Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Κινέζος ηγέτης Σι μοιράστηκαν την ίδια πλατφόρμα, μιλώντας σε μια εικονική σύνοδο κορυφής ενός περιφερειακού οργανισμού ασφαλείας με έδρα τη Σαγκάη, στον απόηχο μιας αποτυχημένης ανταρσίας του Βάγκνερ που είχε πολιτικές επιπτώσεις και για τα δύο έθνη.
Και οι δύο ηγέτες μίλησαν για τη σημασία του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης (Shanghai Cooperation Organization-SCO), ενός περιφερειακού συμπλέγματος ισχύος υπό την ηγεσία της Κίνας και της Ρωσίας, το οποίο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της θεωρούμενης δυτικής επιρροής στην Κεντρική Ασία.
Ο Ρώσος πρόεδρος εξήρε την υποστήριξη της ομάδας προς το Κρεμλίνο κατά τη διάρκεια της βραχύβιας εξέγερσης τον περασμένο μήνα.
«Θα ήθελα με την ευκαιρία αυτή να ευχαριστήσω τους συναδέλφους μου από τις χώρες του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης που εξέφρασαν την υποστήριξή τους στις ενέργειες της ρωσικής ηγεσίας για την προστασία της συνταγματικής τάξης της ζωής και της ασφάλειας των πολιτών. Το εκτιμούμε ιδιαίτερα», δήλωσε ο Πούτιν στην τηλεδιάσκεψη από το Κρεμλίνο.
Η Μόσχα θα συνεχίσει να «αντιστέκεται στις εξωτερικές πιέσεις, τις κυρώσεις και τις προκλήσεις», δήλωσε ο Πούτιν στη σύνοδο κορυφής που φιλοξένησε ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι (Narendra Modi), ο οποίος μόλις ολοκλήρωσε μια υψηλού προφίλ κρατική επίσκεψη στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Μόσχα σκοπεύει να εμβαθύνει τους δεσμούς με τα μέλη της SCO και να αυξήσει το μερίδιο των διακανονισμών σε εθνικά νομίσματα. Σύμφωνα με τον Πούτιν, πάνω από το 80 τοις εκατό των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ της Ρωσίας και της Κίνας διεξάγονται σε ρούβλια και γιουάν και το μερίδιο του ρωσικού νομίσματος στις εξαγωγικές συναλλαγές με άλλα κράτη μέλη του SCO το 2022 ξεπέρασε το 40 τοις εκατό.
Η SCO περιλαμβάνει τα τέσσερα κράτη της Κεντρικής Ασίας, το Καζακστάν, το Κιργιστάν, το Τατζικιστάν και το Ουζμπεκιστάν, όλα πρώην σοβιετικές χώρες. Το Πακιστάν έγινε μέλος το 2017. Η Λευκορωσία βρίσκεται επίσης στη σειρά για ένταξη.
Η παρατήρηση του Πούτιν στη βιντεοσκοπημένη συγκέντρωση της Τρίτης σηματοδότησε την πρώτη του εμφάνιση σε διεθνή συνάντηση μετά την ανταρσία της ρωσικής μισθοφορικής ομάδας Wagner τον περασμένο μήνα.
Ο Σι, ο οποίος επαναβεβαίωσε την «χωρίς όρια» συνεργασία με τον Πούτιν κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού στη Μόσχα τον Μάρτιο, δεν έχει ακόμη πραγματοποιήσει δημόσια συνάντηση με τον Πούτιν. Ορισμένοι παρατηρητές της Κίνας εκτίμησαν ότι η ένοπλη εξέγερση, αν και σύντομη, «έσπασε» τον υπό την ηγεσία της Κίνας συνασπισμό που επιδιώκει να ανατρέψει τη διεθνή τάξη.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) παρέμεινε σιωπηλό στις 24 Ιουνίου, καθώς το αφεντικό της Wagner Γιεβγκένι Πριγκόζιν (Yevgeny Prigozhin) διεξήγαγε εξέγερση κατά του Πούτιν, ο οποίος χαρακτήρισε τις ενέργειες ως «μαχαιριά στην πλάτη».
Μέσα σε μόλις 24 ώρες, ο Πριγκόζιν και οι δυνάμεις του κατέλαβαν το Ροστόφ-ον-Ντον, έναν κρίσιμο κόμβο εφοδιασμού για τις πολεμικές προσπάθειες της Ρωσίας στην Ουκρανία, και προχώρησαν εκατοντάδες χιλιόμετρα προς τη Μόσχα.
Όταν οι κινεζικές αρχές ασχολήθηκαν για πρώτη φορά με τη χαοτική εξέγερση, ήταν ήδη αφότου οι δυνάμεις του Πριγκόζιν επέστρεψαν στη βάση τους στο πλαίσιο μιας συμφωνίας με το Κρεμλίνο.
«Πρόκειται για τις εσωτερικές υποθέσεις της Ρωσίας», ανέφερε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Πεκίνου σε ανακοίνωση που εξέδωσε στις 25 Ιουνίου. «Ως φιλικός γείτονας της Ρωσίας και πλήρης στρατηγικός εταίρος συντονισμού για τη νέα εποχή, η Κίνα υποστηρίζει τη Ρωσία στη διατήρηση της εθνικής σταθερότητας και στην επίτευξη ανάπτυξης και ευημερίας».
Το σύντομο σχόλιο ακολούθησε τη συνάντηση της 25ης Ιουνίου στο Πεκίνο μεταξύ του Κινέζου υπουργού Εξωτερικών Τσιν Γκανγκ (Qin Gang) και του Ρώσου αναπληρωτή υπουργού Εξωτερικών Αντρέι Ρουντένκο (Andrei Rudenko).
Η εξέγερση της Wagner «τρόμαξε» το Πεκίνο
Ο Μάιλς Γιου (Miles Yu), ανώτερος συνεργάτης και διευθυντής του Κέντρου Κίνας στο Ινστιτούτο Hudson, δήλωσε ότι η εξέγερση της Wagner είχε αρκετές επιπτώσεις για το κινεζικό καθεστώς.
«Το πιο σημαντικό είναι ότι η εξέγερση του Πριγκόζιν δημιούργησε μια εναλλακτική λύση σε ένα πολύ αντιδημοφιλές καθεστώς», δήλωσε ο Γιου σε ένα podcast στις 27 Ιουνίου. «Αυτό είναι που φοβάται περισσότερο το ΚΚΚ. Δηλαδή, κάθε πιθανή ρωγμή τύπου Wagner μέσα στο κινεζικό σύστημα θα είναι μια εναλλακτική λύση για το καθεστώς του Σι Τζινπίνγκ».
Επιπλέον, ο Γιου είπε ότι η εξέγερση «τρόμαξε πραγματικά την κινεζική ηγεσία» λόγω του φόβου του καθεστώτος για τους αποστάτες.
«Η πρόληψη της αποστασίας αποτελεί κορυφαία προτεραιότητα κατά τη διάρκεια μεγάλου μέρους των καθεστώτων της ΛΔΚ από τη δεκαετία του 1950», δήλωσε ο Γιου, αναφερόμενος στην επίσημη ονομασία της Κίνας, Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. «Κάθε φορά που έχεις έναν αποστάτη να πετάει με αεροπλάνο προς την Ταϊβάν, για παράδειγμα, ή τη Νότια Κορέα, γίνεται ένας τεράστιος πολιτικός σεισμός μέσα στο κινεζικό καθεστώς».
Ο Γιου, ο οποίος υπηρέτησε ως ανώτερος σύμβουλος πολιτικής και σχεδιασμού για την Κίνα του τότε υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο (Mike Pompeo), πρόσθεσε ότι «ο φόβος του πραξικοπήματος είναι πολύ πραγματικός για τον Σι», δεδομένου ότι ο Σι έχει εκκαθαρίσει πολλούς Κινέζους στρατηγούς από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2022. Για παράδειγμα, ο Γιου επεσήμανε τις πτώσεις των πρώην κορυφαίων Κινέζων στρατιωτικών στρατηγών Γκούο Μποξιόνγκ (Guo Boxiong) και Σου Καϊχού (Xu Caihou). Ο Γκούο και ο Σου ήταν γνωστό ότι ήταν πιστοί στον πρώην κινέζο ηγέτη Τζιανγκ Ζεμίν (Jiang Zemin).
Ο φόβος ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος σήμαινε ότι ο Σι είχε αποφασίσει να απαγορεύσει στους Κινέζους στρατιωτικούς να επικοινωνούν με ξένες χώρες, πρόσθεσε ο Γιου, εξηγώντας γιατί ο Σι απέρριψε την πρόταση του υπουργού Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν (Anthony Blinken) για την επανάληψη της διμερούς άμεσης στρατιωτικής επικοινωνίας, όταν οι δύο τους συναντήθηκαν στην Κίνα τον περασμένο μήνα.
«Νομίζω ότι είναι απολύτως ταμπού αυτή τη στιγμή για οποιονδήποτε αξιωματικό του PLA να έρχεται σε επαφή με ξένες κυβερνητικές οντότητες και τους ομολόγους τους», δήλωσε ο Γιου, αναφερόμενος στην επίσημη ονομασία του κινεζικού στρατού, Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (People’s Liberation Army-PLA).
Μιλώντας μέσω βιντεοσυνδιάσκεψης από το Πεκίνο την Τρίτη, ο Σι προέτρεψε σε αλληλεγγύη μεταξύ των κρατών μελών και διακήρυξε την αποφασιστική αντίθεσή του σε «οποιαδήποτε παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις από οποιαδήποτε χώρα», σε μια συγκαλυμμένη αναφορά στην Ουάσινγκτον και τους συμμάχους της.
«Πρέπει να είμαστε σε μεγάλη επαγρύπνηση απέναντι σε εξωτερικές δυνάμεις που υποκινούν έναν «νέο ψυχρό πόλεμο» στην περιοχή και δημιουργούν αντιπαραθέσεις μεταξύ των στρατοπέδων», δήλωσε ο Σι.
Ο ηγέτης του κομμουνιστικού καθεστώτος κάλεσε τα κράτη μέλη να επικεντρωθούν στην «πρακτική συνεργασία και την επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης», σύμφωνα με την ανάγνωση από το υπουργείο Εξωτερικών του Πεκίνου.
Πριν από την εικονική σύνοδο κορυφής της Τρίτης, ο Κινέζος υπουργός Άμυνας Λι Σανγκφού (Li Shangfu) συναντήθηκε στο Πεκίνο με τον ναύαρχο Νικολάι Γιεβμένωφ (Nikolai Yevmenov), επικεφαλής του ρωσικού πολεμικού ναυτικού, κατά τη διάρκεια της οποίας ο Λι επιβεβαίωσε τους δεσμούς του καθεστώτος με τον ρωσικό στρατό.
Το ΚΚΚ ελπίζει ότι τα ναυτικά των δύο πλευρών θα μπορούσαν να «ενισχύσουν την επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα», «να οργανώνουν κοινές ασκήσεις, περιπολίες και διαγωνισμούς σε τακτική βάση» και «να επεκτείνουν την πρακτική συνεργασία», ανέφερε ο Λι, σύμφωνα με το υπουργείο Άμυνας της Κίνας.
Συνένοχος στις βάρβαρες πράξεις
Ο Μπλίνκεν, ο υψηλότερου επιπέδου Αμερικανός αξιωματούχος που ταξιδεύει στην Κίνα από τότε που ανέλαβε καθήκοντα ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν το 2021, πέρασε δύο ημέρες στην Κίνα τον Ιούνιο, ολοκληρώνοντας το ταξίδι του με μια «έντονη συζήτηση» με τον Σι.
Μια ημέρα μετά την επίσκεψη του Μπλίνκεν, οι φαινομενικά βελτιωμένες σχέσεις Κίνας-ΗΠΑ πήραν μια στροφή προς το χειρότερο, αφού ο Μπάιντεν αναφέρθηκε στον Σι ως «δικτάτορα», ένα σχόλιο που προκάλεσε διαμαρτυρίες από το ΚΚΚ.
Ορισμένοι Ρεπουμπλικάνοι στο Twitter χειροκρότησαν τον Μπάιντεν για την ειλικρινή απάντηση.
«Η Κίνα θέλει ο Τζο Μπάιντεν να ζητήσει συγγνώμη, αλλά ο Μπάιντεν είπε την αλήθεια. Ο Σι Τζινπίνγκ ΕΙΝΑΙ δικτάτορας», έγραψε η πρώην κυβερνήτης της Νότιας Καρολίνας Νίκι Χέιλι (Nikki Haley), η οποία διεκδικεί το χρίσμα του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για την κούρσα του Λευκού Οίκου το 2024.
«Παρά τις πρόσφατες διαμαρτυρίες του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας, ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε δίκιο: Ο Σι είναι δικτάτορας», έγραψε ο γερουσιαστής Νταν Σάλιβαν (Dan Sullivan, R-Alaska).
Ο ρόλος της Κίνας στον συνεχιζόμενο πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία βρίσκεται εδώ και καιρό υπό εξέταση. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει επιβάλει κυρώσεις σε ορισμένες κινεζικές οντότητες για την υποστήριξη της ρωσικής στρατιωτικής και αμυντικής βιομηχανίας.
Την 1η Ιουλίου, η Nikkei Asia δημοσίευσε τη δική της έρευνα, λέγοντας ότι ρωσικές εταιρείες εισήγαγαν τουλάχιστον 37 κινεζικά πολιτικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεταξύ Δεκεμβρίου 2022 και Απριλίου του τρέχοντος έτους.
Επικαλούμενο τα αρχεία εκτελωνισμού, το πρακτορείο ανέφερε ότι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη αγοράστηκαν «για χρήση στην ειδική στρατιωτική επιχείρηση», τον όρο που έχει χρησιμοποιήσει ο Πούτιν για να αναφερθεί στον πόλεμο του Κρεμλίνου στην Ουκρανία. Ορισμένα από τα εισαγόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατασκευάστηκαν από την DJI, τον μεγαλύτερο κατασκευαστή καταναλωτικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών στον κόσμο, σύμφωνα με το πρακτορείο.
Το Πεντάγωνο πρόσθεσε την DJI στον κατάλογο των «κινεζικών στρατιωτικών εταιρειών» τον Οκτώβριο του περασμένου έτους.
Σε απάντηση στα ευρήματα του πρακτορείου, ο Γκόρντον Τσανγκ (Gordon Chang), ανώτερος συνεργάτης του Ινστιτούτου Gatestone, αποκάλεσε τον Σι «εγκληματία πολέμου» στο Twitter.
«Η άμεση και συνεχής υποστήριξη της #Κίνας προς την πολεμική προσπάθεια της #Ρωσίας στην #Ουκρανία καθιστά το καθεστώς της #Κίνας συνένοχο στις βάρβαρες πράξεις των #ρωσικών δυνάμεων», έγραψε ο Τσανγκ. «Ο #XiJinping, όπως και ο #VladimirPutin, είναι ένας εγκληματίας πολέμου».
Από τους Dorothy Li και Frank Fang