Ο πρώην πρόεδρος του Τμήματος Χημείας του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ που κατηγορείται για απόκρυψη κινεζικών δεσμών παραδέχτηκε ότι πήρε δεκάδες χιλιάδες δολάρια από την Κίνα, όπως δείχνει βίντεο που παρουσιάστηκε στο ομοσπονδιακό δικαστήριο στις 17 Δεκεμβρίου.
Το υλικό, που τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια ανάκρισης του νανοεπιστήμονα Τσαρλς Λίμπερ από ομοσπονδιακούς ερευνητές, παίχτηκε στους ενόρκους κατά την τέταρτη ημέρα της δίκης σχετικά με τις φερόμενες ψευδείς δηλώσεις του Λίμπερ για τη χρηματοδότηση από την Κίνα.
Ο 62χρονος καθηγητής του Χάρβαρντ είχε υποστηρίξει ότι δεν είχε λάβει πληρωμές από κινεζικό πανεπιστήμιο, εκτός από την αποζημίωση των ταξιδιωτικών του εξόδων στην Κίνα. Αλλά άλλαξε γρήγορα την ιστορία του, αφού οι πράκτορες του FBI Ρόμπερτ Πλαμπ και Κάρα Σπάις του παρουσίασαν αντίγραφα αποδεικτικών στοιχείων, μεταξύ των οποίων και μια δίγλωσση σύμβαση που υπέγραψε με το Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Γουχάν (Wuhan University of Technology – WUT) το 2011.
«Αυτό είναι αρκετά καταδικαστικό», είπε ο Λίμπερ, ντυμένος με μπλε μπουφάν, στους πράκτορες στο αστυνομικό τμήμα της πανεπιστημιούπολης κατά τη διάρκεια μιας τρίωρης ανάκρισης, η οποία πραγματοποιήθηκε την ημέρα της σύλληψης του Λίμπερ πριν από σχεδόν δύο χρόνια, όπως ανέφεραν τα τοπικά μέσα ενημέρωσης. «Τώρα που το αναφέρετε, ναι, θυμάμαι».
Η πενταετής συμφωνία περιέγραφε τον Λίμπερ ως «επιστήμονα κλειδί» στην κινεζική σχολή, γεγονός που του εξασφάλιζε 50.000 δολάρια μηνιαίως με περίπου 158.000 δολάρια για τα έξοδα διαβίωσης. Υπήρχε επίσης αναφορά στη μελλοντική του εμπλοκή με το σχέδιο «Χίλια Ταλέντα» της Κίνας, ένα κρατικό πρόγραμμα για την προσέλκυση κορυφαίων επιστημονικών και εξειδικευμένων εμπειρογνωμόνων από όλο τον κόσμο.
Αργότερα κατά τη διάρκεια της συνέντευξης, οι πράκτορες του FBI έδειξαν στον Λίμπερ ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που είχε γράψει ο ίδιος ζητώντας από το Πανεπιστήμιο της Γούχαν να καταβάλει το μισό μισθό του σε μετρητά και να καταθέσει το άλλο μισό σε κινεζικό τραπεζικό λογαριασμό.
«Δεν μπορώ καν να πιστέψω ότι το έκανα αυτό», δήλωσε ο Λίμπερ ως απάντηση, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης. «Είναι δικό μου λάθος και προφανώς έκανα λάθος».
Ο Λίμπερ δήλωσε ότι πιθανότατα δεν έκανε περισσότερα από έξι ταξίδια στην Κίνα γύρω στο 2012 και πληρωνόταν μεταξύ 10.000 και 20.000 δολαρίων κάθε φορά που έκανε το ταξίδι, σύμφωνα με αναφορές τοπικών μέσων ενημέρωσης. Είχε ξοδέψει τα χρήματα -το σύνολο των οποίων εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 50.000 και 100.000 δολαρίων- για ψώνια και έξοδα διαβίωσης, όπως η καθαριότητα του σπιτιού.
Οι πληρωμές γίνονταν σε χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων που ο Λίμπερ έφερε πίσω στις αποσκευές του, όπως είπε. Δεν τα δήλωσε στο τελωνείο ούτε πλήρωσε φόρους για τα χρήματα.
«Αν τα έφερα πίσω, δεν τα δήλωσα και αυτό είναι παράνομο», είπε στους πράκτορες του FBI.
Στην ηχογράφηση, ο Λίμπερ είπε επανειλημμένα ότι δεν μπορούσε να θυμηθεί το ακριβές ποσό των χρημάτων που είχε λάβει από το Πανεπιστήμιο της Γούχαν, αποδίδοντας τα κενά στην «επιλεκτική του μνήμη», σύμφωνα με τα τοπικά μέσα ενημέρωσης.
Ο κινεζικός τραπεζικός λογαριασμός που είχε δημιουργηθεί γι’ αυτόν είχε υπόλοιπο που αντιστοιχούσε σε 200.000 δολάρια στο όνομα του Λίμπερ από το 2014, το οποίο ο επιστήμονας δήλωσε ότι δεν αξιοποίησε ποτέ, εν μέρει λόγω της επιδείνωσης της υγείας του και μιας πρόσφατης διάγνωσης καρκίνου.
Πολύ ανέντιμος
Από το 2008, η ερευνητική ομάδα Λίμπερ στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ, της οποίας ηγείτο ο Λίμπερ , έχει λάβει χρηματοδότηση άνω των 15 εκατομμυρίων δολαρίων από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH) και το Υπουργείο Άμυνας.
Ο Λίμπερ ήταν συμβατικός συμμετέχων στο Σχέδιο Χίλια Ταλέντα μεταξύ τουλάχιστον του 2012 και του 2017, όπως προκύπτει από δικαστικό έγγραφο. Ενώ η συμμετοχή στο κινεζικό πρόγραμμα προσλήψεων δεν είναι από μόνη της παράνομη, συνιστά ξένη σύγκρουση συμφερόντων που οι ερευνητές οφείλουν να γνωστοποιούν πριν λάβουν ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις.
Ο Λίμπερ δήλωσε ότι φαινόταν ότι ήταν «πολύ ανέντιμος» όταν το Υπουργείο Άμυνας τον ρώτησε για την εμπλοκή του στο πρόγραμμα ταλέντων το 2018.
«Δεν ήμουν απόλυτα διαφανής με κανένα τρόπο», είπε στους πράκτορες, σύμφωνα με την ηχογράφηση.
Ο Λίμπερ είπε ότι αυτό που τον είχε παρακινήσει να συμμετάσχει στο πρόγραμμα ταλέντων δεν ήταν τα χρήματα, αλλά η επιθυμία να αναγνωριστεί. Ήταν «νεότερος και ηλίθιος» εκείνη την εποχή, είπε.
«Δεν είμαι ακριβώς ανταγωνιστικός, αλλά αν κάνω άλλους ανθρώπους να ακολουθήσουν μια πτυχή με βάση την έρευνα που έκανα, υπάρχει μια διαρροή προς τα κάτω», είπε, σύμφωνα με δημοσιεύματα τοπικών μέσων ενημέρωσης. «Κάθε επιστήμονας θέλει ένα βραβείο Νόμπελ».
Ο καθηγητής του Χάρβαρντ προσπάθησε αργότερα να αποστασιοποιηθεί από τη συνεργασία με το πανεπηστήμιο της Γουχάν, μεταξύ άλλων ακυρώνοντας ένα ταξίδι στο πανεπιστήμιο τον Ιούνιο του 2015.
Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του 2018 προς έναν ερευνητή συνάδελφό του, δύο ημέρες μετά τη συνέντευξή του από το Υπουργείο Άμυνας, ο Λίμπερ εξέφρασε την ανησυχία του για μια κινεζική ιστοσελίδα που τον αναφέρει ως διευθυντή του ερευνητικού εργαστηρίου της Γουχάν.
«Έχασα πολύ ύπνο ανησυχώντας για όλα αυτά τα πράγματα χθες το βράδυ και θέλω να αρχίσω να παίρνω μέτρα για να τα διορθώσω το συντομότερο δυνατό», έγραψε στο μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, το οποίο παρουσιάστηκε στην ακροαματική διαδικασία στο δικαστήριο στις 17 Δεκεμβρίου. «Θα είμαι προσεκτικός σε ό,τι συζητώ με το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και τίποτα από αυτά δεν θα κοινοποιηθεί στους κυβερνητικούς ερευνητές αυτή τη στιγμή».
Ωστόσο, κατά την ανάκριση, ο Λίμπερ επέμεινε ότι δεν είχε κάνει τίποτα κακό – εκτός από το ότι «δεν έπρεπε να είχε κάνει συμφωνία και να δεχτεί χρήματα».
«Έχετε δίκιο, ήταν λάθος», είπε όταν οι πράκτορες του FBI τον ρώτησαν γιατί αποφάσισε να αποκρύψει τις πληροφορίες από το Χάρβαρντ και τις αμερικανικές αρχές. «Φοβόμουν μήπως με συλλάβουν, όπως και τώρα».
Ο Λίμπερ αντιμετωπίζει έξι κατηγορίες ομοσπονδιακών κατηγοριών, μεταξύ των οποίων ψέματα στις ομοσπονδιακές αρχές, υποβολή ψευδών φορολογικών δηλώσεων εισοδήματος και παράλειψη αναφοράς για τους ξένους τραπεζικούς και χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς του. Έχει δηλώσει αθώος και για τις έξι κατηγορίες.
Ο Learner Liu συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.
