Ο Αμπντουλάχ Οτσαλάν, ο μακροχρόνια φυλακισμένος ηγέτης του Εργατικού Κόμματος του Κουρδιστάν (PKK), ανακοίνωσε επίσημα το τέλος της πολυετούς τρομοκρατικής εκστρατείας της οργάνωσης κατά του τουρκικού κράτους και κάλεσε σε πλήρη μετάβαση στη δημοκρατική πολιτική.
«Η φάση του ένοπλου αγώνα έχει τελειώσει», δήλωσε ο Οτσαλάν σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 9 Ιουλίου, με ημερομηνία 1η Ιουνίου. Ο Οτσαλάν κρατείται από τις τουρκικές αρχές εδώ και 25 χρόνια. Στο ίδιο μήνυμα υπογράμμισε επίσης: «Αυτό δεν είναι ήττα, αλλά ιστορικό επίτευγμα».
Από τη δεκαετία του 1980, το PKK ενεπλάκη σε βίαιες συγκρούσεις με το τουρκικό κράτος, με αποτέλεσμα τον θάνατο δεκάδων χιλιάδων ανθρώπων, μεταξύ των οποίων και πολλοί άμαχοι. Η Τουρκία, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρωπαϊκή Ένωση χαρακτηρίζουν το PKK τρομοκρατική οργάνωση.
Ο Οτσαλάν τόνισε πως η μακρά περίοδος ένοπλης δράσης του PKK πρέπει πλέον να δώσει τη θέση της στη δημοκρατική πολιτική και το κράτος δικαίου. Το επτάλεπτο αυτό βίντεο αποτελεί την πρώτη δημόσια εμφάνισή του μετά τη σύλληψή του από τις τουρκικές αρχές το 1999. «Ο κύριος στόχος του PKK έχει επιτευχθεί. Η ύπαρξή του αναγνωρίστηκε. Οτιδήποτε παραπέρα θα ήταν ανούσια επανάληψη και αδιέξοδο», τόνισε στο μήνυμά του.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, ο Οτσαλάν είχε απευθύνει ιστορική έκκληση προς τους μαχητές του PKK να καταθέσουν τα όπλα. Τρεις μήνες αργότερα, η ηγεσία του PKK, που δρα στα βουνά του βόρειου Ιράκ, επιβεβαίωσε ότι θα συμμορφωθεί με το κάλεσμά του για αφοπλισμό.
Σε αντάλλαγμα, το PKK και το φιλοκουρδικό Κόμμα Δημοκρατικών Περιοχών (DEM) προσδοκούν από την Άγκυρα να δρομολογήσει πρόγραμμα δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων.
Το DEM, που έχει διαδραματίσει ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ Οτσαλάν, της ηγεσίας του PKK στο Ιράκ και των τουρκικών αρχών διευκολύνοντας την αποστράτευση, χαρακτήρισε σε πρόσφατη ανακοίνωσή του στη διαδικτυακή του πύλη τη διαδικασία «ιστορικό ορόσημο».
Το κόμμα κάλεσε επίσης τα τουρκικά πολιτικά όργανα, και ιδίως το κοινοβούλιο, να «αναλάβουν τις ευθύνες τους για τη λύση του κουρδικού ζητήματος και να επιτύχουν ουσιαστικό εκδημοκρατισμό».
Ο 75χρονος Οτσαλάν ίδρυσε το PKK το 1978 με στόχο τη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους στη Μέση Ανατολή. Στην πορεία, η οργάνωση μετρίασε τη στάση της και διεκδικεί σήμερα κουρδική αυτονομία στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου κυριαρχεί το κουρδικό στοιχείο. Παρά την πολύχρονη φυλάκισή του, ο Οτσαλάν θεωρείται ακόμη ο ουσιαστικός ηγέτης του PKK.
Η διαδικασία ξεκινά στη Σουλεϊμανίγια
Σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ruda από το Ερμπίλ, ομάδες 20 έως 30 μαχητών του PKK αναμένεται να παραδώσουν τα όπλα στην πόλη Σουλεϊμανίγια τις επόμενες ημέρες, όπως μετέδωσε στις 7 Ιουλίου. Η Σουλεϊμανίγια είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της κουρδικής περιοχής του Ιράκ, κοντά στα σύνορα με το Ιράν.
Το τουρκικό κανάλι NTV μετέδωσε στις 8 Ιουλίου ότι οι μαχητές του PKK θα ξεκινήσουν την παράδοση των όπλων τους ομαδικά στη Σουλεϊμανίγια εντός της εβδομάδας. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, η διαδικασία αποστράτευσης εκτιμάται ότι θα διαρκέσει από δύο έως πέντε μήνες.
Την απόφαση του PKK να αφοπλιστεί έχουν υποδεχθεί θετικά η Τουρκία, το Ιράκ, το Ιράν, καθώς και η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, τη χαρακτήρισε «ιστορική ευκαιρία», ενώ εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε λόγο για «νίκη του πολιτισμού», υπενθυμίζοντας ότι η Ουάσιγκτον έχει κατατάξει το PKK ως ξένη τρομοκρατική οργάνωση ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1990.
Μια ημέρα πριν τη δημοσίευση του βίντεο-μηνύματος του Οτσαλάν, ο επικεφαλής της τουρκικής υπηρεσίας πληροφοριών Ιμπραχίμ Καλίν επισκέφθηκε τη Βαγδάτη για συνομιλίες με κορυφαίους Ιρακινούς αξιωματούχους, μεταξύ αυτών και τον πρωθυπουργό.
Σύμφωνα με το τουρκικό πρακτορείο Anadolu, το επίκεντρο των συζητήσεων ήταν η επιδίωξη μιας Τουρκίας απαλλαγμένης από την τρομοκρατία, όπως περιγράφει η Άγκυρα τη διαδικασία αφοπλισμού του PKK. Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Καλίν είχε επισκεφθεί και το Ερμπίλ, όπου συναντήθηκε με ηγετικά στελέχη της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης, η οποία τάσσεται υπέρ της διαδικασίας αφοπλισμού.
