός ήταν στο 51 τοις εκατό μεταξύ των χρηστών N95. Το ποσοστό ακμής μεταξύ των χρηστών μάσκας ήταν 38 τοις εκατό και ο ερεθισμός του δέρματος ήταν 36 τοις εκατό. Η ζάλη βρέθηκε να επικρατεί στο 5 τοις εκατό των ατόμων.
«Οι μάσκες παρενέβησαν στην πρόσληψη Ο2 και την απελευθέρωση CO2 και έθεσαν σε κίνδυνο την αναπνευστική αντιρρόπηση», αναφέρεται στην ανασκόπηση. «Παρόλο που η εκτιμώμενη διάρκεια φθοράς είναι μικρότερη από την καθημερινή/παρατεταμένη χρήση, τα αποτελέσματα επικυρώνουν ανεξάρτητα το σύνδρομο εξάντλησης που προκαλείται από τη μάσκα (MIES) και τις επακόλουθες μεταβολικές δυσλειτουργίες. Το MIES μπορεί να έχει μακροπρόθεσμες κλινικές συνέπειες, ιδίως για τις ευάλωτες ομάδες».
Ο περιορισμός της πρόσληψης οξυγόνου και η παρεμπόδιση της απελευθέρωσης διοξειδίου του άνθρακα εντοπίστηκε ως πιο σημαντική μεταξύ των χρηστών μάσκας N95. Η συνεχής επανεισπνοή διοξειδίου του άνθρακα έχει ως αποτέλεσμα τη «μετατόπιση προς τα δεξιά της καμπύλης κορεσμού αιμοσφαιρίνης-Ο2».
«Δεδομένου ότι η ομοιόσταση του Ο2 και του CO2 επηρεάζει ποικίλες μεταβολικές διεργασίες, οι αντίστοιχες αλλαγές προς κλινικά ανησυχητικές κατευθύνσεις μπορεί να οδηγήσουν σε δυσμενείς συνέπειες, όπως παροδική υποξαιμία και υπερκαρβαρία, αυξημένη υγρασία της αναπνοής και θερμοκρασία του σώματος μαζί με συμβιβασμένες φυσιολογικές αντισταθμίσεις», αναφέρεται στην ανασκόπηση.
Η ανασκόπηση αναφέρει επίσης ότι διάφορα συμπτώματα που σχετίζονται με τη μάσκα ενδέχεται να έχουν παρερμηνευθεί ως συμπτώματα μακράς COVID. «Σε κάθε περίπτωση, η πιθανή MIES έρχεται σε αντίθεση με τον ορισμό του ΠΟΥ για την υγεία», αναφέρει, αναφερόμενη στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.
Προτείνει να αξιολογούνται οι παρενέργειες των μασκών προσώπου βάσει ανάλυσης κινδύνου-οφέλους, αφού ληφθεί υπόψη η αποτελεσματικότητά τους κατά της μετάδοσης ιών. Εάν δεν υπάρχουν «ισχυρά εμπειρικά στοιχεία» που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα των μασκών, η μελέτη συνέστησε να μην επιβάλλεται η χρήση μασκών, «πόσο μάλλον να επιβάλλεται με νόμο».
Ξαφνική αλλαγή πολιτικής για τις μάσκες, συγκάλυψη μελετών
Πριν από την πανδημία COVID-19, τα υπάρχοντα δεδομένα σχετικά με τους ιούς του αναπνευστικού συστήματος είχαν δείξει ότι δεν υπήρχε καμία βάση για τη χρήση μάσκας για την πρόληψη της εξάπλωσής τους. «Όλες οι μελέτες που έγιναν στον κόσμο μέχρι το 2020 δείχνουν ότι δεν υπάρχει καμία δικαιολογία γι’ αυτό», δήλωσε ο Γιοάβ Γιεζκέλι, ειδικός στην παθολογία και αντισυνταγματάρχης στις Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Epoch Times τον Ιανουάριο.
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ καθώς και ο ΠΟΥ εξέδωσαν κατευθυντήριες γραμμές ότι δεν υπάρχει ανάγκη για τη χρήση μάσκας στο ευρύ κοινό, επισήμανε.
Αλλά το 2020, μετά το ξέσπασμα της επιδημίας COVID-19, οι συστάσεις για τη χρήση μάσκας σε όλο τον κόσμο άλλαξαν ξαφνικά «χωρίς να υπάρχει νέα επιστημονική υποστήριξη που να επιβεβαιώνει ότι όντως έχει αποτελεσματικότητα κατά της λοίμωξης του αναπνευστικού συστήματος».
Μια επιστολή του Δεκεμβρίου που συνυπέγραψε και έστειλε στο περιοδικό Israel Medical Association Journal επεσήμανε πολλαπλές μελέτες που υποδηλώνουν ότι η χρήση μάσκας μπορεί τελικά να προκαλέσει βλάβη.
Οι πιθανές αρνητικές επιπτώσεις περιλαμβάνουν πονοκεφάλους, δύσπνοια, πτώση των επιπέδων οξυγόνου στο αίμα, αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα, δυσκολίες συγκέντρωσης και βακτηριακή μόλυνση. Η συσσώρευση του CO2 μπορεί να καταλήξει να προκαλεί κούραση, θολούρα και υπνηλία, σημείωσε.
Έχουν επίσης γίνει προσπάθειες να υποτιμηθούν οι μελέτες που εκθέτουν την αναποτελεσματικότητα των μασκών. Μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στη βάση δεδομένων Cochrane Database of Systematic Reviews ανέφερε ότι η χρήση μάσκας έκανε «μικρή ή καμία διαφορά» όσον αφορά τη μετάδοση της COVID-19.
Ένας αρθρογράφος των New York Times δημοσίευσε ένα άρθρο γνώμης με τίτλο “Here’s Why the Science Is Clear That Masks Work” και απευθύνθηκε στην Cochrane για την άποψή της. Ο αρχισυντάκτης της Cochrane εξέδωσε τότε δήλωση στην οποία ανέφερε ότι είναι «ανακριβής και παραπλανητική ερμηνεία» να λέγεται ότι η μελέτη δείχνει ότι οι μάσκες δεν λειτουργούν, προσθέτοντας ότι ο οργανισμός «συνεργάζεται» με τους συγγραφείς για την ενημέρωση της σύνοψης του άρθρου.
Ωστόσο, οι συγγραφείς αρνήθηκαν να το πράξουν, με τον επικεφαλής συγγραφέα να επιμένει ότι «απλώς δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι [οι μάσκες] κάνουν οποιαδήποτε διαφορά … τελεία και παύλα».
