«Δεν μπορώ να περιγράψω εύκολα το συναίσθημα που νιώθεις όταν δίνεις αίμα. Θα έλεγα ότι πας στα ουράνια όταν σκέφτεσαι πως αυτό το αίμα, το δικό σου αίμα, ίσως κάνει τη διαφορά για έναν συνάνθρωπό σου, ίσως τον κρατήσει στη ζωή». Με αυτά τα λόγια περιγράφει η Μόρφη Τσαλπαρά το συναίσθημα που βιώνει κάθε φορά που δίνει αίμα – μια πράξη που πραγματοποιεί τακτικά εδώ και δεκαετίες.
Η γυναίκα που κάποτε στη θέα μιας βελόνας «έβλεπε τον Χάρο με τα μάτια της», όπως εξομολογήθηκε στο ΑΠΕ ΜΠΕ χαμογελώντας, όχι μόνο ξεπέρασε τον φόβο της για το αναπόφευκτο «τσίμπημα», αλλά με επιμονή και ανιδιοτελή προσφορά κατάφερε να βοηθήσει εκατοντάδες ανθρώπους στη Θεσσαλονίκη και στο Αχλαδοχώρι Σερρών, συγκεντρώνοντας ακούραστα φιάλες αίματος. «Άλλοτε ο φόβος, άλλοτε ο ωχ-αδερφισμός μάς κρατούν πίσω. Θα ήθελα να μην αφήνουμε τον φόβο να μας στερεί τη χαρά της προσφοράς και της ανθρωπιάς. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, αυτή η πράξη δίνει άλλο νόημα στη ζωή», σημείωσε, εν όψει της νέας αιμοδοσίας που θα πραγματοποιηθεί τη Δευτέρα 29 Σεπτεμβρίου, στις εγκαταστάσεις του ΕΔΟΕΑΠ στη Θεσσαλονίκη (Τσιμισκή 43, 5ος όροφος), από τις 9:00 έως τις 13:00.
Από την πρώτη αιμοδοσία στο ΑΧΕΠΑ έως την «Τράπεζα Αίματος»
Παρότι έχουν περάσει πάνω από 50 χρόνια από την πρώτη φορά που έδωσε αίμα, η Μόρφη θυμάται ακόμη το βλέμμα μιας μητέρας με θαλασσαιμικό παιδί, που είχε συναντήσει τότε. «Είχα πάει στο ΑΧΕΠΑ για να μάθω τι ομάδα αίματος έχω, περίπου 18 ετών, την περίοδο της Χούντας. Κατέληξα να δώσω αίμα. Δεν θα ξεχάσω ποτέ εκείνο το βλέμμα», αναφέρει.
Χρόνια αργότερα έγινε και δότρια αιμοπεταλίων – «οι βελόνες εκείνες μού φάνηκαν σαν βελόνες πλεξίματος», λέει χαρακτηριστικά – μετά από μια επίσκεψη στο νοσοκομείο «Παπανικολάου» μαζί με τον δημοσιογράφο της «Μακεδονίας» Βασίλη Πάγκαλο, που ήταν επίσης δότης. Για χρόνια εργαζόταν ως διορθώτρια κειμένων στην ίδια εφημερίδα, χωρίς να έχει ασχοληθεί συστηματικά με τη συγκέντρωση αίματος, ώσπου η ανάγκη ενός συναδέλφου την παρακίνησε να οργανωθεί.
«Είχε μεγάλη ανάγκη ένας συνάδελφος στη ‘Μακεδονία’ και πήγαμε πέντε άτομα και δώσαμε. Τότε αναρωτήθηκα γιατί δεν κάνουμε μια τράπεζα αίματος. Ο τότε διευθυντής, Τραϊανός (Νούλης) Χατζηδημητρίου, μου είπε ‘πάρ’ το πάνω σου’. Δεν είχα γνώση ούτε ήξερα αν θα συμμετείχαν οι συνάδελφοι. Σκέφτηκα τον αρχίατρο του ΕΔΟΕΑΠ, Κώστα Κουτσομητέλη. Του είπα: ‘Βάζω το μεράκι, βάζεις τη γνώση;’ Όχι μόνο ανταποκρίθηκε, αλλά ήρθε στην εφημερίδα, μίλησε με τους συναδέλφους και έδωσε και ο ίδιος αίμα», διηγείται.
Με ένα εσωτερικό γκάλοπ, από τα 140 άτομα που εργάζονταν τότε στη «Μακεδονία», τα 105 δήλωσαν πρόθυμα να συμμετάσχουν. Στην πρώτη αιμοδοσία εμφανίστηκαν οι 30, συγκεντρώνοντας 33 φιάλες αίματος. «Εκείνη η τράπεζα αίματος δεν ήμουν εγώ, ήταν όλοι: η Μαρία Πανούδη, ο Βασίλης Πάγκαλος, οι συνάδελφοι, οι διευθυντές», υπογραμμίζει.
Όταν το ιστορικό συγκρότημα της «Μακεδονίας» έκλεισε, δημιουργήθηκε η «Τράπεζα Αίματος ΕΔΟΕΑΠ Μακεδονίας», σε συνεργασία με τον Ενιαίο Δημοσιογραφικό Οργανισμό Επικουρικής Ασφαλίσεως και Περίθαλψης. Παρά ταύτα, οι συμμετοχές παρέμειναν περιορισμένες. Στην τελευταία αιμοδοσία συγκεντρώθηκαν μόλις 13 φιάλες – οι πέντε από γιατρούς. «Πόσο θέλω να γίνει μεγάλη αυτή η τράπεζα και να αποσυρθώ με μια ηθική ικανοποίηση», λέει η Μόρφη.
Στη μνήμη του Θωμά
Το 2010, όταν συνταξιοδοτήθηκε, επέστρεψε στο Αχλαδοχώρι Σερρών, το χωριό της, με περίπου 500 κατοίκους, κοντά στα βουλγαρικά σύνορα. «Ποιος θα φανταζόταν ότι ένα μικρό ακριτικό χωριό θα είχε τράπεζα αίματος; Κι όμως, είχε! Την ίδρυσε ο Θωμάς, που πέθανε από καρκίνο στα 38 του, δύο χρόνια πριν επιστρέψω. Οργανώσαμε αιμοδοσία στη μνήμη του. Περιμέναμε 20 φιάλες και ήρθαν 80 αιμοδότες. Πήραμε 50, γιατί δεν υπήρχαν αρκετοί ασκοί. Μακάρι όλες οι αιμοδοσίες να ήταν έτσι», θυμάται συγκινημένη.
Η Μόρφη μιλά με ευγνωμοσύνη για τη στήριξη της διευθύντριας Αιμοδοσίας του Γενικού Νοσοκομείου Σερρών, Αικατερίνης Τζιούρα, καθώς και για τους εθελοντές και τις εθελόντριες, τους οποίους αποκαλεί «αφανείς ήρωες» που αξίζουν ένα μεγάλο «ευχαριστώ».
Σήμερα, χρόνια μετά τον πρόωρο χαμό του ιδρυτή της, η τράπεζα αίματος του Αχλαδοχωρίου συνεχίζει δυναμικά. «Έχουμε υπόλοιπο 280 φιαλών. Έχω πει ότι όταν φτάσουμε τις 300 θα αποχωρήσω, θα δώσω τόπο στη νέα γενιά. Κάθε φορά όμως μου λένε: ‘Δεν μαζεύτηκαν ακόμη 300, δεν φεύγεις’», αναφέρει.
Έκκληση για συμμετοχή
Η Μόρφη Τσαλπαρά κλείνει με μια ευχή: περισσότεροι Έλληνες και Ελληνίδες να εγγράφονται σε τράπεζες αίματος. «Αυτό είναι πολύ πιο αποτελεσματικό από το να πηγαίνει κάποιος σποραδικά σε ένα νοσοκομείο για να δώσει αίμα», επισημαίνει.
Η αιμοδοσία διαρκεί μόλις 8-10 λεπτά και μπορεί να πραγματοποιείται κάθε έξι μήνες. Όσοι και όσες ασφαλισμένοι του ΕΔΟΕΑΠ επιθυμούν να συμμετάσχουν στην αιμοδοσία της Δευτέρας, ακόμη και αν δεν βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη, μπορούν να το κάνουν στα κέντρα αιμοδοσίας της περιοχής τους, με τον κωδικό της τράπεζας αίματος ΕΔΟΕΑΠ Μακεδονίας: 11935. Έτσι εξασφαλίζουν και το δικαίωμα κάλυψης σε περίπτωση προσωπικής ή οικογενειακής ανάγκης για αίμα.
Της Αλεξάνδρας Γούτα
