Νέα μέθοδος υπολογισμού για την αξιολόγηση των καρδιαγγειακών κινδύνων όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό ενδεχομένως να καθιστούν σχεδόν 16 εκατομμύρια ανθρώπους εκτός προϋποθέσεων για φάρμακα πίεσης και χοληστερίνης.
Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Journal of the American Medical Association (Περιοδικό Αμερικανικής Ιατρικής Ένωσης), ο υπολογιστής κινδύνου είναι καλύτερα βαθμονομημένος και πιο ακριβής από τις προηγούμενες εκδόσεις, άλλα εάν οι υπάρχουσες κατευθυντήριες γραμμές θεραπείας για την χοληστερίνη και την αρτηριακή πίεση δεν αλλάξουν μαζί αυτόν, ο υπολογιστής ενδεχομένως να έχει ακούσιες συνέπειες, σύμφωνα με έρευνα από την Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ.
Τον Νοέμβριο του 2023, η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας (American Heart Association – AHA) δημοσίευσε έναν νέο υπολογιστή κινδύνου με την ονομασία «πρόβλεψη κινδύνου γεγονότων καρδιαγγειακής νόσου» (predicting risk of cardiovascular disease events – PREVENT), ο οποίος αναπτύχθηκε ως αποτέλεσμα των αλλαγών και των μετατοπίσεων των πληθυσμών στις τάσεις της καρδιαγγειακής νόσου τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Πλέον παρέχει μια δεκαετή εκτίμηση κινδύνου για ασθενείς 30 έως 70 ετών και τριανταετή εκτίμηση για ασθενείς ηλικίας 30 έως 59 ετών.
Όπως το προηγούμενο εργαλείο, το PREVENT χρησιμοποιεί συνηθισμένες καρδιαγγειακές μετρήσεις, όπως την χοληστερίνη και την υψηλή αρτηριακή πίεση, αλλά περιλαμβάνει νέους παράγοντες, όπως την νεφρική λειτουργία, το σάκχαρο στο αίμα και την πρωτεϊνουρία. Αυτές οι μετρήσεις της νεφρικής νόσου συμπεριλήφθηκαν επειδή ο διαβήτης τύπου 2 και η νεφρική νόσος είναι γνωστό ότι συνυπάρχουν με την καρδιαγγειακή νόσο και την παχυσαρκία. Ο νέος υπολογιστής επίσης αποκλείει την φυλή ως παράγοντα.
Παρότι η Αμερικανική Ένωση Καρδιολογίας αποκάλυψε τον υπολογιστή, η οργάνωση δεν τον έχει εγκρίνει ακόμη, και ούτε το Αμερικανικό Κολέγιο Καρδιολογίας. Ωστόσο, σύμφωνα με δήλωση τύπου, αυτό δεν έχει αποτρέψει κάποιους κλινικούς ιατρούς από το να τον χρησιμοποιούν ως οδηγό για την θεραπεία των ασθενών.
Πιθανά κλινικά αποτελέσματα του νέου υπολογιστή κινδύνου
Η ανάλυση της Ιατρικής Σχολής του Χάρβαρντ σημείωσε πως οι διαφορές στις συστάσεις μεταξύ του υπολογιστή κινδύνου και των υπαρχόντων προτύπων θεραπείας θα μπορούσαν να βγάλουν εκτός θεραπείας 15,8 εκατομμύρια ανθρώπους.
Οι ερευνητές βάσισαν τις προβλέψεις τους πάνω σε ένα δείγμα διατομής πάνω από 7.700 συμμετεχόντων ηλικίας 30 έως 79 ετών από την Εθνική Έρευνα Εξέτασης Υγείας και Διατροφής (National Health and Nutrition Examination Survey – NHANES). Σύγκριναν τον προηγούμενο υπολογιστή του 2023 με τον υπολογιστή PREVENT του 2023 για να καθορίσουν τον κίνδυνο και τις επιπτώσεις των εκδηλώσεων καρδιαγγειακής νόσου.
Η ανάλυση έδειξε πως ο υπολογιστής κινδύνου PREVENT θα ανακατηγοριοποιούσε σχεδόν τον μισό πληθυσμό των Η.Π.Α. σε κατηγορίες χαμηλότερου κινδύνου, και λιγότερο από το 0,5% θα ανακατηγοριοποιούνταν σε κατηγορίες υψηλότερου κινδύνου. Πάνω από 14 εκατομμύρια άνθρωποι δεν θα πληρούσαν πλέον τις προϋποθέσεις για στατίνες, και 2,6 εκατομμύρια δεν θα πληρούσαν τα κριτήρια για φάρμακα αρτηριακής πίεσης.
Άντρες ηλικίας 50 έως 69 ετών θα επηρεάζονταν περισσότερο από την αλλαγή, και οι έγχρωμοι άντρες περισσότερο από τους λευκούς. Η χρήση του υπολογιστή PREVENT, σύμφωνα με τους ερευνητές, θα σήμαινε 107.000 επιπλέον εμφράγματα και εγκεφαλικά στα επόμενα δέκα χρόνια.
«Το συμπέρασμα της μελέτης μας είναι πως η αναβάθμιση της εκτίμησης κινδύνου χωρίς την αναθεώρηση των ορίων θεραπείας έχει την δυνατότητα να αλλάξει την συνιστώμενη θεραπεία για εκατομμύρια Αμερικανούς», είπε σε δήλωση τύπου ο Δρ. Τζέιμς Ντιάο, αρχικός συγγραφέας της μελέτης.
«Ζυγίζοντας» τους κινδύνους
Η εκτίμηση του δεκαετούς κινδύνου ενός ατόμου για έμφραγμα ή εγκεφαλικό είναι σημείο κλειδί της πρόληψης της καρδιαγγειακής νόσου ανάμεσα στα υγιή άτομα και διασφαλίζει ότι δεν θα επαναληφθεί σε ασθενείς με ιστορικό καρδιακών γεγονότων. Παρόλα αυτά, οι εκτιμήσεις πρέπει να είναι εξαιρετικά εξατομικευμένες για να ελεγχθεί μια ασθένεια η οποία παίρνει πιο πολλές ζωές από οποιαδήποτε άλλη στις Η.Π.Α.
Οι συγγραφείς εξέφρασαν την ανησυχία τους σχετικά με το πως ο νέος αυτός υπολογιστής μπορεί να επηρεάσει αυτούς που πληρούσαν προηγουμένως τις προδιαγραφές για στατίνες και άλλα φάρμακα.
«Θα ανησυχούσα εάν αλλάζαμε μονάχα την μια μεριά αυτής της εξίσωσης χωρίς να επανεξετάσουμε και την άλλη μεριά, η οποία είναι το όριο θεραπείας», είπε σε δήλωση τύπου ο επικεφαλής συγγραφέας Ράζ Μανράι.
Οι ερευνητές σημείωσαν ότι κάτω από τον νέο υπολογιστή κινδύνου, οι λιγότερες συνταγογραφήσεις στατίνης θα σήμαιναν 57.000 λιγότερες νεοεμφανιζόμενες περιπτώσεις διαβήτη, καθώς οι στατίνες συνδέονται με υψηλότερο κίνδυνο διαβήτη. Ωστόσο, η έλλειψη θεραπείας ίσως να βάλει σε κίνδυνο καρδιαγγειακών γεγονότων όσους πλέων πληρούν τις προδιαγραφές.
Εν τέλει, οι ερευνητές είπαν πως η απόφαση της θεραπείας εξαρτάται από τον ασθενή και τον ιατρό και πρέπει να πάει πέρα από τον υπολογιστή κινδύνου.
«Αυτό το είδος της συγκεκριμένης λήψης αποφάσεων που πρέπει να συμβαίνει στο γραφείο του ιατρού σημαίνει πως ύστερα από προσεκτική κουβέντα, δύο άτομα με το ίδιο εκτιμώμενο επίπεδο κινδύνου μπορεί να καταλήξουν με διαφορετικές αγωγές θεραπείας», είπε ο Μανράι. «Και αυτό είναι καλό.»
Της A.C. Dahnke
