Το λιμάνι του Πειραιά βρίσκεται στο σταυροδρόμι ανάμεσα σε τρεις ηπείρους. Αυτή η κομβική γεωγραφική θέση στην οποία βρίσκεται δημιουργεί τις συνθήκες ώστε το λιμάνι να αποτελεί ένα σημαντικό εμπορευματικό, τουριστικό και εφοδιαστικό κέντρο σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εδώ και μια πενταετία διεξάγονται στο λιμάνι μια σειρά από έργα και επενδύσεις με στόχο την αναβάθμιση του λιμένα, υπό τη νέα διοίκηση του ΟΛΠ μέσω των επενδύσεων του κινεζικού ομίλου COSCO shipping. Όμως αυτή η αναβάθμιση και ο εκσυγχρονισμός αναπτύσσονται στα πλαίσια μιας βασικής μέριμνας για την προστασία και τον σεβασμό του περιβάλλοντος αλλά και στη βάση μιας χρηστής και δίκαιης διακυβέρνησης;
Μήπως τελικά στο όνομα αυτού του εκσυγχρονισμού και της αναβάθμισης ο Πειραιάς χάνει το ανθρώπινο πρόσωπό του και παραχωρεί τη θέση του σε μια λιμενοβιομηχανική ζώνη απρόσωπη και ασύμβατη με τη διαβίωση και την κατοικία; Τι ακριβώς συμβαίνει; Ποιες ευθύνες καταλογίζονται και ποια η συμπεριφορά του φορέα εκμετάλλευσης (του Ο.Λ.Π., δηλαδή της κινεζικής COSCO);
Προχειρότητα αλλά και αδιαφορία για το περιβάλλον, τη Δημόσια Υγεία και τα μνημεία χαρακτηρίζει τις εργασίες της Cosco στην κατασκευή του νέου λιμανιού της Πειραϊκής, σύμφωνα με ισχυρισμούς της Κοινωνίας των Πολιτών του Πειραιά και όπως διαφαίνεται ειδικότερα μέσα από μαρτυρίες και καταγραφές του Παρατηρηρίου Πειραϊκής. Το Παρατηρητήριο Πειραϊκής αποτελεί Ένωση Προσώπων που καταγράφει και αναλύει με επιστημονικά κριτήρια περιστατικά της ρύπανσης και τις επιπτώσεις τους στη Δημόσια Υγεία και το Περιβάλλον.
Καθεστώς «Ελεύθερης Οικονομικής Ζώνης»
Να υπενθυμίσουμε ότι η μεγάλη επένδυση στον Πειραιά υπάγεται στο ιδιότυπο καθεστώς «Ελεύθερης Οικονομικής Ζώνης» (ΕΟΖ) που έχει εγκαθιδρύσει η Κινέζικη COSCO στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας μας. Πρόκειται δηλαδή για κράτος εν κράτει, που χαίρει οικονομικής, διοικητικής εργασιακής και φορολογικής ασυλίας. Δηλαδή, οι ΕΟΖ είναι χώροι όπου εκχωρείται η εθνική κυριαρχία ενός λαού υπέρ των ιδιωτών επενδυτών.
Πάνω σε αυτό το ουσιαστικά αποικιοκρατικό καθεστώς εξελίσσεται η συνεχής επιχειρηματική επέκταση της COSCO στον Πειραιά. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες της κίνησης των ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Α ΚΟΙΝΟΤΗΤΑΣ, ΟΧΙ ΛΙΜΑΝΙ ΣΤΗΝ ΠΕΙΡΑΪΚΗ, ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΞΗ δεν πέρασαν λίγοι μήνες από τη χαρισματική παραχώρηση του 67% της κυβέρνησης στην COSCO και η κινεζική εταιρεία έδειξε την ακραία κερδοσκοπική διάθεσή της σε όλους τους τομείς δραστηριοποίησής της στον Πειραιά. Στην Πειραϊκή καταπάτησε τις δικαστικές αποφάσεις περί απαγόρευσης των βυθοκορήσεων και περιφρόνησε κάθε περιβαλλοντικό όρο. Ξεκίνησε το μπάζωμα του λιμένα Ηρακλέους στο Κερατσίνι, εξαλείφοντας κάθε πολιτιστικό αλλά και φυσικό έρεισμα των κατοίκων στην περιοχή.
Ο Ο.Λ.Π. (Οργανισμός Λιμένος Πειραιώς), που βρίσκεται πλέον υπό τον έλεγχο της κινεζικής COSCO, έχει ξεκινήσει από τις αρχές του 2020 έργα εξωτερικής επέκτασης του λιμανιού του Πειραιά, με την κατασκευή της ‘’νέας προβλήτας κρουαζιέρας’’, που θα βρίσκεται στο νότιο άκρο της Πειραϊκής ακτής και σχεδιάζεται να φιλοξενεί έξι πολύ μεγάλα κρουαζιερόπλοια άνω των 350 μέτρων. Για να μπορέσει να δημιουργηθεί το νέο λιμάνι θα μπαζωθεί τεράστια έκταση του Σαρωνικού με εκατομμύρια κυβικά μέτρα μπάζα για να γίνει μια τεχνητή χερσόνησος με τελική επιφάνεια 175 στρέμματα.
Το ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΪΚΗΣ παρακολουθεί καθημερινά τις ενέργειες της COSCO μέσα από στοιχεία και μελέτες, διενεργώντας επιτόπιες αυτοψίες με σκάφος, μέσα από φωτογραφικό υλικό και αεροφωτογραφίες, προσκομίζοντας επιστημονικά δεδομένα τα οποία έχουν προκύψει με ηχοβολιστικό πολλαπλής δέσμης καταγράφοντας έτσι τις πρακτικές της οι οποίες δεν τελούνται μόνο σε βάρος του φυσικού περιβάλλοντος αλλά εκτείνονται και στη Δημόσια Υγεία και την Πολιτιστική Κληρονομιά.
Ο Πειραιάς μετατρέπεται κάθε μέρα σε ένα απέραντο εργοτάξιο της COSCO.
Για την κατασκευή της προβλήτας κρουαζιέρας είναι απαραίτητο να αφαιρεθεί ο πυθμένας από συγκεκριμένη περιοχή στην είσοδο του λιμανιού, ο οποίος περιέχει μεγάλες συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων. Τα προϊόντα αυτής της διαδικασίας, τα βυθοκορήματα, ξεκίνησαν να απορρίπτονται σε συγκεκριμένη περιοχή στον Σαρωνικό. Η διαδικασία αυτή σταμάτησε στις 11/6/2020 όταν το ΣτΕ (Συμβούλιο της Επικρατείας) διέταξε προσωρινή παύση στα έργα της επέκτασης. Όμως διευκρίνισε ότι οι υπόλοιπες εργασίες μπορούν να συνεχιστούν.
Στις 28/11/2020 ένα κεσόν (τσιμεντοκιβώτιο), μέσα στο οποίο συλλέγονται τα υλικά από τις εργασίες των COSCO και ΤΕΚΑΛ, διερράγη λόγω ισχυρών νοτιάδων και το τοξικό του περιεχόμενο διοχετεύτηκε στη θάλασσα της Πειραϊκής αλλά και στον χώρο του ταφικού μνημείου του Θεμιστοκλή. Επίσης, τον Δεκέμβριο του 2020, εν μέσω καταιγίδας διαλύθηκαν 20000 τόνοι επιχωματώσεων προερχόμενοι από κατεδαφίσεις της λιμενοβιομηχανικής ζώνης της προβλήτας του Ικονίου μέσα στη θάλασσα.
Η τοπική κοινότητα ζητά να σταματήσει η διαρκής ρύπανση του θαλάσσιου περιβάλλοντος από τα βαρέα μέταλλα των βυθοκορημάτων που μεταφέρονται καθημερινά στην Πειραϊκή από τη Ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη Περάματος, που τελικά εισέρχονται και στην τροφική αλυσίδα.
Τα βυθοκορήματα, τα οποία καθημερινά διασπείρονται στην θάλασσα και στον αέρα, εισπνέονται από τους λουόμενους της Πειραϊκής ακτογραμμής, από τους κατοίκους, από τους επισκέπτες των καταστημάτων εστίασης και από τους μαθητές του Δημοτικού σχολείου και νηπιαγωγείου που βρίσκονται ακριβώς απέναντι από τις επικίνδυνες εργασίες.
Οι υπεύθυνοι της Περιφέρειας Αττικής διαπίστωσαν μετά από αυτοψία σωρεία παραβάσεων
Ο Εισαγγελέας διέταξε τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης μετά από ομόφωνη απόφαση του κοινοτικού συμβουλίου της Α’ δημοτικής κοινότητας Πειραιά και ξεκίνησε λήψη μαρτυρικών καταθέσεων από την πταισματοδίκη Πειραιά.
Κατά τις ακροαματικές διαδικασίες ο μάρτυρας του Παρατηρητηρίου Πειραϊκής, καθηγητής θαλασσίου περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Πειραιά Βασίλης Τσελέντης, απέδειξε την τεραστίου μεγέθους διάχυση τοξικών ουσιών στη θάλασσα, τη συνεπακόλουθη βλάβη στο θαλάσσιο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία και την εγκληματική καταπάτηση των περιβαλλοντικών όρων του έργου.
Τα γεγονότα της υπόθεσης έγιναν αποδεκτά σε αλλεπάλληλες δικαστικές αποφάσεις και διατάχθηκε μια σειρά από μέτρα, όπως η πλήρης απομάκρυνση του σπασμένου κεσόν που περιείχε τις τοξικές ουσίες, το οποίο όμως τελικά ενταφιάστηκε στη θάλασσα μετά από ένα χρόνο προσπαθειών για την απομάκρυνσή του, ενώ δηλώθηκε ως εξαχθέν.
Παρ’ όλα αυτά η εγκληματική καταστροφή του θαλάσσιου περιβάλλοντος συνεχίζεται. Κανένα από τα προβλεπόμενα μέτρα αντιρρύπανσης και οι περιβαλλοντικοί όροι, ο νόμος 4014/11 άρθρο 7 και οι κόκκινες γραμμές που έχει θέσει η περιφέρεια δεν τηρούνται. Τα τοξικά υλικά που προορίζονται για να γεμίσουν τα κεσόν (92 στον αριθμό) καταλήγουν στη θάλασσα χωρίς καν να τηρούνται τα προσχήματα δηλαδή τα προστατευτικά πετάσματα που όρισε το δικαστήριο και οι περιβαλλοντικοί όροι του υπουργείου.
Πρόσφατα, η COSCO ΤΕΚΑΛ χρησιμοποίησε μια νέα πατέντα προκειμένου να καμουφλάρει τη θαλάσσια ρύπανση, όπου μέσω ρυμουλκού-αναδευτήρα επιτυγχάνεται η γρήγορη εξαφάνιση της θολούρας των επιχωματώσεων που κατακάθονται στον βυθό, έτσι ώστε να μην γίνεται αντιληπτή.
Αξίζει δε να διευκρινιστεί ότι οι αυτοψίες της περιφέρειας Αττικής γίνονται πάντοτε δια γυμνού οφθαλμού, ουδέποτε με όργανα μέτρησης και πάντοτε με μεγάλη καθυστέρηση 20 και πλέον ημερών μετά τις καταγγελίες των παραβάσεων.
Ποιος είναι υπεύθυνος να επιτηρεί;
Σχετικά με όλη αυτή την αυθαιρεσία, υποτίθεται ότι αρμόδιος επιτηρητής είναι ένας ανεξάρτητος μηχανικός ο οποίος ορίσθηκε με τη σύμβαση παραχώρησης του λιμένα, αμοιβόμενος από την COSCO. O εν λόγω ανεξάρτητος μηχανικός δεν έχει ποτέ παρευρεθεί στον τόπο του περιβαλλοντικού εγκλήματος (σύμφωνα με μαρτυρίες του Παρατηρητηρίου Πειραϊκής) και κατά συνέπεια δεν έχει ποτέ εντοπίσει καμία παράβαση. Την ύπαρξή του γνωρίζουμε μόνο από τις καταθέσεις του ενώπιον του δικαστηρίου όπου δηλώνει ότι το έργο του νέου λιμανιού στην Πειραϊκή εκτελείται σύμφωνα με όλες τις νόμιμες προδιαγραφές.
Το car terminal στο Παλατάκι
Θα πρέπει να επισημανθεί πως για τρίτη φορά εντός του 2021, η εφορεία Αρχαιοτήτων Πειραιώς και Νήσων κάλεσε την COSCO να συμμορφωθεί με την αρχαιολογική νομοθεσία και να αποσύρει τα 2000 transit αυτοκίνητα που εκφορτώθηκαν αυθαίρετα δίπλα στο κονώνειο τείχος, στην περιοχή Παλατάκι, μετατρέποντας έτσι τον επιβατικό σταθμό κρουαζιέρας σε χώρο εναπόθεσης transit αυτοκινήτων. Επίσης η σύμβαση παραχώρησης του λιμένα Πειραιά απαγορεύει αυστηρά τη μετατροπή του επιβατικού σταθμού κρουαζιέρας σε προβλήτα αυτοκινήτων.
Πρόκειται για ασύμβατη χρήση σε κατοικημένη περιοχή μόλις 50 μέτρα από τις κατοικίες η οποία επιφέρει επιπτώσεις στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον και παρεμποδίζει τις παραδόσεις και την άυλη πολιτιστική κληρονομιά μας.
Αξίζει να σημειωθεί πως φέτος, την ημέρα των Θεοφανίων, υπήρξε απαγόρευση του αγιασμού των υδάτων λόγω των παράνομα αποθηκευμένων αυτοκινήτων transit από την COSCO. Μυστήριο με εξαφανίσεις και ανεξήγητους πνιγμούς αδέσποτων σκύλων στη λιμενική ζώνη του Κερατσινίου που είναι υπό τον έλεγχο της COSCO.
Έχουν καταγγελθεί από φιλοζωικές οργανώσεις και πολίτες πέντε εξαφανίσεις σκύλων από τη λιμενική ζώνη Κερατσινίου. Μάλιστα, ο Romeo, γνωστός σκύλος της λιμενικής ζώνης βρέθηκε πνιγμένος στα παγωμένα νερά του λιμανιού.
Οι φιλόζωοι πλέον μιλάνε ανοικτά για επιχείρηση εκκαθάρισης του λιμανιού εκ μέρους της COSCO. Αυτό συνεπάγεται και απαλλαγή από τους φιλόζωους που εισέρχονται στο λιμάνι για να τα φροντίσουν. Άλλωστε έχει δηλωθεί στο master plan της COSCO ότι η λιμενική περιοχή πρέπει να κλείσει για τους επισκέπτες για λόγους ασφαλείας.
Εργατικό ατύχημα, συνθήκες εργασίας και διεκδικήσεις των εργαζομένων της Cosco
Εργαζόμενοι της COSCO έχουν περιγράψει πως οι συνθήκες εργασίας χαρακτηρίζονται από ιδιαίτερη πίεση.
Σαν σκηνές από ταινία, το Κινεζικό Κομουνιστικό Κόμμα μέσω της COSCO μεταφέρει δείγμα της τυραννίας του στο λιμάνι μας, λένε χαρακτηριστικά οι εργαζόμενοι. Τον Οκτώβριο του 2021, στον σταθμό εμπορευματοκιβωτίων βρήκε τραγικό θάνατο ένας 45χρονος εργάτης, που εγκλωβίστηκε στις ράγες που κινούνται οι γερανογέφυρες, με αποτέλεσμα μια από αυτές να τον διαμελίσει.
Έκτοτε δημιουργήθηκε ένα μεγάλο απεργιακό μέτωπο υπέρ της τήρησης και εφαρμογής όλων των μέτρων για την προστασία της εργασίας και της ζωής των εργαζομένων στις προβλήτες της COSCO. Έγινε γνωστό τι πραγματικά συμβαίνει στις συνθήκες εργασίας με την εντατικοποίηση και τις κόντρα βάρδιες, τα 12ωρα, τα ελλιπή μέτρα ασφάλειας.
Και διερωτώνται σε τι συνεισφέρει μια επένδυση που υπάγεται στο καθεστώς της EΟΖ, όταν δεν πληρώνει φόρους, ούτε καν ΦΠΑ, απασχολεί και αμείβει εργαζόμενους με όρους χειρότερους από τα ελάχιστα που προβλέπει η εθνική νομοθεσία και μπορεί ελεύθερα να εξάγει τα κέρδη της στο εξωτερικό;
Συμβούλιο Επικρατείας: ΟΧΙ στην επέκταση του λιμένα Πειραιά
14/3/2022, η ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας ακυρώνει το νέο επιβατικό σταθμό και όσα προέβλεπε το Master Plan.
Ειδικότερα, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο με τρεις αποφάσεις του ακύρωσε το πλαίσιο έγκρισης του Γενικού Προγραμματικού Σχεδίου (Master Plan) του Ο.Λ.Π. Α.Ε. για τις υποχρεωτικές επενδύσεις, που προέκυπταν από τη σύμβαση παραχώρησης του Λιμένα Πειραιώς στην COSCO Group Limited που προέβλεπαν τη νότια επέκταση του επιβατικού λιμένα του Πειραιά, το νέο χερσαίο επιβατικό σταθμό, τέσσερα νέα ξενοδοχειακά συγκροτήματα, σταθμό διακίνησης αυτοκινήτων στον εμπορικό Λιμένα Ηρακλέους και την κατασκευή πενταόροφου κτηρίου στάθμευσης αυτοκινήτων στην Προβλήτα Ηρακλέους και νέων αποθηκών σε χώρο 80 στρεμμάτων.
Η ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι:
1) Οι πράξεις έγκρισης ήταν μη νόμιμες, διότι δεν είχε προηγηθεί στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση του νέου Λιμένα του Πειραιά που περιλάμβανε μια σειρά από έργα.
2) Ακυρώθηκε η πράξη του Γενικού Γραμματέα Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, με την οποία χορηγήθηκε η άδεια κατασκευής του έργου της νότιας επέκτασης του επιβατικού Λιμένα Πειραιά.
3) Καταργήθηκε η τρίτη δίκη-υπόθεση, με την αιτιολογία ότι προσβάλλονταν οι πράξεις της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων οι οποίες ακυρώθηκαν με την πρώτη απόφαση της Ολομέλειας του ΣτΕ (547/2022).
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας
Η απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας όπου προσέφυγαν οι κάτοικοι της Πειραϊκής τους δικαίωσε και σταμάτησε το έργο της COSCO και οι τεσσάρων χρόνων αγώνες τους δικαιώθηκαν.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Διοίκηση του Ο.Λ.Π. είναι σε αναμονή περιμένοντας την καθαρογραμμένη απόφαση για να εκτιμηθεί τι ακριβώς θα ισχύει για το μέλλον τόσο των υποχρεωτικών επενδύσεων όσο και των πρόσθετων. Είναι σημαντικό να ξεκαθαριστεί αν το ΣτΕ απαγορεύει την κατασκευή των επενδύσεων ή θέτει προϋποθέσεις, όπως π.χ. την εναρμόνιση των νέων επενδύσεων με τη νέα Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) που αναμένεται να εκδοθεί.
