Η νέα νομοθετική ρύθμιση του υπουργείου Ανάπτυξης, που κατατέθηκε στη Βουλή, επιτρέπει στην ONEX να επεκτείνει τις δραστηριότητές της πέρα από τη ναυπηγοεπισκευή, εντάσσοντας στον σχεδιασμό εμπορική και ενεργειακή λειτουργία, καθώς και λιμενικό έργο σε στρατηγικό επίπεδο. Με το νέο σχέδιο για τα Ναυπηγεία Ελευσίνας, θα μπορούν να μεταφέρονται προϊόντα όπως LNG, containers και χύδην φορτία, ενώ θα υπάρξει και σύνδεση με το Θριάσιο που μετατρέπεται σε κόμβο logistics όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου.
Αυτό σημαίνει ότι η Ελευσίνα δεν θα είναι πλέον μόνο χώρος συντήρησης πλοίων, αλλά πολυ-τομεακός κόμβος με διεθνείς προεκτάσεις.
Στο πλαίσιο της ρύθμισης παραχωρούνται επιπλέον 400 στρέμματα, ώστε να αναπτυχθούν νέες λιμενικές, εμπορικές και αμυντικές υποδομές. Η κίνηση αυτή ανοίγει χώρο για νέες βιομηχανικές εγκαταστάσεις, ενισχύει τη ναυπηγική δυναμικότητα και επιτρέπει στο λιμάνι να λειτουργήσει ανεξάρτητα και εμπορικά.
Σύμφωνα με τη νέα ρύθμιση δίνεται η δυνατότητα στην Αμερικανική Αναπτυξιακή Τράπεζα (DFC) να χρηματοδοτήσει τις επιπλέον εργασίες.
Όπως έχει δηλώσει το υπουργείο Ανάπτυξης, η προσπάθεια αυτή είναι «προς όφελος των εργαζομένων, της ανάπτυξης και της πατρίδας».
Δεύτερος Πειραιάς στη Δυτική Αττική
Η θέση της Ελευσίνας, με άμεση πρόσβαση σε κεντρικούς άξονες, σιδηροδρομικές υποδομές και σε διεθνές δίκτυο εμπορίου, την καθιστά μοναδική πύλη προς την Ευρώπη. Προβάλλεται ως ένας δυτικός εμπορικός πόλος, σε επίπεδο logistics, ενέργειας, αμυντικής βιομηχανίας και ναυτιλιακών υπηρεσιών.
Πηγές του υπουργείου Ανάπτυξης τονίζουν ότι το νέο σχέδιο συμπληρώνει το Λιμάνι του Πειραιά, δεν στοχεύει στην αντικατάστασή του.
Η Ελευσίνα αλλάζει ρόλο. Από μια πόλη με βιομηχανικό παρελθόν και περιβαλλοντική κόπωση, επαναπροσδιορίζεται ως πυλώνας της δυτικής πύλης της Ευρώπης. Η επένδυση του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ για το νέο λιμάνι, σε συνδυασμό με τις αναβαθμίσεις των ναυπηγείων και των σιδηροδρομικών-οδικών υποδομών, αποτελεί τον πυρήνα μιας γεωπολιτικής αναδιάταξης που έχει στραμμένο πάνω της το βλέμμα της Ουάσιγκτον.
Το σχέδιο έχει την ονομασία Διάδρομος Δυτικής Αττικής (Western Attica Corridor), και η σημασία του ξεπερνά κατά πολύ τα ελληνικά σύνορα. Το λιμάνι των 800 στρεμμάτων πρόκειται να αποτελέσει τη νέα θαλάσσια πύλη της Δύσης.
Στην ιδιοκτησία της ONEX, το νέο λιμάνι προσθέτει στην Ελευσίνα: υποδομές εμπορευματοκιβωτίων, ενεργειακές εγκαταστάσεις, κέντρα αποθήκευσης και υποστήριξης, άμεση σύνδεση με το Θριάσιο. Για πρώτη φορά η Ελλάδα αποκτά ενιαίο δίκτυο λιμένα-logistics που μπορεί να ανταγωνιστεί μεγάλες μεσογειακές πύλες μεταφορών.
Το Θριάσιο αναμένεται να αποτελέσει την αποθήκη της Ευρώπης στη Μεσόγειο. Ο εμπορευματικός κόμβος στο Θριάσιο, με 400.000 παλετοθέσεις και σιδηροδρομική πρόσβαση σε βόρειους διαδρόμους αναμένεται να επιταχύνει τη ροή των φορτίων προς τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη, να μειώσει την εξάρτηση από ενδιάμεσες χώρες και να φέρει την αναβάθμιση της Ελλάδας ως ευρωπαϊκού logistics hub.
Η Ελευσίνα, μαζί με την Αλεξανδρούπολη και τον Πειραιά, σχηματίζουν ένα τρίγωνο ενεργειακής και εμπορικής ισχύος.
Υποδομές που ξεμπλοκάρουν
Το project ενεργοποιεί παγωμένα έργα και την επανεκκίνηση κρίσιμων μεταφορικών δικτύων, όπως η σύνδεση της Λεωφόρου Σχιστού με την Αττική οδό που αφορά την ευρύτερη ζώνη Σκαραμαγκά/Πέραμα/Ναυπηγείων, με στόχο την καλύτερη πρόσβαση στις υποδομές (λιμάνι, logistis hub, σιδηρόδρομος κλπ), η αξιοποίηση υπόγειων σηράγγων στη λίμνη Κουμουνδούρου, που σχεδιάστηκαν για να συνδέσουν την περιοχή Σκαραμαγκά/Πειραιά/Εθνική οδό με την Αττική οδό — ένα σημαντικό οδικό, μεταφορικό δίκτυο, για το οποίο οι εργασίες ξεκίνησαν το 1991 με προβλεπόμενη παράδοση το 2003, αλλά έμειναν στάσιμες και δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ.
Θα ενισχυθεί, επίσης, ένας σιδηροδρομικός σταθμός εντός της ζώνης του λιμένα. Το πρόσφατο νέο νομοθετικό πλαίσιο και οι κινήσεις των διαχειριστών προβλέπουν σιδηροδρομική σύνδεση των ναυπηγείων-λιμένα Ελευσίνας με το δίκτυο του Θριάσιου Εμπορευματικού Κέντρου και μέσω αυτού με το εθνικό σιδηροδρομικό δίκτυο. Δηλαδή , η πρόθεση είναι να μετεξελιχθεί το λιμάνι σε hub με σιδηροδρομική πύλη, ώστε να συνδέεται εμπορευματικά και λογιστικά με το Θριάσιο και πέραν αυτού.
Ο αμυντικός βραχίονας
Τα Ναυπηγεία Ελευσίνας αναβαθμίζονται με δυνατότητα ναυπήγησης πολεμικών πλοίων έως 40.000 τόνων, ενισχύοντας αποφασιστικά την εγχώρια αμυντική βιομηχανία και τις διαταλαντικές συνεργασίες.
Η πιστοποίηση της ONEX από τις ΗΠΑ για υπηρεσίες του 6ου Αμερικανικού Στόλου δείχνει ότι η Ελευσίνα αποκτά ρόλο-κλειδί στον Νατοϊκό σχεδιασμό.
Η χρηματοδότηση των 125 εκατομμυρίων δολαρίων από τη U.S. International Development Finance Corporation εντάσσει το έργο σε μια ευρύτερη στρατηγική: διασφάλιση θαλάσσιων και χερσαίων διαδρομών του ΝΑΤΟ, ενίσχυση ενεργειακής ασφάλειας, νέα πύλη εμπορικής πρόσβασης προς την Ουκρανία και την Ανατολική Ευρώπη. Πρόκειται λοιπόν για γεωπολιτική αναδιάταξη.
Ο Διάδρομος Δυτικής Αττικής δεν περιορίζεται στη Δυτική Αττική. Σχεδιάζεται η προέκτασή του έως την Αλεξανδρούπολη, η οποία αποτελεί κρίσιμο συμφέρον για ΗΠΑ, ΝΑΤΟ και ΕΕ.
Το δίκτυο μετατρέπεται έτσι σε διάδρομο εμπορίου και στρατιωτικής υποστήριξης από τη Μεσόγειο έως τη Μαύρη Θάλασσα. Η Ελλάδα γίνεται γέφυρα της Δύσης σε μια περιοχή που αναδιαμορφώνεται από πολεμικές συγκρούσεις και μεγάλες δυνάμεις.
Τι σημαίνει για τους πολίτες
Η περιοχή που μέχρι χθές χαρακτηριζόταν περιβαλλοντικά φορτισμένη και υποβαθμισμένη προσελκύει πλέον νέες επενδύσεις, δημιουργεί χιλιάδες θέσεις εργασίας, βλέπει τις υποδομές της να αναβαθμίζονται θεαματικά.
Ταυτόχρονα, όμως, εγείρονται ερωτήματα: Πόσο θα προστατευθεί το περιβάλλον; Πώς θα διασφαλιστεί η διαφάνεια στις συμβάσεις; Θα ωφεληθούν πραγματικά οι τοπικές κοινωνίες ή μόνο οι μεγάλοι όμιλοι;
Τα έργα αναμένεται να ξεκινήσουν εντός του 2026 και να ολοκληρωθούν μέσα σε τρία χρόνια. Η Ελευσίνα από εργατοτεχνικό κέντρο της βαριάς βιομηχανίας περνά στην προηγμένη εποχή της άμυνας και των logistics, αποκτώντας διεθνή ρόλο.
Εάν υλοποιηθεί στον χρόνο και στην κλίμακα που ανακοινώνεται, η Ελλάδα μετατρέπεται σε βασική πύλη εμπορίου και ασφάλειας της Ευρώπης· η Δυτική Αττική θα αλλάξει ταυτότητα και μέλλον και η γεωπολιτική σημασία της χώρας εντός του ΝΑΤΟ θα ενισχυθεί κατακόρυφα.
Το νέο λιμάνι και ο Διάδρομος Δυτικής Αττικής φέρνουν την Ελλάδα στο επίκεντρο ενός σχεδίου όπου εμπόριο, άμυνα και γεωπολιτική ασφάλεια συγκλίνουν σε έναν ενιαίο άξονα, που καθορίζει το μέλλον της περιοχής. Η ανάπτυξη υπόσχεται αναγέννηση, αλλά απαιτεί σύγχρονα συστήματα αντιρρύπανσης και διαφάνειας στα έργα ώστε να διασφαλιστεί ότι η νέα εποχή δεν θα επαναλάβει λάθη του παρελθόντος.
