Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούττε στον Λευκό Οίκο, στις 22 Οκτωβρίου, προκειμένου να συζητήσουν για τον πόλεμο που διεξάγεται στην Ουκρανία.
Ο Ρούττε ευχαρίστησε τον Τραμπ για τη συμβολή του στην άρση του αδιεξόδου με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, μέσω της επανέναρξης του διαλόγου τον περασμένο Φεβρουάριο.
Ο Τραμπ ανέφερε ότι είχαν πολύ καλές συνομιλίες και σημείωσε πως η προσπάθεια για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία προχωρά αρκετά καλά, επισημαίνοντας παράλληλα τις νέες αμερικανικές κυρώσεις κατά του ρωσικού ενεργειακού τομέα.
Λίγο πριν από τη συνάντηση, ο υπουργός Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών Σκοτ Μπέσσεντ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ ήταν έτοιμες να επιβάλουν αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία.
Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε αργότερα την ίδια ημέρα, η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε νέες κυρώσεις που στοχεύουν τις δύο μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες της Ρωσίας, Rosneft και Lukoil, με στόχο να περιοριστούν τα ρωσικά έσοδα και κατ’ επέκταση η δυνατότητα ανανέωσης του στρατιωτικού εξοπλισμού.
Οι κυρώσεις επιβλήθηκαν από το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (Office of Foreign Assets Control – OFAC) του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών. Ο Μπέσσεντ ανέφερε στην ανακοίνωση ότι «τώρα είναι η στιγμή να σταματήσει η αιματοχυσία και να υπάρξει άμεση κατάπαυση του πυρός».
Η επίσκεψη του Ρούττε ήταν η τέταρτη του στον Λευκό Οίκο από τότε που ανέλαβε καθήκοντα ο Τραμπ. Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, οι δύο ηγέτες συζήτησαν ένα σχέδιο ειρήνης δώδεκα σημείων, το οποίο έχουν επεξεργαστεί ευρωπαϊκές χώρες μαζί με το Κιέβο για τον τερματισμό του πολέμου. Το εν λόγω σχέδιο προβλέπει αύξηση της πίεσης προς τη Μόσχα μέσω αυστηρότερων κυρώσεων.
Στις 21 Οκτωβρίου, ο Τραμπ ακύρωσε τη συνάντηση που προγραμμάτιζε με τον Πούτιν στη Βουδαπέστη της Ουγγαρίας, χαρακτηρίζοντάς τη «χάσιμο χρόνου».
Το ευρωπαϊκό σχέδιο των 12 σημείων
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου προβλέπει κατάπαυση του πυρός στις τρέχουσες γραμμές του μετώπου, παρόμοια με αυτό που είχε προτείνει πρόσφατα ο Τραμπ. Στις 18 Οκτωβρίου, σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε γράψει, έπειτα από συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο, ότι «θα πρέπει να σταματήσουν εκεί όπου βρίσκονται».
Ο Τραμπ τόνισε ότι και οι δύο πλευρές μπορούν να θεωρήσουν πως «επικράτησαν» και ότι η Ιστορία θα αποφασίσει, προσθέτοντας: «Δεν χρειάζεται άλλο αίμα ούτε άλλες απώλειες ούτε δαπάνες τεράστιων και μη βιώσιμων χρηματικών ποσών».
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο περιλαμβάνει επίσης την επιστροφή των απελαθέντων παιδιών, ανταλλαγές αιχμαλώτων, εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, τη δημιουργία ταμείου ανοικοδόμησης, καθώς και σαφή πορεία ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Παράλληλα, προτείνεται και η παροχή περισσότερης στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.
Της ακύρωσης της συνάντησης κορυφής με τον Πούτιν προηγήθηκε τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ.
Οι δύο διπλωμάτες επρόκειτο να συναντηθούν αυτή την εβδομάδα για να προετοιμάσουν τη συνάντηση κορυφής μεταξύ των ηγετών, αλλά, όπως ανακοινώθηκε από τον Λευκό Οίκο, η μεταξύ τους συνάντηση κρίθηκε μη αναγκαία έπειτα από την τηλεφωνική επικοινωνία.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, πρόεδρος Τραμπ δεν σχεδιάζει να συναντηθεί με τον Πούτιν στο άμεσο μέλλον.
Τον περασμένο Αύγουστο, οι δύο ηγέτες είχαν πραγματοποιήσει συνάντηση στην Αλάσκα, η οποία δεν απέφερε πρόοδο στις ειρηνευτικές προσπάθειες. Μετά τη σύνοδο, ο Πούτιν είχε συμφωνήσει να συναντηθεί με τον Ζελένσκι, ωστόσο η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε.
Οι σχέσεις Ρούτε–Τραμπ
Στις 18 Αυγούστου, ο Ρούτε επισκέφθηκε τον Λευκό Οίκο για να συμμετάσχει σε πολυμερή συνάντηση με τον Τραμπ, τον Ζελένσκι και άλλους Ευρωπαίους ηγέτες.
Οι δύο άνδρες είχαν επίσης συναντηθεί στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που πραγματοποιήθηκε στις 25 Ιουνίου στη Χάγη, όπου φάνηκε η στενή σχέση τους. Ο Ρούττε εξήρε την ηγεσία του Τραμπ στην προσπάθεια να ωθήσει τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες και επαίνεσε τις ένεργειές του για την αποδόμηση των πυρηνικών δυνατοτήτων του Ιράν.
Κατά τη διάρκεια διμερούς συνάντησης στο περιθώριο της συνόδου, ο Ρούτε είχε παρομοιάσει τον Τραμπ με πατέρα, σχόλιο που έγινε αμέσως πολύ δημοφιλές. Αργότερα υπερασπίστηκε τα λόγια του, λέγοντας πως θεωρεί τον Τραμπ καλό και αξιέπαινο φίλο.
Πιστός υποστηρικτής της Ουκρανίας, ο Ρούττε υπηρετεί ως γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ από την 1η Οκτωβρίου 2024. Έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη στήριξη της Ευρώπης προς την Ουκρανία από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στη χώρα το 2022.
Ο Ρούττε συνέβαλε επίσης στην επίτευξη δέσμευσης των μελών του ΝΑΤΟ για αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ έως το 2035, ποσοστό που αντιπροσωπεύει σημαντική άνοδο σε σχέση με τον προηγούμενο στόχο του 2%.
