Ο υπερτουρισμός αποτελεί διαρκές ζήτημα στον τομέα των ταξιδιών, με την τάση να εντείνεται μετά την πανδημία. Προορισμοί που παραδοσιακά δέχονταν μεγάλους αριθμούς επισκεπτών απόλαυσαν μια πολυπόθητη ανάπαυλα κατά τη διάρκεια των περιορισμών στις μετακινήσεις.
Ωστόσο, με το άνοιγμα των συνόρων, καταγράφηκε αιφνίδια επιστροφή μεγάλων ροών τουριστών.
Το TravelPulse έχει καλύψει εκτενώς το φαινόμενο του υπερτουρισμού, παρουσιάζοντας πώς διάφορες περιοχές προχωρούν στη θέσπιση νόμων για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων συνεπειών, όπως η πίεση σε ευαίσθητα οικοσυστήματα και ιστορικά μνημεία, η αύξηση του κόστους στέγασης λόγω των βραχυχρόνιων μισθώσεων και η υπερσυγκέντρωση κόσμου.
Ο υπερτουρισμός έχει δημιουργήσει και νέες τάσεις, όπως οι εναλλακτικοί προορισμοί και οι «προορισμοί αντίγραφο», που προωθούν πιο οικονομικές και λιγότερο προβεβλημένες περιοχές με παρόμοιες εμπειρίες.
Ακολουθεί μια συνοπτική παρουσίαση των κυριότερων αλλαγών σε περιοχές που έχουν απασχολήσει την ειδησεογραφία τον τελευταίο χρόνο.
Άμστερνταμ
Το Άμστερνταμ είναι από τους προορισμούς που έχουν υιοθετήσει τους περισσότερους περιοριστικούς νόμους κατά του υπερτουρισμού τα τελευταία χρόνια. Πέρσι απασχόλησε διεθνώς τα μέσα ενημέρωσης όταν ανακοίνωσε την απαγόρευση κατασκευής νέων ξενοδοχείων και σχέδιο για μείωση κατά 50% του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων που προσεγγίζουν την πόλη έως το 2028.
Τον Ιούλιο, ανακοινώθηκε ότι ο αριθμός των μεγάλων κρουαζιερόπλοιων θα μειωθεί στο μισό έως το 2026, ενώ το λιμάνι Veemkade θα καταργηθεί έως το 2035.
Τον Δεκέμβριο, κάτοικοι της πόλης διαδήλωσαν, διαμαρτυρόμενοι ότι ο αριθμός των τουριστών καθιστά ορισμένα τμήματα της πόλης μη βιώσιμα και συμβάλλει στην αύξηση των τιμών ακινήτων.
Νίκαια, Γαλλία
Στις 24 Ιανουαρίου 2025, ο δήμαρχος της Νίκαιας υπέγραψε απόφαση με την οποία απαγορεύεται η προσέγγιση κρουαζιερόπλοιων με περισσότερους από 900 επιβάτες, μέτρο που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από τον Ιούλιο. Παράλληλα, επιδιώκεται η μετατροπή των λιμανιών της πόλης ώστε να επιτρέπεται σε μικρότερα πλοία να συνδέονται με το δίκτυο ηλεκτροδότησης κατά την παραμονή τους.
Αν και δεν είχαν προγραμματιστεί προσεγγίσεις μεγάλων πλοίων για φέτος το καλοκαίρι, το πρόγραμμα επισκέψεων της πόλης περιλαμβάνει 124 μικρά και μεσαίου μεγέθους πλοία που πληρούν τις νέες προδιαγραφές.
Ισπανία
Η Ισπανία πρωταγωνίστησε στη δημόσια συζήτηση για τον υπερτουρισμό το περασμένο έτος. Κάτοικοι πόλεων όπως η Βαρκελώνη και η Πάλμα ντε Μαγιόρκα βγήκαν κατά χιλιάδες στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν για τον συνωστισμό και την κρίση στέγασης, που αποδίδεται κυρίως στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Ως ο δεύτερος πιο δημοφιλής τουριστικός προορισμός παγκοσμίως, η Βαρκελώνη αναπόφευκτα αντιμετωπίζει τέτοιου είδους προκλήσεις. Το 2024 θεσπίστηκαν νέοι νόμοι με στόχο την αλλαγή της κατάστασης. Η πόλη φιλοδοξεί να καταργήσει πλήρως τις βραχυχρόνιες μισθώσεις έως το 2028. Η Αλικάντε έχει ήδη απαγορεύσει την έκδοση νέων αδειών για τέτοιες μισθώσεις για τα επόμενα δύο χρόνια.
Η κεντρική κυβέρνηση προτείνει την επιβολή φόρου 100% στην αγορά ακινήτων από πολίτες εκτός ΕΕ ως αποτρεπτικό μέτρο.
Ελλάδα
Και η Ελλάδα έλαβε μέτρα για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού το προηγούμενο έτος. Αυξήθηκε ο φόρος διαμονής, με στόχο τη συγκέντρωση επιπλέον πόρων για την αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών, όπως οι πυρκαγιές, με προσδοκώμενα έσοδα 300 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε επίσης την πρόθεση να περιοριστεί ο αριθμός των κρουαζιερόπλοιων που επισκέπτονται νησιά όπως η Σαντορίνη και η Μύκονος εντός του έτους. Αν και δεν έχει υπάρξει επίσημη ανακοίνωση για την υλοποίηση του μέτρου, παρόμοιοι περιορισμοί εφαρμόζονται ήδη αλλού.
Στην Ακρόπολη εφαρμόστηκε ημερήσιο όριο επισκεπτών στους 20.000.
Επιπλέον, οι επισκέπτες που φτάνουν σε Σαντορίνη και Μύκονο με κρουαζιερόπλοιο πλέον καταβάλλουν νέο τέλος 20 ευρώ για την προστασία των νησιών.
Ιταλία
Η Ιταλία, ως ένας από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς, έχει λάβει μέτρα για τον περιορισμό του υπερτουρισμού. Η Βενετία υπήρξε από τις πρώτες πόλεις παγκοσμίως που αναγνώρισαν δημόσια το πρόβλημα.
Η πόλη επέβαλε τέλος εισόδου για μονοήμερες επισκέψεις κατά τις περιόδους αιχμής και όριο στον αριθμό συμμετεχόντων ανά τουριστική ομάδα, με μέγιστο τους 25 επισκέπτες. Η Ρώμη εξετάζει περιορισμούς στην πρόσβαση στη Φοντάνα ντι Τρέβι λόγω συνωστισμού.
Τον Δεκέμβριο, η ιταλική κυβέρνηση απαγόρευσε τις αυτόματες διαδικασίες εισόδου σε καταλύματα, όπως τα κουτιά με κλειδιά έξω από καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης τύπου Airbnb, εν όψει του Ιωβηλαίου Έτους 2025, που αναμένεται να προσελκύσει εκατομμύρια επισκέπτες.
Τσεχία
Η Τσεχία ενίσχυσε τον έλεγχο των μη καταγεγραμμένων βραχυχρόνιων μισθώσεων σε πόλεις όπως η Πράγα, από τον Σεπτέμβριο του 2024. Αν και το μέτρο δεν επηρεάζει άμεσα τους τουρίστες, ενισχύει την εποπτεία των ιδιοκτητών και συμβάλλει στην αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης.
Ιαπωνία
Η Ιαπωνία κατέγραψε σημαντική άνοδο της τουριστικής κίνησης μετά την πανδημία, εν μέρει λόγω της διακοπής των ταξιδιών αλλά και της υποτίμησης του γεν, που καθιστά την επίσκεψη πιο οικονομική.
Ως απάντηση, η χώρα υιοθέτησε ορισμένα μέτρα: κατασκευάστηκε σιδηροδρομική γραμμή υψηλής ταχύτητας προς την λιγότερο επισκέψιμη επαρχία Φουκούι, τοποθετήθηκαν φράγματα σε σημεία με υψηλό συνωστισμό, όπως περιοχές για φωτογραφίες με φόντο το Φούτζι, ενώ εξετάζεται η αύξηση των τελών εισόδου σε εμβληματικά αξιοθέατα.
Αναμένεται και νέα δέσμη μέτρων εντός του έτους λόγω της αυξημένης επισκεψιμότητας.
Εθνικά πάρκα, ΗΠΑ
Τον Αύγουστο του 2024, το Ίδρυμα Εθνικών Πάρκων των ΗΠΑ έλαβε επιχορήγηση 100 εκατομμυρίων δολαρίων από το Lilly Endowment Inc., προκειμένου να εκπονηθούν σχέδια για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων του υπερτουρισμού. Κατά και μετά την πανδημία, εφαρμόστηκαν συστήματα κρατήσεων σε δημοφιλή πάρκα για τον έλεγχο της ημερήσιας επισκεψιμότητας.
Ωστόσο, η απόλυση περίπου 4.000 εργαζομένων στα πάρκα από την κυβέρνηση Τραμπ, σε συνδυασμό με τις φήμες περί περικοπών στη χρηματοδότηση, έχουν δημιουργήσει αβεβαιότητα για το μέλλον των εθνικών πάρκων.
