Τι προκαλεί τις ψυχικές ασθένειες;
Για χρόνια, αυτό το επιτακτικό ερώτημα παρέμενε αναπάντητο.
Συχνά, οι ασθενείς που αναζητούν σαφήνεια συναντούν εξηγήσεις όπως «είναι κληρονομικό» ή «η κατάθλιψη είναι έλλειψη σεροτονίνης».
Οι ψυχικές ασθένειες αποτελούν αίνιγμα και σημείο σύγχυσης για πολλούς ερευνητές και επιστήμονες. Παρά τις ιατρικές προόδους, η βασική αιτία της ψυχικής ασθένειας παραμένει άγνωστη.
Ωστόσο, μια πρόσφατη ανακάλυψη στην ψυχιατρική μπορεί να είναι το κομμάτι που λείπει από αυτό το μυστηριώδες παζλ.
Ο Δρ Κρίστοφερ Πάλμερ (Dr. Christopher Palmer), καθηγητής ψυχιατρικής στο Χάρβαρντ, έχει ενώσει τα κομμάτια χιλιάδων ερευνητικών άρθρων για τη σχέση μεταξύ ψυχικών ασθενειών και μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας.
Σύμφωνα με τον Πάλμερ, αυτή η συλλογική έρευνα εγείρει ανησυχίες σχετικά με τις τρέχουσες θεραπείες που χρησιμοποιούνται για τις ψυχικές διαταραχές.
Μια κομβική στιγμή το 2016 οδήγησε τον ψυχίατρο σε ένα νέο μονοπάτι, όταν βοήθησε έναν ασθενή με σχιζοδιαταραχή να χάσει βάρος. Ο ασθενής δεν έπασχε μόνο από σοβαρή ψυχική ασθένεια αλλά και από χαμηλή αυτοεκτίμηση λόγω της αύξησης του βάρους που παρουσίαζε ενώ έπαιρνε ψυχοτρόπα φάρμακα.
Ο Πάλμερ ανέφερε ότι αρχικά δεν μπορούσε να πιστέψει ότι η μετάβαση σε μια κετογονική δίαιτα χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες θα μπορούσε να σταματήσει τις χρόνιες ακουστικές ψευδαισθήσεις και τις παρανοϊκές παραληρητικές ιδέες. Γρήγορα άρχισε να χρησιμοποιεί αυτή την παρέμβαση σε άλλους ασθενείς και είδε παρόμοια -μερικές φορές ακόμη πιο δραματικά- αποτελέσματα.
Αυτή η εμπειρία τον ενθάρρυνε να ξεκινήσει ένα επιστημονικό ταξίδι για να κατανοήσει πώς μια αλλαγή στη διατροφή θα μπορούσε να βοηθήσει σε σοβαρές ψυχικές ασθένειες.
Βάζοντας τα κομμάτια σε μια σειρά
Ο Πάλμερ ανακάλυψε δεκαετίες επιστημονικών ερευνών που αποκαλύπτουν τη σχέση μεταξύ μεταβολισμού και υγείας του εγκεφάλου.
Ο Πάλμερ δήλωσε στην Epoch Times: «Όσα περισσότερα ανακάλυπτα όσον αφορά αυτούς τους συγκεκριμένους μηχανισμούς δράσης, τόσο συνειδητοποιούσα ότι υπάρχει κάτι πολύ μεγαλύτερο εδώ. Αρχίζω να συνδέω πολλά σημεία που ο τομέας μας δεν ήταν σε θέση να συνδέσει πριν».
Τον Νοέμβριο του 2022 κυκλοφόρησε ένα πρωτοποριακό βιβλίο με τίτλο «Brain Energy» («Η ενέργεια του εγκεφάλου»), στο οποίο αναδεικνύει τις ανακαλύψεις του και διατυπώνει τη θεωρία ότι οι μιτοχονδριακές διαταραχές είναι η βασική αιτία όλων των ψυχικών ασθενειών.
Βασιζόμενος σε δεκαετίες έρευνας σχετικά με τον μεταβολισμό και τα μιτοχόνδρια, ο Πάλμερ πιστεύει ότι οι ψυχικές διαταραχές είναι μεταβολικές διαταραχές του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι οι καταστάσεις αυτές δεν είναι μόνιμες βλάβες και μπορούν να διορθωθούν με τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση της βαθύτερης αιτίας τους. Αυτή η διαπίστωση αμφισβητεί την αντίληψη ότι καταστάσεις όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή είναι δια βίου διαταραχές.
«Οι άνθρωποι με χαρακτηρισμούς όπως η σχιζοφρένεια και η διπολική διαταραχή μπορούν να θέσουν τις ασθένειές τους σε ύφεση, μπορούν να θεραπευτούν και μπορούν να ανακάμψουν», υποστήριξε ο Πάλμερ.
«Αυτό έρχεται σε αντίθεση με πολλά από αυτά που λέμε στους ανθρώπους σήμερα», πρόσθεσε.
Τι είναι η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία;
Μια βαθιά κατάδυση στην κυτταρική βιολογία αποκαλύπτει μικροσκοπικά οργανίδια μέσα στα κύτταρα που είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ενέργειας. Οι δομές που ονομάζονται μιτοχόνδρια είναι ζωτικής σημασίας για τη φυσιολογική λειτουργία όλων των κυττάρων, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών κυττάρων. Όταν τα μιτοχόνδρια δεν λειτουργούν σωστά, μπορεί να προκύψουν διάφορα προβλήματα υγείας, όπως καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, παχυσαρκία και διαβήτης τύπου 2.
Ο Πάλμερ επεσήμανε ότι όταν τα μιτοχόνδρια δεν λειτουργούν σωστά, αυτό μπορεί επίσης να οδηγήσει σε ψυχικές διαταραχές όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή και η σχιζοφρένεια. Ο εγκέφαλος χρειάζεται σημαντική ποσότητα ενέργειας για να λειτουργήσει αποτελεσματικά. Όταν τα μιτοχόνδρια δεν παράγουν αρκετή ενέργεια, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανωμαλίες στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου, οδηγώντας σε ψυχικές ασθένειες.
Ο Πάλμερ υποστηρίζει ότι η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία μπορεί να προκαλέσει διάφορες αλλαγές στον εγκέφαλο που μπορούν να προκαλέσουν την ανάπτυξη ψυχικών ασθενειών. Αυτές οι αλλαγές περιλαμβάνουν διακυμάνσεις στα επίπεδα των νευροδιαβιβαστών, οξειδωτικό στρες και φλεγμονή.
Πρωτοποριακή θεωρία
Εάν η προέλευση των ψυχικών διαταραχών είναι η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία, οι θεραπευτικές μέθοδοι που αντιμετωπίζουν το υποκείμενο ζήτημα θα μπορούσαν να είναι πιο επιτυχείς από τα παραδοσιακά εργαλεία.
Η φαρμακευτική αγωγή και η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία (Cognitive Behavioral Therapy-CBT), οι συνήθεις θεραπείες για τις περισσότερες ψυχικές διαταραχές, μπορούν μερικές φορές να διαχειριστούν τα συμπτώματα, αλλά αποτυγχάνουν να θεραπεύσουν την ασθένεια.
Ο Πάλμερ, του οποίου το κλινικό έργο εκτείνεται σε πάνω από δύο δεκαετίες και επικεντρώνεται στις πιο ανθεκτικές στη θεραπεία περιπτώσεις ψυχικών ασθενειών, ανακάλυψε ότι πολλοί ασθενείς που παλεύουν με ψυχικές ασθένειες παρουσιάζουν επίσης σημάδια μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας.
Είπε ότι η αντιμετώπιση της θεμελιώδους μιτοχονδριακής διαταραχής μπορεί συχνά να βελτιώσει την κατάσταση της ψυχικής τους υγείας. Ορισμένοι από τους ασθενείς του παρουσίασαν ύφεση των ήπιων έως σοβαρών συμπτωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης, της ψύχωσης και των ψευδαισθήσεων, και μείωσαν ή διέκοψαν τα φάρμακά τους.
Παρόλο που είναι χρήσιμα για ορισμένους ασθενείς βραχυπρόθεσμα, τα ψυχιατρικά φάρμακα μπορούν συχνά να προκαλέσουν παρενέργειες, όπως μειωμένη λίμπιντο, αυξημένο κίνδυνο αυτοκτονίας και αύξηση του σωματικού βάρους.
«Πρέπει σοβαρά να εξετάσουμε τους κινδύνους και τα οφέλη αυτών των θεραπειών μακροπρόθεσμα», δήλωσε ο Πάλμερ.
Προειδοποίησε ότι οι αναγνώστες και οι ασθενείς δεν πρέπει ποτέ να διακόπτουν τα φάρμακα χωρίς τη συμβουλή των ιατρών τους.
Η κετογονική δίαιτα χαμηλών υδατανθράκων δείχνει ελπιδοφόρες προοπτικές
Σύμφωνα με την έρευνά του και την κλινική του εμπειρία, ο Πάλμερ πρότεινε πολυάριθμες στρατηγικές για τον μετριασμό των επιπτώσεων της μιτοχονδριακής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβανομένων των κοινώς αποδεκτών αλλαγών στον τρόπο ζωής, όπως η διατροφή, η άσκηση, η μείωση του στρες και ο επαρκής ύπνος.
Μια διατροφική παρέμβαση αποδείχθηκε η πιο επιτυχημένη στους ασθενείς του Πάλμερ. Η κετογονική δίαιτα, η οποία χρονολογείται από το 1920, χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για τη θεραπεία της επιληψίας. Η δίαιτα -με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, μέτρια σε πρωτεΐνες και χαμηλή σε υδατάνθρακες- έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον αριθμό των μιτοχονδρίων στα κύτταρα και ενισχύει τη λειτουργία τους.
Ένας από τους τρόπους με τους οποίους η κετογονική δίαιτα ωφελεί την υγεία των μιτοχονδρίων είναι μέσω της παραγωγής κετονών. Όταν το σώμα βρίσκεται σε κέτωση, παράγει κετόνες από το αποθηκευμένο λίπος ως εναλλακτική, πιο αποτελεσματική πηγή καυσίμου. Αυτές οι κετόνες μπορούν να παρέχουν ενέργεια στα κύτταρα, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών κυττάρων, τα οποία βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στα μιτοχόνδρια για τις ενεργειακές τους ανάγκες.
Τα μιτοχόνδρια βοηθούν στην παραγωγή νευροδιαβιβαστών, χημικών ουσιών που επηρεάζουν τη διάθεση και τη συμπεριφορά, όπως η σεροτονίνη και η ντοπαμίνη.
Η κετογονική δίαιτα βελτιώνει επίσης την αντίσταση στην ινσουλίνη, επειδή είναι χαμηλή σε ζάχαρη και υδατάνθρακες. Η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί επίσης να βλάψει τη δημιουργία νέων μιτοχονδρίων. Η αντίσταση στην ινσουλίνη οδηγεί σε δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων, μειωμένη παραγωγή ενέργειας και κυτταρική βλάβη, συμπεριλαμβανομένων των εγκεφαλικών κυττάρων.
Ελπίδα στον ορίζοντα
«Έχουμε εκατοντάδες περιπτώσεις ανθρώπων με διπολική διαταραχή και σχιζοφρένεια που θέτουν τις ασθένειές τους σε ύφεση. Οι επιστήμονες το επιδιώκουν αυτό. Έχουμε τουλάχιστον 10 ελεγχόμενες δοκιμές της κετογονικής δίαιτας για σοβαρές ψυχικές ασθένειες σε εξέλιξη τώρα. Μία από αυτές ετοιμάζεται να δημοσιεύσει σύντομα τα αποτελέσματα της πιλοτικής δοκιμής της», δήλωσε ο Πάλμερ.
«Υπάρχει μεγάλη δυναμική πίσω από αυτό», είπε. «Αυτή η πρωτοποριακή θεωρία ανοίγει εντελώς νέους τρόπους για να αντιληφθούμε και να θεραπεύσουμε τις ψυχικές ασθένειες στο μέλλον. Οι μελέτες βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς, ωστόσο αυτό μπορεί να έχει πραγματικά αποτελέσματα στους ανθρώπους σήμερα».
Από την Michelle Standlee
Η Michelle Standlee, R.N., είναι δημοσιογράφος για θέματα υγείας στην εφημερίδα The Epoch Times. Έχει προϋπηρεσία ως νοσηλεύτρια και ιατρική συγγραφέας, καλύπτοντας θέματα όπως ψυχική και συμπεριφορική υγεία, υγεία των γυναικών και των παιδιών, παραδοσιακή υγειονομική περίθαλψη, συμπληρωματική και εναλλακτική ιατρική.
