Η έρευνα του ισραηλινού στρατού για την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023 κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (Israel Defense Forces – IDF) απέτυχαν να προστατεύσουν τους Ισραηλινούς πολίτες, καθώς η Μεραρχία της Γάζας καταλήφθηκε τις πρώτες ώρες του πολέμου, επιτρέποντας στους τρομοκράτες να αποκτήσουν τον έλεγχο και να πραγματοποιήσουν σφαγές σε κοινότητες και οδικές αρτηρίες της περιοχής.
Μια σύνοψη 19 σελίδων της έρευνας, την οποία απέκτησε η Epoch Times από τις IDF, επικεντρώνεται στα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτό που χαρακτηρίζεται ως «η εξόφθαλμη αποτυχία της 7ης Οκτωβρίου». Σύμφωνα με την έρευνα, οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας βασίστηκαν σε λανθασμένες στρατηγικές, επιχειρησιακές και τακτικές αντιλήψεις, οι οποίες τροφοδοτήθηκαν από εσφαλμένες πληροφορίες.
Λάθη σημειώθηκαν τις νυχτερινές ώρες πριν από την επίθεση, η οποία ξεκίνησε στις 6:29 το πρωί του Σαββάτου, ημέρα που συνέπιπτε με το εβραϊκό Σάββατο (Σαμπάτ) και μια εβραϊκή γιορτή. Επιπλέον, αστοχίες σημειώθηκαν και κατά τη διάρκεια της μάχης, καθώς οι αρχικά αιφνιδιασμένες και υποστελεχωμένες ισραηλινές δυνάμεις κατάφεραν σταδιακά να ανασυνταχθούν και να ανακτήσουν τον έλεγχο.
Η αναφορά επισημαίνει ότι οι IDF πραγματοποίησαν 41 ξεχωριστές έρευνες σχετικά με τις επιμέρους μάχες που διεξήχθησαν σε κοινότητες, στρατιωτικές βάσεις και οδικές αρτηρίες. Διαπιστώθηκε ότι ο στρατός γενικά ακολούθησε τα υφιστάμενα επιχειρησιακά σχέδιά του, τα οποία όμως δεν προέβλεπαν μια μεγάλης κλίμακας επίθεση.
Ο απερχόμενος αρχηγός του Γενικού Επιτελείου, αντιστράτηγος Χέρτσι Χαλεβί, υπέβαλε την παραίτησή του στις 21 Ιανουαρίου, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για την αποτυχία – το υψηλότερο σε βαθμό στέλεχος που το έχει πράξει μέχρι στιγμής. Είχε διευκρινίσει ότι η έρευνα θα ολοκληρωνόταν πριν από την αποχώρησή του στις 6 Μαρτίου. Η σύνοψη του πορίσματος είναι λιτή σε λεπτομέρειες και δεν κατονομάζει υπευθύνους, ενώ χρησιμοποιεί όρους όπως «εκτιμήσεις κατάστασης» και «θεσμικοί μηχανισμοί».
Πολλά από τα συμπεράσματα της έρευνας δεν προκαλούν έκπληξη στο Ισραήλ, καθώς η κοινωνία είναι βαθιά βυθισμένη στον πόλεμο, τον μεγαλύτερης διάρκειας στην ιστορία της, από εκείνη την ημέρα. Εκατοντάδες χιλιάδες έφεδροι επιστρατεύθηκαν, με τους περισσότερους να παραμένουν ακόμη σε υπηρεσία. Ισραηλινές κοινότητες υπέστησαν επιθέσεις με ρουκέτες μέχρι την επίτευξη εκεχειριών με τη Χεζμπολάχ στον Λίβανο και τη Χαμάς στη Γάζα.
Η οικονομία επλήγη σοβαρά, καθώς επιχειρήσεις οδηγήθηκαν σε κλείσιμο λόγω της επιστράτευσης των ιδιοκτητών και των εργαζομένων τους, ο τουρισμός κατέρρευσε και οι αεροπορικές εταιρείες ανέστειλαν τις πτήσεις τους προς και από το Ισραήλ. Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι συνοριακών περιοχών – τόσο κοντά στη Γάζα όσο και στον βορρά, όπου η Χεζμπολάχ εξαπέλυε συνεχείς βομβαρδισμούς – αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Παράλληλα, αμέτρητες εθελοντικές οργανώσεις αναδύθηκαν για να καλύψουν τις ανάγκες των εκτοπισμένων και των στρατευμένων, παρέχοντας στέγαση, είδη ένδυσης και στρατιωτικό εξοπλισμό.
Ο πόλεμος, που διαρκεί ήδη 510 ημέρες, έχει κοστίσει τη ζωή σε 846 Ισραηλινούς στρατιώτες, 925 Ισραηλινούς πολίτες και 59 ομήρους στη Γάζα. Οι Ισραηλινοί γνωρίζουν ότι ο στρατός αιφνιδιάστηκε και δεν είχε επαρκείς δυνάμεις σε επιφυλακή λόγω της εορταστικής ημέρας. Γνωρίζουν ότι τα ηλεκτρονικά συστήματα επιτήρησης των συνόρων απέτυχαν και ότι ο στρατός χρειάστηκε ώρες για να κινητοποιήσει ενισχύσεις προς τις πολιορκημένες κοινότητες, τις οποίες στη συνέχεια χρειάστηκε επιπλέον χρόνος για να ασφαλίσει. Γνωρίζουν, επίσης, ότι οι μαχητές της Χαμάς διέθεταν λεπτομερείς πληροφορίες για τη διαμόρφωση των κοινοτήτων, τις ρουτίνες ασφαλείας και τα συστήματα παρακολούθησης – πολλές από τις οποίες φαίνεται πως προήλθαν από Παλαιστινίους εργαζόμενους στις περιοχές αυτές, ανθρώπους που οι Ισραηλινοί συχνά θεωρούσαν φίλους.
Η ισραηλινή ηγεσία έχει δεσμευθεί να εξετάσει τα λάθη που οδήγησαν στον θάνατο 1.200 πολιτών και στη σύλληψη 251 ομήρων. Η έρευνα είχε καθυστερήσει λόγω του συνεχιζόμενου πολέμου, ενώ ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου έχει κατηγορηθεί από τους επικριτές του ότι επιδίωξε να αναβάλει τη διεξαγωγή της, προκειμένου να αποφύγει να αναλάβει την πολιτική ευθύνη.
Λανθασμένες εκτιμήσεις
Η έρευνα εστίασε στις στρατιωτικές αποτυχίες, ωστόσο αναφέρεται επίσης στις πολιτικές και τις πληροφοριακές παραμέτρους που συνέβαλαν σε αυτές. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα, το Ισραήλ είχε λανθασμένες εκτιμήσεις σχετικά με τη Χαμάς εδώ και χρόνια, από το τέλος της σύγκρουσης του 2014 έως τις 7 Οκτωβρίου. Η χώρα θεωρούσε ότι η απειλή από τη Γάζα ήταν δευτερεύουσα σε σχέση με εκείνες από το Ιράν και τη Χεζμπολάχ.
Η στρατηγική του Ισραήλ βασιζόταν στη διαχείριση της σύγκρουσης, επιδιώκοντας να διατηρήσει και να βελτιώσει σταδιακά την υπάρχουσα κατάσταση. Οι ηγέτες του πίστευαν λανθασμένα ότι η Χαμάς δεν είχε συμφέρον ούτε προετοιμαζόταν για έναν μεγάλης κλίμακας πόλεμο και ότι μπορούσαν να επηρεάσουν τις αποφάσεις της μέσω πιέσεων που θα μείωναν τα κίνητρα για στρατιωτική αντιπαράθεση.
Το Ισραήλ είχε υπερβολική εμπιστοσύνη στην αποτελεσματικότητα του συνοριακού φράχτη, παρά τη μείωση της στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή. Η έρευνα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν είναι δυνατό να διαχειριστείς μια σύγκρουση με έναν εχθρό που στοχεύει στην ολοκληρωτική σου καταστροφή.
Του Dan M. Berger
