Ο πνευματικός ηγέτης του Θιβετιανού Βουδισμού, Δαλάι Λάμα, επιβεβαίωσε ότι σκοπεύει να μετενσαρκωθεί και ότι την αποκλειστική αρμοδιότητα για την αναγνώριση της μετενσάρκωσής του έχει το ίδρυμά του, το οποίο εδρεύει στη Ζυρίχη — εξέλιξη που αψηφά ανοιχτά τη θέση του Πεκίνου, το οποίο θεωρεί τον Δαλάι Λάμα αποσχιστική μορφή.
Η ανακοίνωση έγινε μέσω βιντεοσκοπημένου μηνύματος, λίγες ημέρες πριν από τα 90ά του γενέθλια, από το Νταραμσάλα στη βόρεια Ινδία, όπου διαμένει εξόριστος εδώ και 65 χρόνια, αφότου η κομμουνιστική Κίνα κατέλαβε το Θιβέτ.
Η δήλωση του Δαλάι Λάμα έδωσε τέλος στις εικασίες για το τέλος της διαδοχής μετενσαρκώσεών του, που αριθμεί πάνω από πέντε αιώνες.
Τόνισε ότι το Ίδρυμα Gaden Phodrang «διατηρεί την αποκλειστική αρμοδιότητα για την αναγνώριση της μελλοντικής μετενσάρκωσης» και υπογράμμισε ότι «κανείς άλλος δεν έχει την εξουσία να παρέμβει σε αυτό το ζήτημα».
Ως απάντηση, η εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών Μάο Νινγκ δήλωσε ότι το Πεκίνο διατηρεί το δικαίωμα έγκρισης του διαδόχου του Δαλάι Λάμα.
Σύμφωνα με την παράδοση του Θιβετιανού Βουδισμού, οι μετενσαρκωμένοι πνευματικοί ηγέτες αποκαλούνται με σεβασμό «Τούλκου». Σε αντίθεση με τους κοινούς ανθρώπους, θεωρείται ότι οι Τούλκου έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν πότε, πού και σε ποιον θα ξαναγεννηθούν.
Ένας τέτοιος Τούλκου είναι και ο νυν Δαλάι Λάμα, ο οποίος γεννήθηκε ως Λάμο Θόντουπ στις 6 Ιουλίου 1935 και αποτελεί τη 14η μετενσάρκωση.
Σύμφωνα με διαδικασία που ο ίδιος έχει περιγράψει στο παρελθόν, ένας Τούλκου ενδέχεται, πριν τον θάνατό του, να αφήσει επιστολές ή άλλες ενδείξεις για τον τόπο και τις συνθήκες εύρεσης της επόμενης μετενσάρκωσης. Ο εντοπισμός του διαδόχου γίνεται με έναν συνδυασμό μεθόδων, όπως η μαντεία ή η αναγνώριση προσώπων και αντικειμένων της προηγούμενης ζωής.
Ωστόσο, το κινεζικό καθεστώς έχει παρέμβει στο παρελθόν σε διαδικασία αναγνώρισης Τούλκου, συγκεκριμένα στην περίπτωση του 11ου Πάντσεν Λάμα. Το 1995, λίγες ημέρες αφότου ο Δαλάι Λάμα είχε αναγνωρίσει τον τότε εξάχρονο Γκεντούν Τσόεκι Νίμα ως μετενσάρκωση του Πάντσεν Λάμα, οι κινεζικές Αρχές απήγαγαν το παιδί και την οικογένειά του, οι οποίοι έκτοτε δεν έχουν εμφανιστεί ξανά, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ. Το Πεκίνο διόρισε στη συνέχεια ως Πάντσεν Λάμα τον τότε πεντάχρονο Γκιαντσέν Νόρμπου, επιλογή που η εξόριστη θιβετιανή κοινότητα δεν αναγνωρίζει.
Το 2011, ο Δαλάι Λάμα είχε ανακοινώσει ότι ενδέχεται να τερματίσει τον θεσμό της διαδοχής του. Είχε δηλώσει ότι θα συμβουλευτεί ανώτερους Θιβετιανούς μοναχούς, τον λαό και άλλους ακολούθους του Θιβετιανού Βουδισμού, προκειμένου να λάβει την τελική του απόφαση στα 90 του χρόνια.
Είχε επισημάνει δε ότι είναι «ιδιαίτερα ακατάλληλο οι Κινέζοι κομμουνιστές να αποφασίζουν για θέματα μετενσάρκωσης», καθώς, όπως είπε, «οι ίδιοι απορρίπτουν ανοιχτά ακόμη και την ιδέα προηγούμενων και μελλοντικών ζωών, πόσο μάλλον την έννοια των μετενσαρκωμένων Τούλκου».
Προέτρεψε τους ακολούθους του να μην αναγνωρίσουν ή αποδεχθούν κανέναν υποψήφιο που θα επιλεγεί για πολιτικούς σκοπούς από οποιονδήποτε, περιλαμβανομένων των Αρχών της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας.
Σχολιάζοντας το 2015 την πιθανότητα κατάργησης του θεσμού του Δαλάι Λάμα, ο Τζου Ουεϊτσούν, τότε αναπληρωτής υπουργός του Τμήματος Εργασίας Ενωμένου Μετώπου του Πεκίνου και στέλεχος της Πολιτικής Συμβουλευτικής Διάσκεψης του κινεζικού λαού, είχε δηλώσει —σύμφωνα με το πρακτορείο Xinhua— ότι οποιαδήποτε διαδικασία μετενσάρκωσης ή αναγνώρισης Δαλάι Λάμα είναι «παράνομη» χωρίς την έγκριση της κινεζικής κυβέρνησης.
Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι η απόφαση για το αν θα υπάρξει νέα μετενσάρκωση ή αν θα καταργηθεί ο θεσμός ανήκει αποκλειστικά στην κινεζική κεντρική κυβέρνηση και όχι στον ίδιο τον Δαλάι Λάμα ή σε οποιονδήποτε άλλο.
Ο Τζου είχε διατελέσει και πρόεδρος της Επιτροπής Εθνοτικών και Θρησκευτικών Υποθέσεων, η οποία υπάγεται στην Εθνική Επιτροπή της Πολιτικής Συμβουλευτικής Διάσκεψης του κινεζικού λαού.
Σε πρόσφατο κείμενό του με τίτλο «Φωνή για τους Άφωνους», που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο, ο Δαλάι Λάμα δήλωσε ότι η επόμενη μετενσάρκωσή του «θα γεννηθεί στον ελεύθερο κόσμο».
