Ο Καναδάς και η Κίνα συμφώνησαν να καθιερώσουν τακτικές υψηλόβαθμες συνομιλίες, σύμφωνα με ανακοίνωση του γραφείου του Καναδού πρωθυπουργού Μαρκ Κάρνεϊ, έπειτα από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Κινέζο πρωθυπουργό Λι Τσιανγκ στις 5 Ιουνίου.
Όπως αναφέρεται στο σχετικό ανακοινωθέν, οι δύο ηγέτες αντάλλαξαν απόψεις για τις διμερείς σχέσεις, υπογραμμίζοντας τη σημασία της επικοινωνίας, και συμφώνησαν στην ανάγκη θεσμοθέτησης διαύλων διαλόγου μεταξύ των δύο χωρών.
Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας, συζητήθηκαν επίσης ζητήματα εμπορίου, ενώ, σύμφωνα με το ίδιο ανακοινωθέν, οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν για συνεργασία με στόχο την αντιμετώπιση της κρίσης του φαιντανύλης.
Ο Κάρνεϊ έθεσε επίσης «εμπορικά προβλήματα» που σχετίζονται με το εμπόριο γεωργικών και διατροφικών προϊόντων, αναφερόμενος στους πρόσφατους δασμούς που επέβαλε το Πεκίνο στον Καναδά. Επίσης, έκανε λόγο για «άλλα ζητήματα» χωρίς να δοθούν περαιτέρω λεπτομέρειες.
Το πρωθυπουργικό γραφείο επιβεβαίωσε ότι πρόκειται για την πρώτη επικοινωνία του Κάρνεϊ με την κινεζική πλευρά από την ανάληψη των καθηκόντων του.
Μιλώντας στις 6 Ιουνίου για την τηλεφωνική συνομιλία, ο Καναδός πρωθυπουργός ανέφερε πως επρόκειτο για την απαρχή μιας διαδικασίας «επαναπροσδιορισμού» των σχέσεων με την Κίνα. Υπογράμμισε ότι πρόκειται για τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του Καναδά, ενώ επισήμανε πως αρκετοί τομείς, όπως η γεωργία και η αλιεία, πλήττονται από τους κινεζικούς δασμούς. Παράλληλα, δήλωσε πως οι Καναδοί πολίτες έχουν επηρεαστεί άμεσα από το φαιντανύλη και τις πρόδρομες χημικές του ουσίες. Σύμφωνα με τον ίδιο, τέθηκαν όλα αυτά τα ζητήματα ευθέως στην κινεζική πλευρά, ενώ εγκαινιάστηκε διαδικασία διαλόγου σε υπουργικό επίπεδο για το εμπόριο και άλλα θέματα.
Οι πρωθυπουργοί της Σασκάτσουαν, Σκοτ Μο, και της Μανιτόμπα, Γουάμπ Κινιού, έχουν ζητήσει από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να παρέμβει ώστε να τερματιστούν οι κινεζικοί δασμοί στα καναδικά προϊόντα ελαιοκράμβης (canola). Από την πλευρά της, η πρωθυπουργός της Αλμπέρτα, Ντανιέλ Σμιθ, κατηγόρησε το Πεκίνο ότι επιχειρεί να διχάσει τον Καναδά μέσω στοχευμένων εμπορικών μέτρων.
Εμπορικές εντάσεις και γεωπολιτικό υπόβαθρο
Οι σχέσεις Καναδά–Κίνας, ήδη τεταμένες τα τελευταία χρόνια, έχουν επιδεινωθεί περαιτέρω λόγω νέου κύκλου εμπορικών αντιπαραθέσεων.
Η Κίνα επέβαλε νωρίτερα φέτος δασμούς ύψους 3,7 δισ. δολαρίων σε καναδικά προϊόντα, σε μια κίνηση που ερμηνεύθηκε ως αντίποινα για τα μέτρα που είχε λάβει ο Καναδάς το προηγούμενο έτος σε βάρος κινεζικών αγαθών – μεταξύ άλλων, 100% δασμούς στα ηλεκτρικά οχήματα και 25% σε αλουμίνιο και χάλυβα.
Τα μέτρα του Πεκίνου ήρθαν σε μια περίοδο που οι Ηνωμένες Πολιτείες επιβάλλουν ευρείας κλίμακας δασμούς στην Κίνα, ασκώντας πίεση στους συμμάχους τους να ευθυγραμμιστούν με τη στρατηγική τους.
Η Οττάβα από την πλευρά της ανέφερε ότι οι δασμοί της αποσκοπούν στην αντιμετώπιση του «αθέμιτου ανταγωνισμού» από τις κινεζικές επιχειρήσεις, οι οποίες, σύμφωνα με την καναδική κυβέρνηση, επωφελούνται από μια κρατικά κατευθυνόμενη πολιτική υπερπαραγωγής και υπερπροσφοράς.
Τα πιο πρόσφατα μέτρα του Πεκίνου περιλαμβάνουν 100% δασμούς στο καναδικό έλαιο ελαιοκράμβης, στα υποπροϊόντα του και στις εισαγωγές αρακά, καθώς και επιπλέον επιβαρύνσεις 25% σε θαλασσινά και χοιρινό κρέας. Το Πεκίνο υποστηρίζει ότι οι δασμοί βασίζονται σε εσωτερική έρευνα κατά των διακρίσεων, η οποία, όπως λέει, ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο. Η Οτtάβα χαρακτηρίζει τις επιβαρύνσεις αδικαιολόγητες και απορρίπτει τόσο τη βάση όσο και τα ευρήματα της κινεζικής έρευνας.
Ο Αμερικανός πρέσβης στον Καναδά, Πιτ Χούκστρα, δήλωσε πρόσφατα ότι οι ΗΠΑ επιθυμούν ο Καναδάς να ευθυγραμμιστεί με την πολιτική τους έναντι της Κίνας. Όπως φέρεται να είπε σε συνέντευξή του στην Globe and Mail, ο πρόεδρος των ΗΠΑ έχει καταστήσει σαφές ότι η Κίνα αποτελεί τη μεγαλύτερη απειλή για την ασφάλεια και την ευημερία της Αμερικής, και πως η Ουάσιγκτον επιδιώκει συνεργασίες με χώρες που είναι πρόθυμες να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις από την πλευρά του Πεκίνου.
Οι αμερικανικές αρχές έχουν ζητήσει επανειλημμένα από τρίτες χώρες να μην συνταχθούν με την Κίνα σε ζητήματα εμπορίου, ειδικά ενόψει της όξυνσης των σινοαμερικανικών εμπορικών σχέσεων.
Η επιδείνωση των σχέσεων Οττάβα–Πεκίνου χρονολογείται από το 2018, όταν η Κίνα προχώρησε στην αυθαίρετη κράτηση των Καναδών Μάικλ Σπέιβορ και Μάικλ Κόβριγκ, σε μια ενέργεια που ερμηνεύθηκε ως αντίποινα για τη σύλληψη της στελέχους της Huawei, Μενγκ Γουάντζου, στο Βανκούβερ, έπειτα από αίτημα έκδοσης των ΗΠΑ.
Η ένταση κλιμακώθηκε περαιτέρω μετά από αποκαλύψεις στον καναδικό Τύπο, στα τέλη του 2022, για εκτεταμένες παρεμβάσεις του Πεκίνου στη δημοκρατική διαδικασία του Καναδά. Οι καταγγελίες οδήγησαν στη σύσταση δημόσιας έρευνας, η οποία κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Κίνα αποτελεί «τον πλέον ενεργό παράγοντας ξένης παρέμβασης στους καναδικούς δημοκρατικούς θεσμούς», σύμφωνα με την τελική έκθεση της Επιτροπής για την Ξένη Παρέμβαση που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος.
