Ο Καναδάς επικρίνει τη συνεχιζόμενη αδιαφορία της Κίνας για τις διεθνείς εκκλήσεις να αντιμετωπίσει τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Ουιγούρων, με αφορμή τη δεύτερη επέτειο της έκθεσης των Ηνωμένων Εθνών που ανέδειξε τις παραβιάσεις που πραγματοποιούνται υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας.
Τον Αύγουστο του 2022, το Γραφείο της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα (Office of the High Commissioner for Human Right-OHCHR) δημοσίευσε μια αξιολόγηση που περιγράφει λεπτομερώς τις σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην περιοχή Σιντζιάνγκ της Κίνας, σημειώνοντας ότι η έκταση της αυθαίρετης και προκατειλημμένης κράτησης των Ουιγούρων και άλλων μουσουλμανικών εθνοτικών μειονοτήτων μπορεί να συνιστά έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
«Δύο χρόνια αργότερα, η Κίνα δεν έχει λάβει ουσιαστικά μέτρα για να αντιμετωπίσει αυτές τις ανησυχίες παρά τις συνεχείς εκκλήσεις του Καναδά, άλλων κυβερνήσεων, εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ, οργανώσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ομάδων θυμάτων και της παγκόσμιας διασποράς των Ουιγούρων», ανέφερε η Global Affairs Canada σε δελτίο Τύπου στις 31 Αυγούστου.
«Οι εκθέσεις συνεχίζουν να δείχνουν συστηματικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις κινεζικές αρχές. Οι Ουιγούροι εξαναγκάζονται σε καταναγκαστική εργασία στη Σιντζιάνγκ και αλλού στην Κίνα.»
Η έκθεση του OHCHR του 2022 σημειώνει ότι οι «σοβαρές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» στη Σιντζιάνγκ περιλαμβάνουν την αυθαίρετη κράτηση μεγάλου αριθμού Ουιγούρων σε αυτό που η Κίνα περιγράφει ως «κέντρα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης».
Ενώ το κινεζικό καθεστώς λέει ότι τα κέντρα αυτά αποτελούν μέρος των προσπαθειών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του «εξτρεμισμού», το OHCHR εξέφρασε ανησυχίες σχετικά με τον ασαφή ορισμό του εξτρεμισμού από το καθεστώς και την αναφερόμενη κακομεταχείριση των κρατουμένων. Επικαλούμενη συνεντεύξεις με πρώην κρατούμενους, η έκθεση περιγράφει λεπτομερώς μαρτυρίες για διάφορες μορφές βασανιστηρίων και κακοποίησης που βίωσαν κατά τη διάρκεια της παραμονής τους σε αυτά τα κέντρα ή κατά τη μεταφορά τους σε αυτά.
Η εμπλοκή του κινεζικού καθεστώτος σε παραβιάσεις δικαιωμάτων και επιτήρηση μειονοτικών ομάδων υπό το πρόσχημα της καταπολέμησης της τρομοκρατίας περιλαμβάνει δύο προγράμματα μαζικής συλλογής βιομετρικών δεδομένων στο Θιβέτ και την επαρχία Κινχάι υπό την ηγεσία των κινεζικών οργάνων δημόσιας ασφάλειας.
Το Citizen Lab του Πανεπιστημίου του Τορόντο, σε μια υποβολή του 2023 προς τον Ειδικό Εισηγητή των ΗΠΑ για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και τα ανθρώπινα δικαιώματα, ανέφερε ότι, παρόλο που το κινεζικό καθεστώς λέει ότι τα προγράμματα αυτά προορίζονται για την καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας, στην πραγματικότητα δεν συνδέονται με ποινικές ή τρομοκρατικές έρευνες και δεν φαίνεται να έχουν εγκριθεί από την κινεζική νομοθεσία.
«Αντ’ αυτού, τα δύο αυτά προγράμματα φαίνεται να αποτελούν μέρος ευρύτερων προγραμμάτων επιτήρησης της δημόσιας ασφάλειας και κοινωνικού ελέγχου», αναφέρεται στην εισήγηση.
Έκκληση προς την Κίνα να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες
Η Global Affairs δήλωσε ότι τόσο η υπουργός Εξωτερικών Μελανί Ζολί όσο και η πρέσβειρα του Καναδά στην Κίνα Τζένιφερ Μέι έχουν συζητήσει το θέμα με Κινέζους αξιωματούχους. Οι κοινότητες της διασποράς και οι παρατηρητές της Κίνας είχαν παροτρύνει την Ζολί να θέσει τις ανησυχίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα κατά την επίσκεψή της στην Κίνα τον Ιούλιο. Ομοίως, υπήρξαν εκκλήσεις προς τη Μέι να ασχοληθεί με τα ζητήματα αυτά κατά την επίσκεψή της τον Ιούνιο στη Σιντζιάνγκ, η οποία ήταν η πρώτη επίσκεψη Καναδού απεσταλμένου εδώ και μια δεκαετία.
Επιπλέον, η Global Affairs Canada δήλωσε ότι εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ έχουν εκφράσει ανησυχίες σχετικά με τα παιδιά που αναγκάζονται να ενταχθούν σε κρατικά σχολεία εσωτερικής εκπαίδευσης στη Σιντζιάνγκ και σε άλλα μέρη της Κίνας. Σημειώνοντας ότι το καθεστώς αρνήθηκε τα ευρήματα και μπλόκαρε τη συζήτηση στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, το υπουργείο δεσμεύτηκε να συνεργαστεί με διεθνείς εταίρους για να καταστήσει την Κίνα υπεύθυνη για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ο Καναδάς καλεί την Κίνα να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες που εγείρονται στην αξιολόγηση του ΟΗΕ και να εφαρμόσει τις συστάσεις της χωρίς καθυστέρηση. Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα πρόσβασης ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ στη Σιντζιάνγκ και σε άλλες περιοχές της Κίνας για να αξιολογήσουν τις συνθήκες», ανέφερε στην ανακοίνωσή της η Global Affairs Canada.
Του Andrew Chen
