Ο πρώην πρόεδρος των Φιλιππινών Ροντρίγκο Ντουτέρτε πρόκειται να αντιμετωπίσει τρεις κατηγορίες για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας ενώπιον του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ).
Το κατηγορητήριο εκδόθηκε στις 4 Μαρτίου 2025, αλλά οι λεπτομέρειες παρέμεναν εμπιστευτικές μέχρι σήμερα.
Οι κατηγορίες αναφέρουν ότι είχε εμπλοκή στη δολοφονία τουλάχιστον 76 ανθρώπων, όσο ήταν δήμαρχος της πόλης Νταβάο και στη συνέχεια ως πρόεδρος.
Οι εισαγγελείς ισχυρίζονται επίσης ότι στην πραγματικότητα ο Ντουτέρτε είχε ανάμειξη «σε τουλάχιστον εκατοντάδες άλλες δολοφονίες κατά τη δημαρχιακή του περίοδο, σε χιλιάδες άλλες δολοφονίες κατά την προεδρική του περίοδο, καθώς και σε άλλα βίαια εγκλήματα».
Οι επίσημες εκτιμήσεις ανεβάζουν τον απολογισμό των νεκρών στους 6.000, αν και ακτιβιστές υποστηρίζουν ότι φθάνει σε δεκάδες χιλιάδες.
Τα ονόματα των συνεργών του παραμένουν λογοκριμένα, αλλά η ομάδα κατηγορείται ότι συμμετείχε «σε ένα κοινό σχέδιο ή συμφωνία για την ‘εξουδετέρωση’ υποτιθέμενων εγκληματιών στις Φιλιππίνες (συμπεριλαμβανομένων όσων ήταν ύποπτοι για χρήση, πώληση ή παραγωγή ναρκωτικών) μέσω βίαιων εγκλημάτων, συμπεριλαμβανομένων δολοφονιών».
Το έκαναν χρησιμοποιώντας «αστυνομικούς από την πόλη Νταβάο και εκτελεστές εκτός αστυνομίας», σύμφωνα με το κατηγορητήριο, κάτι που κατέστη δυνατό επειδή «έλεγχαν μια δομή εξουσίας – την τοπική αστυνομία και την αντίστοιχη ιεραρχία της Ομάδας Θανάτου του Νταβάο (Davao Death Squad – DDS) – που τους επέτρεπε να ελέγχουν τη βούληση των φυσικών δραστών».
«Αστυνομικοί που σκότωναν έναν στόχο από τη λίστα μπορούσαν να έχουν πρόσβαση σε ένα μυστικό σύστημα επιβράβευσης (που υπήρχε εκτός του επίσημου συστήματος επιβραβεύσεων) και να λάβουν πληρωμή από 50.000 έως ένα εκατομμύριο πέσος Φιλιππινών (περίπου 738 έως 14.770 ευρώ), ανάλογα με το επίπεδο του στόχου», αναφέρει το κατηγορητήριο.
«Όσοι δεν υπάκουαν στις εντολές κινδύνευαν να σκοτωθούν και απομακρύνονταν όταν θεωρούνταν ότι αντιτίθενται ή συνιστούν απειλή στο κοινό σχέδιο, όσο ασήμαντη κι αν ήταν.»
Όταν ο Ντουτέρτε έγινε πρόεδρος, το δίκτυο επεκτάθηκε ώστε να περιλάβει μέλη της Εθνικής Αστυνομίας των Φιλιππινών, της Υπηρεσίας Καταπολέμησης Ναρκωτικών των Φιλιππινών, του Εθνικού Γραφείου Ερευνών και του Γραφείου Σωφρονιστικών Ιδρυμάτων.
Η βίαιη «εξουδετέρωση» ανθρώπων, με εγκληματικές μεθόδους που έφταναν έως τη δολοφονία, «κατέστη κρατική πολιτική κατά την προεδρική περίοδο,» όπως αναφέρεται.
Πολλά από τα θύματα καταγράφονται ως «άγνωστο όνομα, άγνωστο επώνυμο».
Από τους 76 που έχουν ταυτοποιηθεί, οι 19 σκοτώθηκαν όσο ο Ντουτέρτε ήταν δήμαρχος του Νταβάο, μεταξύ 2013 και 2016 περίπου· οι 14 πέθαναν σε στοχευμένες δολοφονίες μεταξύ 2016 και 2017, όταν ήταν πρόεδρος· και 43 άτομα δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια των λεγόμενων «επιχειρήσεων εκκαθάρισης» μεταξύ 2016 και 2018.
Ο Ντουτέρτε ήταν γνωστός για τη σκληρή του στάση απέναντι στους εμπόρους ναρκωτικών και στις δύο εκλεγμένες θέσεις, απειλώντας τους δημόσια με θάνατο και ενθαρρύνοντας την αστυνομία να τους πυροβολεί αν αντιστέκονταν στη σύλληψη. Όταν ήταν πρόεδρος, αρνήθηκε ότι είχε εγκρίνει εξωδικαστικές εκτελέσεις.
Οι δικηγόροι του υποστήριξαν ότι ο 80χρονος δεν είναι ικανός να δικαστεί. Τον Μάιο, εξελέγη ξανά δήμαρχος του Νταβάο, παρά το γεγονός ότι βρισκόταν στη φυλακή, και το αξίωμα ασκείται επί του παρόντος από τον γιο του.
Ο Ντουτέρτε συνελήφθη στο αεροδρόμιο της Μανίλα τον Μάρτιο, και μέσα σε λίγες ώρες βρέθηκε σε μισθωμένο αεροσκάφος με προορισμό τη Χάγη, όπου εδρεύει το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.
Ο κύριος πολιτικός του αντίπαλος, ο νυν πρόεδρος Φερντινάνδος Μάρκος ο Νεότερος, επιβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση τον παρέδωσε.
Λίγα λεπτά αφότου ο Ντουτέρτε άφησε τον εναέριο χώρο των Φιλιππινών, ο Μάρκος απηύθυνε τηλεοπτικό διάγγελμα λέγοντας ότι η χώρα εκπληρώνει τη νομική της υποχρέωση.
«Αυτό είναι που αναμένει η διεθνής κοινότητα από εμάς», δήλωσε.
Του Rex Widerstrom
