Η ένταση σιγοβράζει μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της κομμουνιστικής Κίνας καθώς οι δύο χώρες αυξάνουν τους δασμούς στις εισαγωγές αμφοτέρωθεν. Εν τω μεταξύ, η ρητορική του Πεκίνου κλιμακώνεται σε επιθετικότητα.
Στις αρχές Μαρτίου, η κινεζική πρεσβεία στην Ουάσιγκτον ανήρτησε σε κοινωνικό δίκτυο ένα μήνυμα από το υπουργείο Εξωτερικών της, που έλεγε: «Αν οι ΗΠΑ θέλουν πόλεμο – πόλεμο δασμών, εμπορικό πόλεμο ή όποιο άλλο είδος πολέμου – είμαστε έτοιμοι να πολεμήσουμε έως το τέλος».
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε ότι, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν αναζητούν πόλεμο με την Κίνα, είναι «πολύ καλά εξοπλισμένες για τον διαχειριστούν».
Ο Τραμπ επέβαλε επιπλέον 20% δασμούς σε όλα τα προϊόντα που φτιάχνονται στην Κίνα, λέγοντας ότι η εκτεταμένη διακίνηση φαιντανύλης — του θανατηφόρου οπιοειδούς που είναι 50 έως 100 φορές πιο ισχυρό από την μορφίνη — στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει φτάσει σε επίπεδα έκτακτης εθνικής ανάγκης.
Μέχρι σήμερα, η Κίνα παραμένει η κύρια πηγή πρόδρομων ουσιών φαιντανύλης, οι οποίες αποστέλλονται στο Μεξικό, όπου παρασκευάζεται το ναρκωτικό. Στη συνέχεια, μεταφέρεται λαθραία στις Ηνωμένες Πολιτείες κυρίως μέσω των νότιων συνόρων.
Το κομμουνιστικό καθεστώς αποκάλεσε την επιδημία της φαιντανύλης «δικό τους πρόβλημα», αναφερόμενο στις Ηνωμένες Πολιτείες, και χαρακτήρισε τους δασμούς των ΗΠΑ «εκβιασμό». Ως απάντηση, το Πεκίνο επέβαλε επιπλέον δασμούς 15% στον άνθρακα και το φυσικό αέριο των ΗΠΑ και επιπλέον 10% σε γεωργικό εξοπλισμό και φορτηγά.
Ο Γιουάν Χονγκμπίνγκ, πρώην καθηγητής Νομικής στο Πανεπιστήμιο του Πεκίνου στην Κίνα, ο οποίος τώρα ζει στην Αυστραλία, είπε ότι η αμερικανική κρίση των οπιοειδών απέχει πολύ από μία κατάσταση ‘αυτοτραυματισμού’, όπως υπαινίσσεται το ΚΚΚ, του οποίου ο ρόλος στην επιδημιολογική εξάπλωση της φαιντανύλης στις ΗΠΑ ήταν κρίσιμος.
Ωστόσο, το να επιρρίπτουν την ευθύνη στις Ηνωμένες Πολιτείες είναι πάγια στρατηγική επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ), Σι Τζινπίνγκ, είπε ο Γιουάν στο NTD, αδελφό μέσο ενημέρωσης της Epoch Times..
Ο Γιουάν, ο οποίος έχει επαφές με ανώτερα στελέχη του ΚΚΚ, είπε ότι ο Σι έχει δώσει με συνέπεια εσωτερικές οδηγίες κατά τη διάρκεια τόσο της πρώτης όσο και της δεύτερης θητείας του Τραμπ, ότι το Πεκίνο πρέπει να αποφύγει και να αρνηθεί κάθε σύνδεση με τις κρίσεις των ναρκωτικών που λυμαίνονται την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Ο Γιουάν πρόσθεσε ότι το καθεστώς έλαβε οδηγίες από τον Σι να ισχυριστεί ότι η Κίνα κατασκευάζει τις χημικές πρόδρομες ουσίες νόμιμα και ότι η Κίνα δεν ευθύνεται εάν μετατραπούν σε θανατηφόρα ναρκωτικά και μεταφερθούν λαθραία στις Ηνωμένες Πολιτείες ή την Ευρώπη.
Ο ειδικός αναλυτής δήλωσε περαιτέρω ότι η φαιντανύλη βρίσκεται στον πυρήνα της προσπάθειας του Σι να «εκδικηθεί» τη Δύση, καθώς την κατηγορεί για τους Πολέμους του Οπίου στα μέσα του 19ου αιώνα και τη συνεπακόλουθη ταπείνωση της Κίνας. Κατά τη διάρκεια των 100 περίπου ετών εκείνης της περιόδου, η Κίνα έπρεπε να υπογράψει μια σειρά άνισων συνθηκών που παραχωρούσαν κινεζικό έδαφος και τα κινεζικά λιμάνια σε ξένο έλεγχο.
«Λόγω των οδηγιών του Σι, βλέπουμε τώρα μια δραματική αύξηση τόσο στην παραγωγή πρόδρομων ουσιών φαιντανύλης στην Κίνα όσο και στην εξαγωγή αυτών των χημικών ουσιών, που τροφοδοτούν την κρίση φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Γιουάν.
Οι θάνατοι από υπερβολική δόση φαιντανύλης έχουν γίνει μια εθνική κρίση, αφού αφαιρούν περισσότερες από 200 ζωές Αμερικανών την ημέρα, σύμφωνα με την υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ. Μόνο το 2023, περίπου 75.000 Αμερικανοί πέθαναν από υπερβολική δόση φαιντανύλης, μια 23πλάσια αύξηση σε σχέση με μία δεκαετία πριν.
Σήμερα, οι ακούσιες υπερβολικές δόσεις είναι η πρώτη αιτία θανάτου Αμερικανών μεταξύ 18-45 ετών. Σε ένα θετικότερο τόνο, ο αριθμός θανάτων από χρήση οπιοειδών μειώθηκε κατά 20% το 2024, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) των ΗΠΑ.
Η κρίση φαιντανύλης έχει γίνει βασικό σημείο ανησυχίας για τους Αμερικανούς ψηφοφόρους και σημαντικός παράγοντας στη δυναμική των σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, υποστηρίζει ο ειδικός της Κίνας Αλεξάντερ Λιάο, τονίζοντας ότι οι σχέσεις μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον έχουν αλλάξει ριζικά. Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν, οι δύο χώρες είχαν περάσει μια διπλωματική «εποχή των παγετώνων», με την επίσημη επικοινωνία ανώτατου επιπέδου να παγώνει για περίπου 10 μήνες, το 2022 και το 2023. Τώρα, ο Λιάο πιστεύει ότι η αντιπαράθεση έχει πλέον κλιμακωθεί και έχει περάσει σε άλλο επίπεδο.
«Είτε πρόκειται για εμπόριο είτε για άλλες πτυχές, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα βασικά έχουν στραφεί η μία εναντίον της άλλης», είπε ο Λιάο στην Epoch Times.
«Λίγος θόρυβος αλλά σκληρή δράση» είναι ο τρόπος με τον οποίο κατηγοριοποιεί την τρέχουσα κατάσταση μεταξύ Πεκίνου και Ουάσιγκτον, σε αντίθεση με τα «πολλά λόγια και λίγα έργα» που συμβαίνουν μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης.
«Η πολιτική παίζει διαφορετικά μεταξύ εχθρών και φίλων», είπε.
Οι ΗΠΑ είναι ο τέλειος εχθρός για το κινεζικό καθεστώς
Την τελευταία δεκαετία, η Κίνα σημείωσε σημαντική οικονομική ανάπτυξη. Το ονομαστικό ΑΕΠ της υπερβαίνει πλέον τα τρία τέταρτα του ΑΕΠ των Ηνωμένων Πολιτειών, σύμφωνα με στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας. Όταν μετράται με βάση την αγοραστική δύναμη, η οικονομία της Κίνας ξεπέρασε αυτή των Ηνωμένων Πολιτειών το 2016.
Ο Σι ανέβηκε στις τάξεις του ΚΚΚ λίγα χρόνια πριν από αυτό και το 2013 ανέλαβε την ηγεσία του.
Σύμφωνα με τον Γιουάν, η κομμουνιστική ιδεολογία του Σι τον ώθησε να εκμεταλλευτεί αμέσως την οικονομική ισχύ της Κίνας για να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα εξωτερικής πολιτικής, την «πρωτοβουλία Belt and Road», με στόχο την επέκταση του κομμουνιστικού ολοκληρωτισμού σε όλο τον κόσμο.
Υπό το πρόσχημα της ανάπτυξης υποδομών, η γεωπολιτική πλατφόρμα 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων αρπάζει φυσικούς πόρους άλλων χωρών, περιλαμβανομένων κρίσιμων ορυκτών για την παραγωγή τσιπ υπολογιστών, και επεκτείνει τη χρήση των λιμανιών τους για δικούς της πολιτικούς και στρατιωτικούς σκοπούς.
Το πολιτικό σύνθημα του Σι είναι «η μεγάλη αναζωογόνηση του κινεζικού έθνους». Σύμφωνα με αυτήν την αφήγηση, η νίκη δεν έρχεται χωρίς αναποδιές και εμπόδια.
Η φιλοδοξία του Σι έχει τις ρίζες της στην παρακμή της χώρας πριν από 200 χρόνια. Στα βιβλία του ΚΚΚ, η Δύση παρουσιάζεται ως υπαίτιος της πτώσης της Κίνας, με τους Πολέμους του Οπίου να παρουσιάζονται ως η αρχή του «Αιώνα της Ταπείνωσης».
Για την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ και του Μακάο από το Ηνωμένο Βασίλειο και την Πορτογαλία, αντίστοιχα, ο Σι δήλωσε ότι «απομάκρυνε την ταπείνωση ενός αιώνα» και ότι το επόμενο βήμα είναι η ενοποίηση της Ταϊβάν με την ηπειρωτική Κίνα.
Αν και επιφανειακά φαίνεται να προωθεί τον εθνικισμό, επισημαίνει ο Λιάο, η λογική του Σι παραμένει ριζωμένη στο κομμουνιστικό δόγμα: την παγκόσμια εξάπλωση του κομμουνισμού — ή, κατά τη γλώσσα του Κόμματος, να «υψωθεί η κόκκινη σημαία σε όλο τον κόσμο».
Αυτό φυσικά κάνει τις Ηνωμένες Πολιτείες τον πρώτο εχθρό του ΚΚΚ, εξηγεί. Ως προστάτης της Ταϊβάν και ηγέτης της τρέχουσας παγκόσμιας τάξης, η Αμερική αποτελεί το μεγαλύτερο εμπόδιο στα σχέδια του Σι.
Το ΚΚΚ έχει χρησιμοποιήσει την απότομη οικονομική ανάπτυξη της Κίνας των τελευταίων δεκαετιών για να δικαιολογήσει την εξουσία του. Ωστόσο, τα τυραννικά μέτρα για τον COVID-19 του Σι επιδείνωσαν τα μακροχρόνια προβλήματα στη φορτωμένη με χρέος, οδηγούμενη από την παραγωγή οικονομία της. Μετά την άρση των περιορισμών για την πανδημία, η πτώση της αγοράς ακινήτων και οι χωρίς χρήματα τοπικές κυβερνήσεις έχουν αφήσει την οικονομία να βαλτώσει.
Η υποδαύλιση εχθρικών διαθέσεων εναντίον ενός εξωτερικού παράγοντα είναι μια ακόμα τακτική που το ΚΚΚ χρησιμοποιεί για να ενισχύσει την εξουσία του. Έτσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες γίνονται ο ιδανικός εχθρός και το Κόμμα μπορεί να προπαγανδίζει τις προσπάθειές του να τους αντιστέκεται.
Ο απώτερος στόχος του Σι
Ο απώτερος στόχος του Σι, λέει ο Γιουάν, είναι «να αντικαταστήσει τις Ηνωμένες Πολιτείες ως δημιουργός και επιβλέπων της παγκόσμιας τάξης.» Ο Γιουάν είπε ότι οι δύο άντρες έπιναν μαζί όταν ο Σι ήταν ακόμα αξιωματούχος στην επαρχία.
Ένα χρόνο αφότου ο Σι έγινε επικεφαλής της Κίνας, οι θάνατοι από υπερβολική δόση φαιντανύλης στις Ηνωμένες Πολιτείες άρχισαν να αυξάνονται. Έως το 2017, οι ετήσιοι θάνατοι έφτασαν τους 28.000. Έως το 2023, ο αριθμός είχε αυξηθεί σε 75.000.
Το 2017, όταν η Κίνα είχε ξεπεράσει τις Ηνωμένες Πολιτείες σε ΑΕΠ εκφρασμένο σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης, ο Σι και οι οπαδοί του πίστευαν ότι το «αμερικανικό πρόβλημα» — να πάρει η Κίνα τη θέση των ΗΠΑ ως υπερδύναμη του κόσμου — θα λυνόταν μέσα σε μια δεκαετία, αναφέρει ο Λιάο.
Πηγές εμπιστευτικών πληροφοριών του Λιάο στο Πεκίνο τού είπαν ότι στο ΚΚΚ υπήρχε μια αισιόδοξη διάθεση, με αποτέλεσμα οι κομματικοί επικεφαλής να κρατούν απορριπτική στάση απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Σε αυτό το κλίμα, οι σκληροπυρηνικοί μέσα στο ΚΚΚ ουσιαστικά έθεσαν τους εαυτούς τους σε μια μη αναστρέψιμη πορεία αντιπαράθεσης με τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε ο Λιάο.
Η αδυναμία της Αμερικής να περιορίσει την εξάπλωση των ναρκωτικών ενίσχυσε την εμπιστοσύνη του Σι στη δύναμη της Κίνας, είπε ο Γιουάν, προσθέτοντας ότι η κρίση της φαιντανύλης στις ΗΠΑ ερμηνεύεται από τον Κινέζο ηγέτη ως απόδειξη ότι «η Ανατολή ανεβαίνει, η Δύση παρακμάζει».
Σύμφωνα με πηγές του Λιάο, κατά την πρώτη κρατική επίσκεψη του Τραμπ στην Κίνα τον Νοέμβριο του 2017, υψηλόβαθμος αξιωματούχος του ΚΚΚ είχε πει στον Τραμπ: «Εσείς [οι Ηνωμένες Πολιτείες] πρέπει απλώς να μας παρέχετε πρώτες ύλες και μια καταναλωτική αγορά για τα προϊόντα μας».
Ένας γνώστης του Πεκίνου είπε στον Λιάο ότι αυτή η συνάντηση ώθησε τον Τραμπ να επιβάλει δασμούς στην Κίνα αμέσως μόλις επέστρεψε στην Ουάσιγκτον. Η πηγή πρόσθεσε ότι η αλαζονεία και ο υπεροπτικός τόνος του Κινέζου αξιωματούχου πιθανότατα προκάλεσαν βαθιά ανησυχία στον Τραμπ για την υπερβολική εξάρτηση των ΗΠΑ από την κινεζική παραγωγή.
Τον Ιανουάριο του 2018, ο Τραμπ άρχισε να θέτει δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές για να μειώσει την εμπορική ανισορροπία και να αναγκάσει την Κίνα να σταματήσει την κλοπή εμπορικών μυστικών και πνευματικής ιδιοκτησίας των ΗΠΑ.
Δύο χρόνια αργότερα, το Πεκίνο και η Ουάσιγκτον υπέγραψαν μια εμπορική συμφωνία πρώτης φάσης, βάσει της οποίας η Κίνα υποσχέθηκε να αγοράζει περισσότερα προϊόντα από τις ΗΠΑ.
Δύο μήνες αργότερα, η πανδημία COVID-19 χτύπησε.
Την πρώτη ημέρα της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ διέταξε να διεξαχθεί έρευνα εμπορικής πολιτικής έως την 1η Απριλίου. Η μελέτη ξεχωρίζει την Κίνα για αξιολόγηση της εκπλήρωσης της εμπορικής συμφωνίας πρώτης φάσης και επανεξέταση τυχόν αθέμιτων ή μη ισορροπημένων εμπορικών πρακτικών.
Ο Τραμπ έχει μιλήσει για τις 2 Απριλίου ως την «ημέρα απελευθέρωσης» της Αμερικής, κατά την οποία θα επιβάλει αμοιβαίους δασμούς για να ισορροπήσει το πεδίο με όλους τους εμπορικούς της εταίρους. Ένα πιθανό αποτέλεσμα είναι ότι ο Λευκός Οίκος θα επιβάλει πρόσθετους δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές.
Η κινεζική οικονομία είναι πιο αδύναμη από ό,τι ήταν κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ και εξαρτάται περισσότερο από τις εξαγωγές.
Ο γερουσιαστής Στηβ Νταίηνς (Ρ-Μοντ.), ο πρώτος αμερικανός πολιτικός που επισκέφτηκε το Πεκίνο κατά τη δεύτερη θητεία του Τραμπ, μετέφερε το μήνυμα του Τραμπ στους ανώτερους Κινέζους ηγέτες, καλώντας για «αποφασιστική δράση εκ μέρους της Κίνας προκειμένου να σταματήσει η ροή των πρόδρομων ουσιών φαιντανύλης». Στις 23 Μαρτίου, επανέλαβε το αίτημα των ΗΠΑ σε συνέντευξή του στο Bloomberg: «Θα είναι δύσκολο να γίνει οποιαδήποτε συζήτηση σχετικά με τους δασμούς και τους μη δασμολογικούς φραγμούς μέχρι να επιλυθεί το ζήτημα της πρόδρομης ουσίας της φαιντανύλης».
Ανεξάρτητα από τις παραχωρήσεις που προτείνει το Πεκίνο στον Τραμπ σε μια πιθανή σύνοδο κορυφής Τραμπ-Σι τον Ιούνιο, οι δύο χώρες βρίσκονται σε μία «αναπόφευκτη» πορεία σύγκρουσης, ισχυρίζεται ο Γιουάν.
«Δεν είναι μια προσωρινή σύγκρουση που πυροδοτήθηκε από ένα μεμονωμένο γεγονός, είτε πρόκειται για δασμούς είτε για άλλα συγκεκριμένα ζητήματα», είπε. «Η αντιπαράθεση είναι θεμελιώδης και αναπόφευκτη, καθοδηγούμενη από μεγαλύτερες δυνάμεις.»
