ΑΘΗΝΑ — Σε μια κίνηση που σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη αμυντική αναβάθμιση των τελευταίων δεκαετιών, η Ελλάδα ετοιμάζεται να υποδεχθεί τα μαχητικά αεροσκάφη 5ης γενιάς F-35 Lightning II. Η συμφωνία, που ενεργοποιήθηκε και επίσημα στις 25 Ιουλίου 2024, δεν αφορά απλώς την αγορά 20+20 υπερσύγχρονων αεροσκαφών. Αντιπροσωπεύει μια στρατηγική επένδυση που αναδιαμορφώνει την ισορροπία δυνάμεων στην Ανατολική Μεσόγειο και εκτοξεύει την Πολεμική Αεροπορία (ΠΑ) σε μια νέα, δικτυοκεντρική εποχή.
Το πρώτο ελληνικό F-35 αναμένεται να βγει από τη γραμμή παραγωγής στο Fort Worth του Τέξας το 2028, αλλά η προετοιμασία στην Ελλάδα έχει ήδη ξεκινήσει. Κέντρο των εξελίξεων είναι η 117η Πτέρυγα Μάχης στην Ανδραβίδα, η σημερινή «φωλιά» των θρυλικών F-4 Phantom.
Η ιστορική 338 Μοίρα «Άρης» στο μέλλον
Την τεράστια κληρονομιά των Phantom καλείται να συνεχίσει η 338η Μοίρα «Άρης». Η επιλογή της δεν είναι τυχαία. Μια μοίρα με πλούσια ιστορία επιλέχθηκε για να γυρίσει σελίδα και να περάσει στην εποχή της τεχνολογίας stealth. Ο πυρήνας της νέας μονάδας έχει ήδη σχηματιστεί. Ο Μοίραρχος και ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων έχουν επιλεγεί, ενώ σύντομα 14 πιλότοι και 60 τεχνικοί θα ταξιδέψουν στις ΗΠΑ για να μυηθούν στα μυστικά του F-35.
Η εκπαίδευση δεν περιορίζεται στα στενά όρια της 338 Μοίρας. Σε μια έξυπνη κίνηση στρατηγικής, η ΠΑ στέλνει στις ΗΠΑ και πιλότους από άλλες πολεμικές μοίρες. Ο στόχος είναι σαφής: η γνώση και η νέα φιλοσοφία των δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων πρέπει να διαχυθεί σε ολόκληρο τον στόλο των μαχητικών, από τα Rafale μέχρι τα F-16 Viper.
Ένας «πολλαπλασιαστής ισχύος» στον ουρανό του Αιγαίου
Τι καθιστά όμως το F-35 τόσο ξεχωριστό; Δεν είναι μόνο η ικανότητά του να παραμένει «αόρατο» στα εχθρικά ραντάρ. Η πραγματική επανάσταση βρίσκεται στον ρόλο του του «ιπτάμενου εγκεφάλου». Το αεροσκάφος συλλέγει, επεξεργάζεται και μοιράζεται τεράστιο όγκο πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο με όλες τις φίλιες δυνάμεις, σε αέρα, θάλασσα και ξηρά.
Ουσιαστικά, ένα F-35 μπορεί να καθοδηγεί τα F-16 Viper και τα Rafale, δίνοντάς τους στόχους χωρίς καν να αποκαλύπτει τη δική του θέση. Αυτή η συνέργεια τριών διαφορετικών τύπων μαχητικών, το καθένα με προηγμένα ραντάρ AESA, δημιουργεί ένα σχεδόν αδιαπέραστο πλέγμα ισχύος πάνω από το Αιγαίο.
Γεωπολιτική σκακιέρα και η απουσία της Τουρκίας
Η είσοδος της Ελλάδας στο «κλειστό κλαμπ» των χωρών που διαθέτουν F-35 έρχεται σε μια στιγμή που η Τουρκία παραμένει εκτός προγράμματος, λόγω της απόκτησης του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος S-400. Αυτή η εξέλιξη διευρύνει αναπόφευκτα το ποιοτικό χάσμα μεταξύ των δύο χωρών. Την ώρα που η Αθήνα θα εντάσσει στον στόλο της 20 F-35, παράλληλα με 24 Rafale και έναν αναβαθμισμένο στόλο 121 F-16 Viper, η Άγκυρα αναζητά εναλλακτικές λύσεις.
Η επιλογή της Ελλάδας δεν είναι απλώς μια στρατιωτική προμήθεια. Είναι μια βαθιά πολιτική και διπλωματική επένδυση που ενισχύει περαιτέρω τις στρατηγικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, οι οποίες βλέπουν την Αθήνα ως έναν πυλώνα σταθερότητας στη νοτιοανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ.
Το χρονοδιάγραμμα και η «Ασπίδα του Αχιλλέα»
Η παραγωγή των πρώτων ελληνικών F-35 θα ξεκινήσει το 2027, με τα πρώτα αεροσκάφη να παραδίδονται στις ΗΠΑ στα τέλη του 2028 για την εκπαίδευση των πιλότων. Η άφιξή τους στην Ανδραβίδα αναμένεται γύρω στα 2030, με τον στόλο να καθίσταται πλήρως επιχειρησιακός μέχρι το 2033. Η Ελλάδα διατηρεί, επίσης, το δικαίωμα για την προμήθεια άλλων 20 αεροσκαφών μετά το 2030.
Η απόκτηση των F-35 αποτελεί την αιχμή του δόρατος ενός ευρύτερου αμυντικού σχεδιασμού, της «Ασπίδας του Αχιλλέα». Πρόκειται για ένα πολυεπίπεδο σύστημα αεράμυνας που θα προστατεύει τη χώρα από κάθε είδους απειλή, από βαλλιστικούς πυραύλους μέχρι μη επανδρωμένα, ενοποιώντας παλιά και νέα οπλικά συστήματα σε ένα ενιαίο, ευφυές δίκτυο.
