Η κυβέρνηση του Νεπάλ ανέπτυξε στρατιωτικές δυνάμεις για περιπολίες, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει τη σοβαρότερη πολιτική και κοινωνική αναταραχή των τελευταίων δεκαετιών.
Ο εκπρόσωπος του στρατού, Ράτζα Ραμ Μπασνέτ, ανέφερε στις 10 Σεπτεμβρίου ότι η πρώτη προτεραιότητα είναι «η ομαλοποίηση της κατάστασης», τονίζοντας πως ο στρατός παραμένει «δεσμευμένος να προστατεύσει τη ζωή και την περιουσία των πολιτών». Σε ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ την ίδια ημέρα, οι ένοπλες δυνάμεις κάλεσαν τους πολίτες να συνεργάζονται έγκαιρα με τις αρμόδιες αρχές για την αντιμετώπιση των συνεπειών των διαδηλώσεων.
Προειδοποίησαν δε ότι οι κινητοποιήσεις, όταν συνοδεύονται από βανδαλισμούς, λεηλασίες, εμπρησμούς και επιθέσεις σε πρόσωπα ή υποδομές, μπορούν να προκαλέσουν ανεπανόρθωτες ζημιές σε εθνικά περιουσιακά στοιχεία. Σύμφωνα με τη στρατιωτική ανακοίνωση, ο στρατός μπορεί να κινητοποιηθεί σε συνεργασία με την τοπική διοίκηση, κάθε φορά που η δημόσια τάξη τίθεται σε σοβαρή απειλή.
Το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι έως τις 10 Σεπτεμβρίου οι νεκροί ανέρχονταν σε 25, ενώ οι τραυματίες έφταναν τους 633.
Μαζικές επιθέσεις και φωτιές σε κυβερνητικά κτίρια
Η κινητοποίηση του στρατού είναι σπάνιο φαινόμενο στο Νεπάλ, ωστόσο κρίθηκε αναγκαία καθώς η αστυνομία απέτυχε να περιορίσει τις μαζικές ταραχές. Δεκάδες χιλιάδες διαδηλωτές πυρπόλησαν κυβερνητικά κτίρια και επιτέθηκαν σε πολιτικούς. Η χώρα, που βρίσκεται γεωγραφικά ανάμεσα στην Ινδία και την Κίνα, βιώνει τη χειρότερη αναταραχή εδώ και δεκαετίες.
Ο πρωθυπουργός Κ.Π. Σάρμα Όλι, πρόεδρος του Κομμουνιστικού Κόμματος Νεπάλ (Ενωτικό Μαρξιστικό–Λενινιστικό), υπέβαλε την παραίτησή του στις 9 Σεπτεμβρίου. Οι διαδηλώσεις, γνωστές ως «η εξέγερση της Γενιάς Z», ξεκίνησαν όταν η κυβέρνηση απαγόρευσε τη χρήση κοινωνικών δικτύων όπως το Facebook, το Χ και το YouTube, επιβάλλοντας αυστηρούς κανονισμούς για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης.
Η οργή εκδηλώθηκε με επιθέσεις σε κτίρια και ξυλοδαρμούς βουλευτών και υπουργών. Εμπρησμοί σημειώθηκαν στις ιδιωτικές κατοικίες του Όλι, του προέδρου Ραμ Τσάντρα Πουντέλ και του πρώην πρωθυπουργού Πρατσάντα (Πούσπα Καμάλ Νταχάλ), ηγέτη του Κομμουνιστικού Κόμματος Νεπάλ (Μαοϊκό Κέντρο). Στρατιωτικά ελικόπτερα χρησιμοποιήθηκαν για την απομάκρυνση πολιτικών σε ασφαλείς περιοχές.
Ακόμη και το κτίριο του ομίλου Kantipur Publications, του μεγαλύτερου μέσου ενημέρωσης της χώρας, έγινε στόχος εμπρησμού και υπέστη σοβαρές ζημιές, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν αναφερθεί τραυματισμοί, σύμφωνα με την εφημερίδα The India Times.
Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχία για την ασφάλεια
Στις 9 Σεπτεμβρίου, η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Κατμαντού προειδοποίησε τους Αμερικανούς πολίτες που βρίσκονται στη χώρα να παραμείνουν σε ασφαλή σημεία μέχρι νεωτέρας, αποφεύγοντας κάθε μετακίνηση που δεν είναι απολύτως αναγκαία. Ανακοίνωσε επίσης ότι οι πτήσεις από το διεθνές αεροδρόμιο Τριμπχουβάν στην πρωτεύουσα και από το αεροδρόμιο της Ποκάρα έχουν ανασταλεί επ’ αόριστον.
Η Ινδία συγκάλεσε έκτακτο υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας αργά στις 9 Σεπτεμβρίου για να εξετάσει τις εξελίξεις στον γειτονικό της χώρα. Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι ανήρτησε στο Χ ότι η σταθερότητα, η ειρήνη και η ευημερία του Νεπάλ είναι υψίστης σημασίας για την Ινδία, καλώντας τους Νεπαλέζους να στηρίξουν την ειρήνη.
Ο πρώην βασιλιάς Γκιάνεντρα Σαχ, τελευταίος μονάρχης της χώρας μέχρι την κατάργηση της μοναρχίας το 2008, καταδίκασε την αιματοχυσία, υπογραμμίζοντας ότι είναι «ιδιαίτερα καταδικαστέο να σκοτώνονται και να τραυματίζονται εκατοντάδες άνθρωποι χωρίς να ικανοποιούνται τα δίκαια αιτήματα της νεολαίας», προσθέτοντας ότι η πρακτική αυτή έρχεται σε αντίθεση με τις αξίες της φιλειρηνικής νεπαλέζικης κοινωνίας.
Σχέσεις με την Κίνα και το κομμουνιστικό φάσμα
Το πολιτικό σκηνικό του Νεπάλ χαρακτηρίζεται από την παρουσία πολλών κομμουνιστικών κομμάτων, όπως το Κομμουνιστικό Κόμμα Νεπάλ (Ενωτικό Μαρξιστικό–Λενινιστικό, CPN-UML) και το Κομμουνιστικό Κόμμα Νεπάλ (CPN). Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) διατηρεί επίσημες σχέσεις με αμφότερα.
Τον Ιούνιο του 2022, ο επικεφαλής του Διεθνούς Τμήματος του ΚΚΚ, Λιου Τζιαντσάο, πραγματοποίησε διαδικτυακές συνομιλίες με τους ηγέτες των δύο κομμάτων. Στη συνέχεια, υπογράφηκε μνημόνιο συνεργασίας και ανταλλαγής, με τους Νεπαλέζους πολιτικούς να επαναβεβαιώνουν την αρχή της «Μίας Κίνας», δεσμευόμενοι ότι δεν θα επιτρέψουν αντικινεζική δραστηριότητα στο έδαφός τους και εκφράζοντας στήριξη στα έργα της Πρωτοβουλίας «Μία ζώνη, ένας δρόμος».
Του Owen Evans
Με τη συμβολή του T.J. Muscaro και πληροφορίες από Reuters και Associated Press
