Επικαιροποιημένο Ψήφισμα για την Ασφάλεια των Δημοσιογράφων και το Ζήτημα της Ατιμωρησίας, το οποίο παρουσιάστηκε από την Ελλάδα μαζί με την Αυστρία, την Κόστα Ρίκα, τη Γαλλία και την Τυνησία, υιοθετήθηκε ομόφωνα από την 3η Επιτροπή του ΟΗΕ.
Το νέο Ψήφισμα εισάγει διατάξεις που αντανακλούν πρόσφατες εξελίξεις στη διεθνή επικαιρότητα, δίνοντας έμφαση στην προστασία δημοσιογράφων που καλύπτουν την κλιματική κρίση, στη διαχείριση απειλών που προκύπτουν από προηγμένες τεχνολογίες και στην ενίσχυση της λογοδοσίας των ψηφιακών πλατφορμών.
Καινοτομία αποτελεί η αναφορά στην προστασία δημοσιογράφων που καλύπτουν ζητήματα κλιματικής αλλαγής, περιβάλλοντος και φυσικών καταστροφών. Πρόκειται για ενίσχυση του ψηφίσματος του 2023, το οποίο αναγνώριζε μεν τη συμβολή τους, αλλά δεν περιλάμβανε ξεχωριστή καταδίκη επιθέσεων ούτε ρητή έκκληση για πλήρεις και ανεξάρτητες έρευνες. Η νέα διάταξη αντανακλά την αύξηση τέτοιων περιστατικών διεθνώς, καθώς και τις επιπτώσεις τους στην ελευθερία της πληροφόρησης σε περιβαλλοντικά ευαίσθητους τομείς.
Σημαντική διαφοροποίηση αποτελεί επίσης η διεύρυνση των διατάξεων για την τεχνητή νοημοσύνη και τις ψηφιακές πλατφόρμες. Στο νέο κείμενο, η τεχνητή νοημοσύνη αντιμετωπίζεται όχι μόνο ως πιθανό εργαλείο παραπληροφόρησης, αλλά και ως τεχνολογία που μπορεί να διευκολύνει στοχευμένη παρενόχληση δημοσιογράφων, τη δημιουργία παραποιημένων βίντεο και συστηματικές εκστρατείες δυσφήμισης.
Επιπλέον, για πρώτη φορά, το Ψήφισμα ζητεί από τις ψηφιακές πλατφόρμες να εφαρμόζουν δεσμευτικούς μηχανισμούς δέουσας επιμέλειας, διαφάνειας και διαχείρισης επιθέσεων κατά δημοσιογράφων —πρόβλεψη που απουσίαζε από το κείμενο του 2023.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι ενισχυμένες αναφορές στην εξωεδαφική στοχοποίηση, καθώς το νέο κείμενο καταδικάζει όχι μόνο επιθέσεις και παρακολούθηση, αλλά και πρακτικές ψηφιακής παρενόχλησης και στοχοποίησης που προέρχονται από ξένους φορείς. Η προσθήκη αυτή αντανακλά πρόσφατες διεθνείς υποθέσεις ψηφιακής και διακρατικής καταστολής.
Παράλληλα, το φετινό κείμενο ενισχύει τις αναφορές στις απειλές κατά των γυναικών δημοσιογράφων. Ενώ το Ψήφισμα του 2023 περιλάμβανε γενικότερες διατυπώσεις, το νέο κείμενο εισάγει πιο συγκεκριμένες επιχειρησιακές απαιτήσεις για διαδικασίες πρόληψης, υποστήριξης θυμάτων και ερευνών με έμφυλη διάσταση, ιδίως για περιστατικά σε ψηφιακά περιβάλλοντα.
Επιπλέον, το Ψήφισμα καλεί τα κράτη να καταγράφουν περιστατικά που σχετίζονται με δημοσιογράφους που καλύπτουν κλιματικά και περιβαλλοντικά θέματα, ενώ το κείμενο του 2023 περιοριζόταν σε γενική υποχρέωση συλλογής δεδομένων ανά φύλο.
Κατά την παρουσίαση της απόφασης, η Μόνιμη Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης κ. Μπαλτά, τόνισε ότι η αναθεωρημένη μορφή του Ψηφίσματος «διατηρεί το θέμα ψηλά στην ατζέντα του ΟΗΕ» και ότι οι νέες διατάξεις «ανταποκρίνονται στις αυξανόμενες απειλές που αντιμετωπίζουν οι δημοσιογράφοι διεθνώς». Η ασφάλειά τους, σημείωσε, «αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση για ειρηνικές, ανθεκτικές και δημοκρατικές κοινωνίες».
Σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ, η Μόνιμη Αντιπροσωπεία της Ελλάδας στον ΟΗΕ αναφέρει ότι «η Ελλάδα θα συνεχίσει να πρωτοστατεί στην προώθηση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης και στην προστασία των δημοσιογράφων και των εργαζομένων στα μέσα ενημέρωσης».
Της Γεωργίας Γαραντζιώτη
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
