Μια ομάδα αστρονόμων ανακάλυψε έναν ‘απολιθωμένο γαλαξία’, κρυμμένο βαθιά στον Γαλαξία μας, που μπορεί να τον είχε απορροφήσει περίπου 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Η ανακάλυψη έγινε δυνατή με την ανάλυση δεδομένων από το Apache Point Observatory Galactic Evolution Experience (APOGEE) της Sloan Digital Sky Surveys .
Η εντυπωσιακή ανακάλυψη, που δημοσιεύτηκε στις Μηνιαίες ανακοινώσεις της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας [Μonthly Notices of the Royal Astronomical Society], θα μπορούσε να αλλάξει για πάντα τον τρόπο που θεωρούμε ότι έχει δημιουργηθεί ο Γαλαξίας μας, όπως τον βλέπουμε σήμερα.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο ‘απολιθωμένος γαλαξίας’ μπορεί να συγκρούστηκε με τον δικό μας περίπου 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, όταν ο Γαλαξίας ήταν πολύ νέος. Οι ερευνητές τον ονόμασαν ‘Ηρακλή’ προς τιμήν του αρχαίου Έλληνα ήρωα που έλαβε το δώρο της αθανασίας.
Τα ερείπια του ‘Ηρακλή’ βρίσκονται κοντά στο Γαλαξιακό κέντρο και αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του σφαιρικού φωτοστέφανου του Γαλαξία μας, της μεγάλης κεντρικής δεξαμενής γύρω από τη μαύρη τρύπα Τοξότης Α*, που στεγάζει τη συντριπτική πλειοψηφία των αστεριών του.
Πώς είναι δυνατόν ο ‘Ηρακλής’, δεδομένου του μεγέθους του, να παρέμενε κρυμμένος μέχρι τώρα; Σύμφωνα με τους ερευνητές, η απάντηση δίνεται από το μέρος όπου βρίσκεται, δηλαδή κρυμμένος βαθιά μέσα στον δικό μας Γαλαξία.
«Για να βρούμε έναν ‘απολιθωμένο γαλαξία’ σαν αυτόν», εξηγεί ο Ρικάρντο Σκιάβον του Πανεπιστημίου John Moores στο Λίβερπουλ του Ηνωμένου Βασιλείου, ένας από τους συγγραφείς της μελέτης, «έπρεπε να εξετάσουμε τη λεπτομερή χημική σύνθεση και τις κινήσεις δεκάδων χιλιάδων αστεριών. Και αυτό είναι κάτι ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει με τα αστέρια στο κέντρο του Γαλαξία μας, γιατί είναι κρυμμένα σε πυκνά σύννεφα διαστρικής σκόνης. Τώρα το APOGEE μάς επιτρέπει να διαπεράσουμε αυτήν τη σκόνη και να κοιτάξουμε βαθύτερα από ποτέ στο κέντρο του Γαλαξία μας».
Στην πραγματικότητα, το όργανο δεν λειτουργεί στο ορατό φως που εκπέμπεται από τα αστέρια, το οποίο κρύβεται από τη σκόνη, αλλά με το κοντινό υπέρυθρο φως, το οποίο καταφέρνει να διασχίσει αυτό το φράγμα. Σε δέκα χρόνια παρατηρήσεων, το APOGEE έχει ήδη καταφέρει να μετρήσει τα φάσματα φωτός περισσότερων από μισό εκατομμύριο αστεριών στον Γαλαξία, συμπεριλαμβανομένων των σχεδόν άγνωστων μέχρι πρότινος πυρήνων τους.
Ο Ντάνι Χόρτα, επικεφαλής συγγραφέας της έρευνας, λέει ότι είναι απαραίτητο «να εξεταστεί ο μεγάλος αριθμός αστεριών για να ανακαλυφθούν εκείνα που είναι ασυνήθιστα μέσα στο πυκνό κέντρο του Γαλαξία μας. Είναι σαν να ψάχνετε μια βελόνα στα άχυρα».
Για να ξεχωρίσουν τα αστέρια του ‘Ηρακλή’ από αυτά του δικού μας Γαλαξία, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν τόσο τις χημικές συνθέσεις, όσο και τις ταχύτητες των αστεριών που μετρήθηκαν από το APOGEE. «Από τις δεκάδες χιλιάδες αστέρια που έχουμε παρατηρήσει», εξηγεί ο Χόρτα, «εκατοντάδες από αυτά έχουν εκπληκτικά διαφορετικές χημικές συνθέσεις και ταχύτητες. Αυτά τα αστέρια είναι τόσο διαφορετικά από τα υπόλοιπα που θα μπορούσαν να προέρχονται μόνο από έναν άλλο γαλαξία. Και, μελετώντας αναλυτικά, καταφέραμε να εντοπίσουμε την ακριβή τοποθεσία και την ιστορία αυτού του ‘απολιθωμένου γαλαξία’».
Τα αστέρια που ήταν αρχικά μέρος του ‘Ηρακλή’ αποτελούν περίπου το ένα τρίτο της μάζας ολόκληρου του φωτοστέφανου του Γαλαξία μας, πράγμα που μπορεί να σημαίνει ότι αυτή η πρόσφατα ανακαλυφθείσα αρχαία σύγκρουση πρέπει να ήταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός στην ιστορία του.
«Επειδή είναι το σπίτι μας στο Σύμπαν», λέει ο Ρικάρντο Σκιάβον, «ο Γαλαξίας μας είναι ήδη πολύ ξεχωριστός για εμάς. Αλλά αυτός ο παλιός γαλαξίας θαμμένος μέσα του τον καθιστά ακόμα πιο ξεχωριστό».
Ακολουθήστε μας στο Facebook @epochtimesgreece