Υπάρχει κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με τη φύση της τσουκνίδας; «Φύγε τσουκνίδα, έλα μολόχα» τραγουδούσαν όσοι τσιμπιόνταν παλιά, τρίβοντας το πονεμένο σημείο με τα φύλλα της αγριομολόχας, που με άφατη σοφία ο Δημιουργός έκανε να φύεται δίπλα στις τσουκνίδες! Κι όμως, αυτό το φυτό αξίζει και τον σεβασμό και την αγάπη μας: δεν είναι τόσο κακό όσο φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Κρίνετε μόνοι σας: η τσουκνίδα είναι πλούσια σε βιταμίνες, όπως A, PP, B1, B2, C, κάλιο, μαγνήσιο, ασβέστιο, νάτριο, σίδηρο, ιώδιο, φώσφορο, καροτίνη, μικροστοιχεία και πολλά αμινοξέα· χρησιμοποιείται στην κοσμετολογία (ποιο κορίτσι δεν ξέρει για τα οφέλη των λοσιόν και βαλσάμων τσουκνίδας για τη δύναμη των μαλλιών;), αλλά και ως λίπασμα, κάνοντας τις ντομάτες και το λάχανο να αναπτύσσονται αλματωδώς!
Όλα αυτά τα θαυμάσια συστατικά της τσουκνίδας μπορούν να ωφελήσουν και τον άνθρωπο, αφού η τσουκνίδα είναι βρώσιμη· η κατανάλωσή της έχει ευεργετική επίδραση σε ολόκληρο το σώμα.
Υπάρχουν πολλές συνταγές όχι μόνο στην ελληνική κουζίνα, αλλά και σε βιβλία μαγειρικής της Ρωσίας, της Σκανδιναβίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας, της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βουλγαρίας και της Τσεχίας, ενώ στην Αγγλία παρασκευάζουν ακόμη και μπύρα από τσουκνίδα.
Πόσα διαφορετικά πιάτα, νόστιμα και υγιεινά, μπορούν να παρασκευαστούν από τσουκνίδες! Για καλύτερα αποτελέσματα, σημειώστε αυτά τα «μυστικά τσουκνίδας»:
- Όταν πιάνετε φρέσκες τσουκνίδες, πρέπει να χρησιμοποιείτε γάντια.
- Εάν τα φρέσκα φύλλα ζεματιστούν και ξεπλυθούν με τρεχούμενο κρύο νερό, τότε η τσουκνίδα δεν θα σας καίει πλέον.
- Τα νεαρά φύλλα που συλλέγονται από τον Μάιο έως τον Ιούλιο είναι τα καλύτερα κατάλληλα για μαγείρεμα.
- Κατά την παρασκευή ζεστών πιάτων, η τσουκνίδα προστίθεται τελευταία, αφού οι υψηλές θερμοκρασίες καταστρέφουν τις ευεργετικές της ιδιότητες.
- Εάν θέλετε να φυλάξετε τσουκνίδες για το χειμώνα, συνίσταται να στεγνώνετε τα φύλλα σε σκοτεινό, αεριζόμενο μέρος, αποφεύγοντας το άμεσο ηλιακό φως.
Όπως και κάθε άλλο χόρτο, οι τσουκνίδες δίνουν νόστιμα αρτοσκευάσματα. Οι τσουκνιδόπιτες και τα τσουκνιδοπιτάκια είναι ιδιαίτερα καλά! Αλλά για να απογειώσετε το αποτέλεσμα, χρειάζεται η σωστή ‘παρέα’: η τσουκνίδα ταιριάζει με ρύζι, κεχρί, πλιγούρι, αυγά, φρέσκα και ξερά κρεμμύδια, σπανάκι, πατάτες, μανιτάρια και τυριά όπως σουλουγκούνι, φέτα και άλλα. Ανακατεύοντας αυτά τα υλικά, θα έχετε μία υπέροχη γέμιση για τις πίτες σας.
Οι αναλογίες ρυθμίζονται σύμφωνα με τις προσωπικές προτιμήσεις σας. Για παράδειγμα:
Για 1 κιλό τσουκνίδες, μπορούμε να βάλουμε 100 γραμμάρια ρύζι και 5 αυγά. Ζεματίζουμε και ψιλοκόβουμε τις τσουκνίδες, ανακατεύουμε με βρασμένο ρύζι και ψιλοκομμένα βραστά αυγά, αλατοπιπερώνουμε και προσθέτουμε μπαχαρικά κατά βούληση. Μπορείτε, όμως, να βάλετε και ωμές τις τσουκνίδες στη γέμιση, όπως και όλα τα άλλα χόρτα.
Αφράτη Τσουκνιδόπιτα (Βλάχικη Πίτα-Βινίτα)
Η τσουκνιδόπιτα που θα φτιάξουμε σήμερα είναι λίγο διαφορετική, αλλά πολύ νόστιμη και πολύ εύκολη.
Την έφτιαχνε η γιαγιά Αθηνά, συνήθως όταν ζύμωνε το ψωμί της εβδομάδας. Κρατούσε μια ποσότητα ζύμης και πριν προλάβει να βγάλει τα καρβέλια από τον φούρνο, η «πίτα βινίτα» (ή «λιακρούαρ τάρδουρ» στα αρβανίτικα) ήταν έτοιμη στο τραπέζι.
Υλικά
Για τη ζύμη
-
4 μέτριες πατάτες
-
3 ποτήρια νερό (χλιαρό)
-
1 κ. σ. αλάτι (κατά προτίμηση χοντρό)
-
2 κύβους μπυρομαγιά
-
Αλεύρι (όσο πάρει)
Για τη γέμιση
-
2 γεμάτες χούφτες ξερές ή χλωρές τσουκνίδες
-
250 γρ. μυζήθρα ή τυρί
-
4 αυγά
-
1 κ. σ. αλεύρι
-
4-5 κ. σ. ελαιόλαδο
-
Αλάτι
Εκτέλεση
Ξεκινήστε με τη γέμιση. Βάλτε λίγο νερό σε μια κατσαρόλα και όταν αρχίσει να κοχλάζει, ρίξτε τις τσουκνίδες ανακατεμένες με μια κουταλιά αλεύρι, για να βράσουν για 15 λεπτά.
Στραγγίξτε τις, ρίξτε μια κουταλιά λάδι, δυο-τρεις κουταλιές από το ζουμί τους, τη μυζήθρα και τα αυγά και ανακατέψτε καλά. Δοκιμάστε και αλατίστε τες.
Ψήστε στον φούρνο (ή στη σόμπα) τις πατάτες.
Διαφορετικά βράστε τες και πατήστε τες με πηρούνι ή κουτάλι να γίνουν πουρές. Διαλύστε σε λίγο χλιαρό νερό την μπυρομαγιά
Σε μια λεκανίτσα ή ταψάκι, κοσκινίστε το αλεύρι. Κάντε μια λακουβίτσα στη μέση και ρίξτε μέσα τον πουρέ της πατάτας ζεστό, τη διαλυμένη μπυρομαγιά, προσθέτοντας λίγο αλάτι. Αρχίστε σιγά-σιγά το ζύμωμα με το χέρι, προσθέτοντας λίγο-λίγο το χλιαρό νερό. Συνεχίστε το ζύμωμα, ώσπου να πετύχετε μια ζύμη απαλή και ελαστική.
Χωρίστε τη σε δύο κομμάτια. Ένα μεγάλο για το κάτω μέρος της πίτας (⅔ της ζύμης) και ένα μικρότερο για το επάνω.
Κάντε το μεγάλο κομμάτι μια μπάλα και ανοίξτε φύλλο.
Αφού βουτυρώσετε καλά το ταψί, απλώστε το φύλλο στο ταψί και αδειάστε πάνω τη γέμιση. Ανοίξτε ένα φύλλο με την υπόλοιπη ζύμη και απλώστε το σουρωτά πάνω από τη γέμιση. Φτιάξτε το κόθορνο (το γύρω-γύρω κλείσιμο των φύλλων).
Σκεπάστε την πίτα και αφήστε την εκεί να καθίσει ήρεμα-ήρεμα μέχρι να φουσκώσει.
Η γιαγιά Αθηνά, όταν βιαζόταν, γέμιζε μια λεκάνη με καυτό νερό και έβαζε από απάνω το ταψί. Οι καυτοί ατμοί βοηθούσαν το ζυμάρι να φουσκώσει γρηγορότερα. Εναλλακτικά, μπορείτε να σκεπάσετε το ταψί με κουβέρτες ή να το αφήσετε στον ήλιο ή στον φούρνο στους 30 βαθμούς Κελσίου.
Βάλτε να ψηθεί σε προθερμασμένο φούρνο στους 200 βαθμούς για 45-60 λεπτά.
Μπορείτε αν θέλετε να την κάνετε νηστίσιμη, αντικαθιστώντας τα αυγά και το γάλα με μια χούφτα ρύζι. Επίσης μπορείτε να αντικαταστήσετε τις τσουκνίδες με οποιοδήποτε άλλη γέμιση χορταρικών ή να φτιάξετε ένα μείγμα χορταρικών με τσουκνίδες και σπανάκι, λάπατα, σέσκουλα κλπ.
Είναι μια πίτα απλή, όπως η αγάπη, μόνο που – όπως έλεγε η γιαγιά Αθηνά – η αγάπη δουλεύει με διαφορετικό τρόπο σε διαφορετικά μυαλά: «…τον ανόητο τον φωτίζει, τον σοφό τον τυφλώνει…»
Πηγές: MarinaKamkamidze, ixomageiremata.gr
Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε
