Τι θα συνέβαινε αν όλα όσα γνωρίζαμε για τον καρκίνο ήταν λάθος; Αν ο «πόλεμος κατά του καρκίνου» στόχευε λάθος εχθρό εδώ και δεκαετίες; Αυτά είναι τα ερωτήματα που θέτει ο Δρ Τόμας Σάιφρηντ [Dr. Thomas Seyfried, γεν. 1946], καθηγητής βιολογίας με περισσότερα από 30 χρόνια έρευνας στον καρκίνο.
Η επιδημία του καρκίνου
Οι αριθμοί είναι ανησυχητικοί. «Περίπου 1.700 άνθρωποι πεθαίνουν καθημερινά από καρκίνο στις ΗΠΑ. Αν διαιρέσετε αυτόν τον αριθμό με το 24, προκύπτουν περίπου 70 άνθρωποι την ώρα. Αυτό δεν είναι ασήμαντο. Αυτό είναι μια επιδημία», εξηγεί ο Σάιφρηντ.
Παρά τα δισεκατομμύρια που ξοδεύονται από κυβερνήσεις και ιδρύματα, η πρόοδος στη μάχη κατά του καρκίνου παραμένει απογοητευτική. Ο Σάιφρηντ αμφισβητεί τη διαφάνεια αυτής της χρηματοδότησης: «Συνεχίζουμε να ρίχνουμε τεράστια ποσά για αυτά τα προβλήματα, δισεκατομμύρια δολάρια, τόσο από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση όσο και από ιδιωτικά ιδρύματα… Οι άνθρωποι τρέχουν και ρίχνουν χρήματα για ένα πρόβλημα. Δεν έχουν ιδέα πού πηγαίνουν τα χρήματα.»
Μία ριζοσπαστική θεωρία
Η επιστημονική κοινότητα υποστηρίζει εδώ και καιρό ότι ο καρκίνος είναι μία γενετική ασθένεια που προκαλείται από μεταλλάξεις στο DNA. Ο Σάιφρηντ διαφωνεί κατηγορηματικά.
«Έχοντας διδακτορικό στη Γενετική και τη Βιοχημεία, καθώς και κατανόηση της γενετικής μικροβίων, πάντα πίστευα ότι ο καρκίνος ήταν μια γενετική ασθένεια. Ήταν μια σιωπηρή υπόθεση. Ο τομέας, τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας, το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου, όλοι λένε ότι ο καρκίνος είναι μία γενετική ασθένεια», παραδέχεται ο Σάιφρηντ. «Δεν είχα λόγο να το αμφισβητήσω αυτό, μέχρι που άρχισα να κάνω τη δική μου έρευνα.»
Αυτό που ανακάλυψε ο Σάιφρηντ άλλαξε ριζικά την αντίληψή του. «Όσο περισσότερη έρευνα κάναμε και όσο περισσότερες παρατηρήσεις κάναμε σε προκλινικά μοντέλα καρκίνου του εγκεφάλου και μεταστατικού καρκίνου τόσο περισσότερο πειθόμασταν ότι ο καρκίνος ήταν μια μιτοχονδριακή μεταβολική ασθένεια.»
Η θεωρία του Otto Warburg
Η θεωρία του Σάιφρηντ βασίζεται στην έρευνα του Όττο Βάρμπουργκ [Otto Warburg, 1883-1970], που κέρδισε το Νόμπελ Ιατρικής το 1931. Ο Βάρμπουργκ παρατήρησε ότι τα καρκινικά κύτταρα μεταβολίζουν τη γλυκόζη διαφορετικά από τα υγιή κύτταρα, ακόμη και παρουσία οξυγόνου – ένα φαινόμενο γνωστό ως «φαινόμενο Βάρμπουργκ».
«Αυτό μας οδήγησε στο έργο του επιστήμονα Όττο Βάρμπουργκ από τη Γερμανία του 20ού αιώνα, κορυφαίου επιστήμονα. Άρχισα να βλέπω μέσω της έρευνάς μας στο Κολέγιο της Βοστώνης ότι τα περισσότερα από τα ευρήματά μας υποστήριζαν τη θεωρία του Όττο Βάρμπουργκ και όχι τη θεωρία της σωματικής μετάλλαξης.»
Τι είναι πραγματικά ο καρκίνος;
Ο Σάιφρηντ προσφέρει έναν απλό ορισμό: «Ξέρουμε τι είναι ο καρκίνος. Είναι κυτταρική διαίρεση εκτός ελέγχου, απορρυθμισμένη κυτταρική ανάπτυξη. Αυτός είναι ο ορισμός του εγχειριδίου για το τι είναι ο καρκίνος.»
Αλλά τι προκαλεί αυτή την ανεξέλεγκτη κυτταρική διαίρεση; «Αυτό που την προκαλεί είναι μία βλάβη στην οξειδωτική φωσφορυλίωση. Αυτό οδηγεί στην απορρύθμιση των κυττάρων.»
Η θεωρία του Σάιφρηντ εξηγεί: «Το οργανίδιο που ελέγχει τον κυτταρικό κύκλο και τη διαφοροποιημένη κατάσταση του κυττάρου είναι φθαρμένο. Δεν παράγει ενέργεια όπως θα έπρεπε.»
Μιτοχόνδρια: Το κλειδί για την κατανόηση του καρκίνου
Τα μιτοχόνδρια είναι τα ‘εργοστάσια ενέργειας’ των κυττάρων. Όταν υφίστανται βλάβη, τα κύτταρα παράγουν ενέργεια με διαφορετικό τρόπο.
«Για να δοκιμάσω την υπόθεση του Βάρμπουργκ, εξέτασα τη δομή και τη λειτουργία των μιτοχονδρίων σε όλα τα μεγάλα καρκινικά κύτταρα, και όλα ήταν κατεστραμμένα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο», εξηγεί ο Σάιφρηντ.
«Μία θεμελιώδης αρχή της βιολογίας είναι ότι η δομή καθορίζει τη λειτουργία. Όταν κοιτάζουμε στο ηλεκτρονικό μικροσκόπιο τα μιτοχόνδρια του καρκίνου, βλέπουμε ότι όλα είναι κατεστραμμένα με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Όταν εξετάζουμε τη βιοχημεία τους, είναι κατεστραμμένα. Δεν μπορούν να παράγουν ενέργεια χρησιμοποιώντας οξυγόνο.»
Ζύμωση: Ένας αρχαίος τρόπος επιβίωσης
Τα καρκινικά κύτταρα, με κατεστραμμένα μιτοχόνδρια, επιστρέφουν σε μια πρωτόγονη μέθοδο παραγωγής ενέργειας: τη ζύμωση.
«Ο Βάρμπουργκ είπε: ‘Ζυμώνουν’. Αυτό είναι συναρπαστικό. Ζυμώνουν. Αυτό σημαίνει ότι παίρνουν ενέργεια χωρίς οξυγόνο», εξηγεί ο Σάιφρηντ. «Αυτό είναι ένα αρχαίο μονοπάτι, πάλι συνδεδεμένο με την εξελικτική βιολογία. Πηγαίνοντας πίσω, βρίσκουμε ότι όλοι οι οργανισμοί στον πλανήτη, πριν το οξυγόνο έρθει στην ατμόσφαιρα πριν από 2,5 δισεκατομμύρια χρόνια, ήταν όλοι ζυμωτές και μεγάλωναν εκτός ελέγχου, χωρίς ρύθμιση.»
«Τα καρκινικά κύτταρα δεν κάνουν τίποτα περισσότερο από το να επιστρέφουν σε αυτά τα αρχαία πρωτόγονα μονοπάτια για να αναπτυχθούν.»
Όλοι οι καρκίνοι: Μία ασθένεια με πολλά πρόσωπα
Σε αντίθεση με την τρέχουσα ιατρική προσέγγιση που διαχωρίζει τους καρκίνους ανά όργανο (καρκίνος του μαστού, καρκίνος του πνεύμονα, καρκίνος του εγκεφάλου), ο Σάιφρηντ πιστεύει ότι όλοι οι καρκίνοι μοιράζονται μία κοινή ρίζα: τη μιτοχονδριακή δυσλειτουργία.
«Με οδήγησαν να πιστεύω ότι ο καρκίνος του μαστού είναι διαφορετικός από τον καρκίνο του παχέος εντέρου, διαφορετικός από τον καρκίνο του εγκεφάλου, διαφορετικός από τον καρκίνο της ουροδόχου κύστης, διαφορετικός από τις λευχαιμίες. Το ακούμε αυτό συνέχεια», λέει ο Σάιφρηντ. «Και αυτό βασίζεται, πάλι, στη θεωρία των σωματικών μεταλλάξεων του καρκίνου.»
Αλλά η έρευνά του αποκάλυψε κάτι διαφορετικό: «Αν όλοι οι καρκίνοι που γνωρίζουμε ζυμώνονται για να πάρουν ενέργεια, αυτό λέει ότι υπάρχει κάτι κοινό μεταξύ τους… Όταν εξέτασα όλους τους μεγάλους καρκίνους, βρήκα ανωμαλίες σε όλους αυτούς τους διαφορετικούς καρκίνους… Μεταβολικά, είναι πολύ παρόμοιοι και ανταποκρίνονται αρκετά αποτελεσματικά σε μία μοναδική στρατηγική μεταβολικής θεραπείας.»
Τι προκαλεί βλάβη στα μιτοχόνδρια;
Σύμφωνα με τον Σάιφρηντ, πολλοί είναι οι παράγοντες που μπορούν να βλάψουν τα μιτοχόνδρια:
«Υπάρχουν πολλές δευτερεύουσες αιτίες του καρκίνου. Υπάρχει μόνο μία πρωταρχική αιτία, και αυτή είναι η βλάβη στην ικανότητα του κυττάρου να παράγει ενέργεια μέσω του οξυγόνου. Τι θα μπορούσε να προκαλέσει αυτήν τη βλάβη; Η ακτινοβολία θα μπορούσε να προκαλέσει βλάβη. Τα χημικά καρκινογόνα μπορούν να προκαλέσουν βλάβη. Η διαλείπουσα υποξία θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να το κάνει αυτό. Ογκογόνοι ιοί, ιοί θηλώματος, σπάνιες κληρονομικές μεταλλάξεις. Αυτοί είναι όλοι δευτερεύοντες παράγοντες κινδύνου, όχι ο κύριος.»
Και συνεχίζει: «Ζούμε σήμερα σε ένα περιβάλλον που τα κάνει όλα αυτά δυνατά. Μετά, όταν αυτοί τοι δευτερεύοντες παράγοντες κινδύνου συνδυάζονται με μία διατροφή με υψηλής επεξεργασίας υδατάνθρακες και ελάχιστη άσκηση, έχουμε μία επιδημία με πάνω από 1.700 άτομα την ημέρα να πεθαίνουν από καρκίνο στις Ηνωμένες Πολιτείες.»
Τι συμβαίνει με τα «κληρονομικά γονίδια του καρκίνου»;
Τι γίνεται με γνωστές γενετικές μεταλλάξεις όπως το BRCA1 που συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου; Ο Σάιφρηντ εξηγεί ότι ακόμη και αυτές οι μεταλλάξεις λειτουργούν μέσω μιτοχονδριακών μηχανισμών:
«Κάθε μία από αυτές τις κληρονομικές μεταλλάξεις – το BRCA1, το P53 και όλες οι άλλες – προκαλούν βλάβη στα μιτοχόνδρια. Διαταράσσουν την οξειδωτική φωσφορυλίωση.»
Επισημαίνει επίσης ότι οι μεταλλάξεις αυτές δεν προκαλούν πάντα καρκίνο: «Δεν αναπτύσσει κάθε γυναίκα με BRCA1 όγκο στο μαστό. Είναι περίπου 50 ή 60% διεισδυτικό… Επομένως η διατροφή και ο τρόπος ζωής θα μπορούσαν σίγουρα να μειώσουν τον κίνδυνο ύπαρξης BRCA1, να μειώσουν τον κίνδυνο ύπαρξης αυτού. Απολύτως.»
Η μεταβολική προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου
Ο Σάιφρηντ έχει αναπτύξει μια μεταβολική προσέγγιση για τη θεραπεία του καρκίνου που στοχεύει στην αποκοπή των καυσίμων που χρειάζονται τα καρκινικά κύτταρα:
«Αν επρόκειτο να έχω καρκίνο… Το πρώτο πράγμα που θα έκανα θα ήταν να σταματήσω να παίρνω υδατάνθρακες, [για] να μειώσω το GKI μου (Δείκτης Γλυκόζης-Κετόνης). Οι άνθρωποι λένε, ‘Ω, δεν με νοιάζει πόσο δύσκολο είναι.’ [Όταν] το φέρνετε πιο κοντά στο 2 ή κάτω από το ένα, αρχίζετε να σκοτώνετε καρκινικά κύτταρα.»
Η προσέγγισή του περιλαμβάνει:
1. Κετογονική διατροφή ή νηστεία: «Αυτό που κάνουμε είναι να ακολουθούμε διατροφή μηδενικού υδατάνθρακα για περίπου 10 ημέρες, για να δούμε πού είναι το GKI σας, και μπορείτε να αρχίσετε να το βλέπετε να κατεβαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση.»
2. Στρατηγική Press-Pulse: «Μπορείτε να πιέσετε τη γλυκόζη προς τα κάτω με συνέπεια επειδή έχετε μεταβεί σε κετόνες, οπότε εξαλείφεται το ζήτημα της γλυκόζης. Αλλά χρησιμοποιούμε φάρμακα για να χτυπήσουμε τη γλουταμίνη.»
3. Θεραπεία υπερβαρικού οξυγόνου: «Βάζουμε τον ασθενή σε διατροφική κέτωση και ρίχνουμε το GKI. Μετά πηγαίνουμε σε υπερβαρικό οξυγόνο, το οποίο διαλύει το οξυγόνο απευθείας στο αίμα… Μετά, παίρνουμε τα δύο καύσιμα που προστατεύουν τον όγκο, και του δίνουμε εσωτερικά ROS (αντιδραστικά είδη οξυγόνου), που σκοτώνουν τον όγκο εσωτερικά, μόνο στο καρκινικό κύτταρο, όχι στους γύρω ιστούς.»
Καθημερινή πρόληψη
Ο Σάιφρηντ τονίζει ότι η πρόληψη παραμένει η καλύτερη προσέγγιση: «Ασχολούμαστε με τη θεραπεία μόνον εφόσον έχετε καρκίνο. Αλλά αν δεν έχετε καρκίνο, δεν χρειάζεται να ανησυχείτε για τα είδη των θεραπειών.»
Επίσης, προτείνει να εξετάσουμε τις παραδοσιακές κοινωνίες όπου ο καρκίνος ήταν σπάνιος: «Ο μεγάλος γιατρός και ανθρωπιστής Άλμπερτ Σβάιτσερ [Albert Schweitzer, 1875-1965] κατέγραψε ότι οι αφρικανικές φυλές δεν είχαν καρκίνο. Εξέτασε 40.000 άτομα. Δεν μπορούσε να βρει καθόλου καρκίνο. Τι έκαναν αυτοί οι άνθρωποι; Ακολουθούσαν έναν πολύ διαφορετικό τρόπο ζωής και διατροφής, με πολλή σωματική άσκηση και ελάχιστους υδατάνθρακες.»
Γιατί αυτή η προσέγγιση δεν είναι διαδεδομένη;
Παρά τα αποτελέσματα που υπόσχεται, η προσέγγιση του Σάιφρηντ δεν έχει υιοθετηθεί ευρέως. Ο καθηγητής εκφράζει τη ματαίωσή του:
«Έχω μια πολύ καθαρή ιδέα για την προέλευση του καρκίνου και πώς να τον διαχειριστώ. Το πρόβλημα είναι όταν οι ασθενείς με καρκίνο πηγαίνουν στις κορυφαίες ιατρικές σχολές και ζητούν μεταβολική θεραπεία, τους απαντούν: ‘Ω, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό εδώ, γιατί δεν υπάρχουν στοιχεία ότι λειτουργεί’.»
«Γιατί δεν το κάνουν; Αυτό είναι το πρόβλημα», προσθέτει.
Ο Σάιφρηντ δεν είναι εντελώς αντίθετος στις συμβατικές θεραπείες, αλλά πιστεύει ότι η μεταβολική προσέγγιση θα μπορούσε να τις ενισχύσει σημαντικά: «Οι συνάδελφοι και συνεργάτες μου στην Κωνσταντινούπολη κατάφεραν να δείξουν ότι οι χημειοθεραπείες σε πολύ χαμηλότερες δοσολογίες μπορούν να είναι ακόμα πιο ισχυρές θεραπευτικά όταν είστε σε διατροφική κέτωση, με τον δείκτη γλυκόζης-κετόνης στο 2 ή και χαμηλότερα.»
Πρόσκληση για αλλαγή
Ο Σάιφρηντ καλεί για μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο που κατανοούμε και αντιμετωπίζουμε τον καρκίνο. Από την έμφαση στα κατεστραμμένα γονίδια, προτείνει να στραφούμε στην αποκατάσταση της μιτοχονδριακής υγείας.
«Ο καρκίνος δεν μπορεί να αναπτυχθεί αν τα μιτοχόνδρια του κυττάρου παραμένουν υγιή», δηλώνει κατηγορηματικά.
Για τον καθημερινό άνθρωπο, το μήνυμα είναι σαφές: η προστασία των μιτοχονδρίων μας μέσω σωστής διατροφής, άσκησης και τρόπου ζωής γενικότερα μπορεί να είναι το κλειδί όχι μόνο για την πρόληψη του καρκίνου, αλλά και για την αποκατάσταση της υγείας όσων έχουν ήδη επηρεαστεί από την ασθένεια.
Αυτό το άρθρο παρουσιάζει τις απόψεις του Δρος Thomas Seyfried και βασίζεται στην έρευνά του. Πρόκειται για εναλλακτική προσέγγιση στη θεραπεία του καρκίνου και δεν αποτελεί ιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε εξειδικευμένο επαγγελματία υγείας για θέματα που αφορούν την υγεία σας.
