Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊσί βρέθηκε νεκρός στον τόπο συντριβής του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε τη Δευτέρα, μετά από πολύωρη έρευνα σε μια ομιχλώδη, ορεινή περιοχή στα βορειοδυτικά της χώρας, όπως μετέδωσε το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων IRNA. Ο κος Ραϊσί ήταν 63 ετών.
Μαζί με τον κο Ραϊσί ταξίδευαν ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, ο κυβερνήτης της ιρανικής επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν και άλλοι αξιωματούχοι και σωματοφύλακες.
Νωρίς το πρωί της Δευτέρας, οι τουρκικές αρχές έδωσαν στη δημοσιότητα αυτό που περιέγραψαν ως υλικό από drone που έδειχνε κάτι που φαινόταν να είναι φωτιά στην ερημιά και το οποίο «υποπτεύθηκαν ότι ήταν συντρίμμια ελικοπτέρου». Οι συντεταγμένες που αναφέρονταν στο υλικό τοποθετούσαν τη φωτιά περίπου 20 χιλιόμετρα νότια των συνόρων Αζερμπαϊτζάν-Ιράν στην πλευρά ενός απότομου βουνού.
Πλάνα που κυκλοφόρησαν από το IRNA νωρίς τη Δευτέρα έδειχναν αυτό που το πρακτορείο περιέγραψε ως το σημείο συντριβής, απέναντι από μια απότομη κοιλάδα σε μια πράσινη οροσειρά. Στρατιώτες που μιλούσαν την τοπική αζερική γλώσσα είπαν: «Εκεί είναι, το βρήκαμε».
Η κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι οι εικόνες από το σημείο έδειχναν το αεροσκάφος να προσκρούει σε μια βουνοκορφή, αν και δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση για την αιτία της συντριβής.
Το IRNA ανέφερε ότι ο κος Ραϊσί πετούσε με ένα ελικόπτερο Bell 212 αμερικανικής κατασκευής.
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος κατέχει την απόλυτη εξουσία και έχει τον τελευταίο λόγο για την εξωτερική πολιτική και το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, προσπάθησε να καθησυχάσει τους Ιρανούς, λέγοντας ότι δεν θα υπάρξει καμία διαταραχή στις κρατικές υποθέσεις.
Σύμφωνα με το ιρανικό σύνταγμα, αν ο πρόεδρος πεθάνει, αναλαμβάνει καθήκοντα ο πρώτος αντιπρόεδρος του Ιράν με τη συγκατάθεση του Χαμενεΐ και προκηρύσσονται νέες προεδρικές εκλογές εντός 50 ημερών. Ο πρώτος αντιπρόεδρος Μοχάμαντ Μοχμπέρ είχε ήδη αρχίσει να δέχεται τηλεφωνήματα από αξιωματούχους και ξένες κυβερνήσεις κατά την απουσία του κου Ραϊσί, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Έρευνες
Οι ομάδες διάσωσης έπρεπε να παλέψουν με χιονοθύελλες και δύσβατα εδάφη όλη τη νύχτα για να φτάσουν στα συντρίμμια τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας.
«Όταν ανακαλύφθηκε το σημείο της συντριβής, δεν υπήρχαν σημάδια ζωής μεταξύ των επιβατών του ελικοπτέρου», δήλωσε ο επικεφαλής της Ερυθράς Ημισελήνου του Ιράν Πιρχοσεΐν Κολιβάντ στην κρατική τηλεόραση.
Το βίντεο έδειξε μια ομάδα διάσωσης με φωτεινά μπουφάν και φακούς κεφαλής να συνωστίζεται γύρω από μια συσκευή GPS καθώς έψαχναν πεζοί σε μια κατάμαυρη βουνοπλαγιά μέσα στη χιονοθύελλα.
Πολλές χώρες είχαν εκφράσει την ανησυχία τους και είχαν προσφέρει βοήθεια.
Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν είχε ενημερωθεί για τις αναφορές σχετικά με τη συντριβή, ενώ η Ευρωπαϊκή Ένωση προσέφερε τεχνολογία δορυφορικής χαρτογράφησης έκτακτης ανάγκης.
Η θητεία του Εμπραχίμ Ραϊσί
Ο κος Ραϊσί ήταν ένας σκληροπυρηνικός πολιτικός, ο οποίος παλαιότερα ήταν επικεφαλής του δικαστικού σώματος της χώρας.
Βρισκόταν στα σύνορα με το Αζερμπαϊτζάν νωρίς την Κυριακή για να εγκαινιάσει ένα φράγμα με τον πρόεδρο του Αζερμπαϊτζάν Ιλχάμ Αλίεφ. Πρόκειται για το τρίτο φράγμα που κατασκευάζουν οι δύο χώρες στον ποταμό Αράς. Η επίσκεψη έγινε παρά τις ψυχρές σχέσεις μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, που οφείλονται μεταξύ άλλων στην ένοπλη επίθεση στην πρεσβεία του Αζερμπαϊτζάν στην Τεχεράνη το 2023 και στις διπλωματικές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με το Ισραήλ, το οποίο η σιιτική θεοκρατία του Ιράν θεωρεί ως τον κύριο εχθρό της στην περιοχή.
Ο κος Ραϊσί κέρδισε τις προεδρικές εκλογές του 2021, μια ψηφοφορία στην οποία σημειώθηκε η χαμηλότερη συμμετοχή στην ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας. Ο κος Ραϊσί υπόκειτο σε κυρώσεις από τις Ηνωμένες Πολιτείες, εν μέρει λόγω της εμπλοκής του στη μαζική εκτέλεση χιλιάδων πολιτικών κρατουμένων τα χρόνια μετά την επανάσταση του 1979.
Κατά τη διάρκεια της θητείας του κου Ραϊσί, το Ιράν εμπλούτισε ουράνιο σχεδόν σε οπλικό επίπεδο, παρεμποδίζοντας παράλληλα τις διεθνείς επιθεωρήσεις. Το Ιράν εξόπλισε τη Ρωσία στον πόλεμο με την Ουκρανία και εξαπέλυσε μαζική επίθεση με μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους κατά του Ισραήλ εν μέσω του πολέμου του Ισραήλ κατά της τρομοκρατικής ομάδας Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Επίσης, συνέχισε να εξοπλίζει τρομοκρατικές ομάδες αντιπροσώπων στη Μέση Ανατολή, όπως οι Χούτι της Υεμένης και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
Οι μαζικές διαμαρτυρίες στη χώρα μαίνονται εδώ και χρόνια.
Η πιο πρόσφατη αφορούσε τον θάνατο της Μαχσά Αμινί το 2022, μιας γυναίκας που είχε συλληφθεί νωρίτερα επειδή φέρεται να παραβίασε τις αυστηρές απαιτήσεις της χώρας για το χιτζάμπ (τη μαντίλα). Η πολύμηνη βίαιη καταστολή του καθεστώτος που ακολούθησε τις διαδηλώσεις είχε ως αποτέλεσμα να σκοτωθούν περισσότεροι από 500 άνθρωποι και να συλληφθούν περισσότεροι από 22.000.
Τον Μάρτιο, μια ερευνητική επιτροπή των Ηνωμένων Εθνών διαπίστωσε ότι το Ιράν ήταν υπεύθυνο για τη «σωματική βία» που οδήγησε στον θάνατο της κας Αμινί.
Από το Web Staff, με πληροφορίες από το Associated Press και το Reuters
Επιμέλεια: Αλία Ζάε
