Ένα φάρμακο που έχει εγκριθεί για τη θεραπεία της νόσου Αλτσχάιμερ φαίνεται να ενισχύει την κοινωνική λειτουργικότητα παιδιών με αυτισμό, σύμφωνα με νέα επιστημονική μελέτη.
Τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή με 42 συμμετέχοντες έδειξε ότι η ουσία μεμαντίνη (memantine) οδήγησε σε βελτίωση της κοινωνικής αλληλεπίδρασης και της επικοινωνίας, όπως ανέφεραν οι ερευνητές σε άρθρο που δημοσιεύτηκε την 1η Οκτωβρίου στο Journal of the American Medical Association.
Η έρευνα, που ήταν διπλά τυφλή και ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο, πραγματοποιήθηκε από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Ιούλιο του 2018. Οι συμμετέχοντες, όλοι με διάγνωση αυτισμού και δείκτη νοημοσύνης άνω του 85, προέρχονταν από ψυχιατρικές κλινικές. Από τους 42 συμμετέχοντες, ολοκλήρωσαν τη δοκιμή οι 33, εκ των οποίων οι 16 είχαν λάβει μεμαντίνη.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, 9 στους 16 που έλαβαν το φάρμακο εμφάνισαν βελτίωση στην κοινωνική λειτουργία, όπως καταγράφηκε από κλινικούς αξιολογητές και σε ειδική κλίμακα ανταπόκρισης. Το αντίστοιχο ποσοστό στην ομάδα του εικονικού φαρμάκου ήταν 21%.
Μερικά άτομα με αυτισμό παρουσιάζουν αυξημένα επίπεδα γλουταμινικού, ενός νευροδιαβιβαστή του εγκεφάλου. Η μεμαντίνη δρα ρυθμίζοντας τη δράση του γλουταμινικού.
Ο επικεφαλής ερευνητής, Δρ Γκάγκαν Τζόσι (Dr. Gagan Joshi), διευθυντής του Bressler Program for Autism Spectrum Disorder στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασσαχουσέτης, ανέφερε ότι η ομάδα του προσπάθησε να διαπιστώσει αν οι ρυθμιστές γλουταμινικού θα μπορούσαν να βελτιώσουν την κοινωνική λειτουργία ατόμων με αυξημένα επίπεδα της ουσίας. Όπως σημείωσε, οι ασθενείς που ανταποκρίθηκαν στη μεμαντίνη έγιναν πιο κοινωνικά δραστήριοι.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας (NIH) των ΗΠΑ. Οι ερευνητές δήλωσαν οικονομικές σχέσεις με φαρμακευτικές εταιρείες, αν και καμία από αυτές δεν παράγει τη μεμαντίνη. Ωστόσο, επεσήμαναν ότι το μικρό μέγεθος του δείγματος αποτελεί σημαντικό περιορισμό για τα συμπεράσματα.
Ο αυτισμός αποτελεί διαταραχή που χαρακτηρίζεται από δυσκολίες στην επικοινωνία και την κοινωνική αλληλεπίδραση, καθώς και από στερεοτυπικές συμπεριφορές. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχουν εγκεκριμένα φάρμακα για τη θεραπεία του αυτισμού.
Πρόσφατα, οι αρχές ανακοίνωσαν ότι ένα φάρμακο με φολινικό οξύ (λευκοβορίνη) θα εγκριθεί για άτομα με ανεπάρκεια εγκεφαλικού φυλλικού οξέος, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται και μερικά άτομα με αυτισμό.
Η μεμαντίνη μειώνει τη δραστηριότητα του γλουταμινικού δεσμευόμενη στους υποδοχείς NMDA (N-methyl-D-aspartate). Ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) την είχε εγκρίνει ήδη από το 2003 για τη θεραπεία μέτριας έως σοβαρής άνοιας τύπου Αλτσχάιμερ.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει μικτά αποτελέσματα. Έρευνα του 2013, στο Ιράν, ανέφερε βελτίωση στα συμπτώματα του αυτισμού με τη χρήση μεμαντίνης. Αντιθέτως, μελέτη των ΗΠΑ το 2017 διαπίστωσε ότι δεν υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ μεμαντίνης και εικονικού φαρμάκου.
Ο Δρ Ντάνιελ Φέλσκυ (Dr. Daniel Felsky), ειδικός στη νευροαπεικόνιση και τη γενετική της νόσου Αλτσχάιμερ, σχολίασε στο Journal of the American Medical Association ότι η νέα μελέτη δείχνει τις δυνατότητες της μεμαντίνης για τα άτομα με αυτισμό, αλλά τόνισε πως απαιτείται περαιτέρω έρευνα, καθώς τα αποτελέσματα ενδέχεται να μην ισχύουν για όλες τις ομάδες – επισημαίνοντας ότι οι περισσότεροι συμμετέχοντες ήταν άνδρες.
Ο Τζόσι υπογράμμισε ότι οι συμμετέχοντες που ανταποκρίθηκαν στη μεμαντίνη παρουσίασαν βελτίωση στην κοινωνική επάρκεια και μείωση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων, παρότι εξακολούθησαν να εμφανίζουν ηπιότερα χαρακτηριστικά αυτισμού. Κατέληξε ότι μεγαλύτερες κλινικές δοκιμές θα μπορούσαν να συμβάλουν στην αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας της μεμαντίνης σε ευρύτερους πληθυσμούς.
