Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού έχασε στις 8 Σεπτεμβρίου την ψήφο εμπιστοσύνης, γεγονός που επιδείνωσε το πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης, καθώς η αντιπολίτευση είχε δεσμευθεί να τον απομακρύνει.
Η κατάρρευση της κυβέρνησης μειοψηφίας φαίνεται να βαθαίνει τα προβλήματα της χώρας, με τον πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν να καλείται να βρει ακόμη έναν πολιτικό που θα επιχειρήσει να περάσει τον αμφιλεγόμενο προϋπολογισμό από τη Βουλή. Σύμφωνα με τη Le Monde, η κυβέρνηση έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης με 194 ψήφους υπέρ και 364 κατά.
Το κόμμα «Αναγέννηση» του Μακρόν ηγείται μιας εύθραυστης συμμαχίας μειοψηφίας που στηριζόταν σε συμμάχους, όπως το Δημοκρατικό Κίνημα (MoDem) του Μπαϊρού.
Λίγο πριν από την ψηφοφορία, ο Μπαϊρού τόνισε προς τους βουλευτές ότι μπορεί να είχαν τη δύναμη να ρίξουν την κυβέρνηση, αλλά όχι να «σβήσουν την πραγματικότητα». Επεσήμανε πως οι δαπάνες θα συνεχίσουν να αυξάνονται, ενώ το βάρος του χρέους, που χαρακτήρισε ήδη δυσβάσταχτο, θα γίνει βαρύτερο και πιο δαπανηρό. Υπογράμμισε ακόμη ότι διακυβεύεται «η ίδια η επιβίωση της Γαλλίας».
Στις 15 Ιουλίου, ο Μπαϊρού είχε παρουσιάσει στη Γερουσία δραστικά μέτρα για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος κατά 43,8 δισ. ευρώ το 2026. Το σχέδιο προέβλεπε πάγωμα των κοινωνικών δαπανών και κατάργηση ορισμένων αργιών, όπως η Δευτέρα του Πάσχα, την οποία χαρακτήρισε άνευ «θρησκευτικής σημασίας», και η 8η Μαΐου, Ημέρα της Νίκης στην Ευρώπη.
Το σχέδιο στόχευε στη μείωση του δημόσιου χρέους, που αναμένεται φέτος να ξεπεράσει τα 3 τρισ. ευρώ (περίπου 110% του ΑΕΠ). Η Ευρωπαϊκή Ένωση συστήνει στα κράτη-μέλη να περιορίζουν το χρέος τους κάτω από το 60% του ΑΕΠ και τα ελλείμματα κάτω από το 3%. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΕ τον Μάιο, το έλλειμμα της Γαλλίας προβλέπεται να μειωθεί στο 5,6% του ΑΕΠ το 2025 και να αυξηθεί ελαφρώς στο 5,7% το 2026.
Από την πλευρά της, η Μαρίν Λεπέν, επικεφαλής του «Εθνικού Συναγερμού», υποστήριξε σε ανάρτησή της ότι ο Μπαϊρού και οι συνεργάτες του επιδιώκουν να φορτώσουν στους Γάλλους πολίτες νέους φόρους ύψους 20 δισ. ευρώ, διερωτώμενη πώς είναι δυνατόν να παρουσιάζεται ως μοναδική λύση η συνεχής επιβάρυνση των πολιτών.
Ο Ζαν-Λυκ Μελανσόν, ηγετική μορφή του κόμματος «Ανυπότακτη Γαλλία» (LFI), είχε καλέσει ήδη από τις 6 Σεπτεμβρίου σε απελευθέρωση της χώρας από «τα δεσμά του χρήματος και του καπιταλισμού», μιλώντας για τη γέννηση μιας Νέας Γαλλίας.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, ο εθνικός συντονιστής της LFI, Μανουέλ Μπομπάρ, ανέφερε ότι η πτώση του Μπαϊρού αποτελεί «καλό νέο» για τη Γαλλία και τον λαό της, τονίζοντας πως το κόμμα του αγωνίζεται για ουσιαστική πολιτική αλλαγή και δεν πρόκειται να εμπλακεί σε «σκοτεινές συμφωνίες για αξιώματα». Την ίδια ημέρα, είχε προαναγγείλει την πρόθεση να ανατρέψει τον Μπαϊρού και τον Μακρόν.
Αντίθετα, σε ομιλία του, ο ηγέτης των Ρεπουμπλικανών Λωράν Βωκιέ εξέφρασε την υποστήριξή του προς τον πρωθυπουργό, προειδοποιώντας για «μονοπάτι αστάθειας» και χαρακτηρίζοντας την πολιτική αστάθεια «δηλητήριο για την οικονομία».
Η Γαλλία είχε βρεθεί σε παρόμοια θέση τον Δεκέμβριο του 2024, όταν κατέρρευσε η κυβέρνηση του τότε πρωθυπουργού Μισέλ Μπαρνιέ πριν καν περάσει τον προϋπολογισμό. Ο Μπαϊρού ανέλαβε τότε καθήκοντα πρωθυπουργού και επέζησε μιας πρώτης πρότασης μομφής στις 16 Ιανουαρίου, την οποία είχαν καταθέσει κόμματα της αριστεράς.
Στη συνέχεια έκανε χρήση του άρθρου 49.3 του Συντάγματος για να περάσει τον προϋπολογισμό του 2025 χωρίς ψηφοφορία, καθώς η διάταξη αυτή επιτρέπει την παράκαμψη αδιεξόδων σε κρίσιμες νομοθεσίες. Στις ανακοινώσεις του Ιουλίου, πάντως, δεν περιέλαβε περικοπές στις αμυντικές δαπάνες.
Ο ίδιος, γεννημένος το 1951, έχει υποστηρίξει ότι μέρος της ευθύνης για την οικονομική κρίση βαραίνει τη δική του γενιά, δηλαδή τους άνω των 60 ετών. Σε συνέντευξή του, στις 31 Αυγούστου, ανέφερε ότι όταν ήταν νέος η Γαλλία είχε «μηδενικό χρέος και εντυπωσιακή ανάπτυξη», προσθέτοντας ότι η γενιά του οφείλει να συμβάλει στη μείωση του βάρους του χρέους για τους νεότερους.
Του Owen Evans
Με πληροφορίες από το Reuters
